صدقه دراسلام وجامعه ایران یکی از روشهای دیرین تعاون و همبستگی اجتماعی برای همیاری ودستگیری مردم از فقرا ومحرومین است. به بیان دیگر صدقه از مهمترین آموزه های دینی است برای ایجاد قسط وعدالت اجتماعی که همواره بعنوان آرمانی همه پسند توسط متولیان دینی ترویج شده واز سوی مردم نیز مورد عمل وتوجه بوده است.
انسان مومن با صدقه دادن نه تنها نیکوکاری می‌کند، بلکه عملی عادلانه نیز انجام می‌دهد. تمام دارایی انسان، به مثابه امانتی است که از جانب خداوند به او اعطا شده است و شخص به وسیله خیرات و احسان، عطایای الهی را به نحو منصفانه‌ای بین کسانی که مستحق آن هستند، تقسیم می‌کند. یکی از دستورات اکید دین مقدس اسلام پرداخت صدقه است و روایات زیادی در انواع و آداب و حدود آن وارد شده است.
برای صدقه ، فوائد بسیاری است که از بین احادیث به آن اشاره می شود:
از پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است: بىتردید هر روز بر عهده هر مسلمانى صدقه دادن لازم است ، گفتند : چه کسى مىتواند هر روز صدقه بپردازد ؟ فرمود :
جاده و راه را از اشیاى آزار دهنده مردم پاک کنى صدقه است ، راهى را به کسى که دنبالش مىگردد نشان دهى صدقه است ، بیمارى را عیادت کنى صدقه است ، جنازهاى را تشییع کنی صدقه است ، مردم را به کارهاى پسندیده وادار کنى و از کارهاى ناپسند بازدارى صدقه است و پاسخ سلام دیگران را بدهى صدقه است
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«صدقه هفتاد در از درهای شر را می بندد
و نیز فرمود:«بیماران خود را با صدقه مداوا کنید .
امام صادق علیه السلام فرمود:"اگر هر صبح، صدقه دهید، خداوند شر و پلیدی آن روز را از شما دور می کند"و نیز فرمود:«صدقه از مرگ بد جلوگیری می کند. (مرگ هایی مثل سوختن، غرق شدن، سقوط از بلندی) و. . . صدقه هفتاد نوع بلا را دفع می‌کند
امام باقر علیه السلام فرمود:«نیکی و صدقه، فقر را از بین می برد و عمر را زیاد می کند و جلوی هفتاد نوع مرگ بد را می‌گیرد
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به جایگاه و اهمیت صدقه از نظر پاسخگویان دست یافت.
این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1206نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
اهداف تحقیق
هدف کلی این تحقیق دستیابی به مجموعه اطلاعات و پاسخ هایی است که پاسخگویان در مورد صدقه دادن و اهمیت صدقه بیان کرده اند .
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. عددهای داخل جدول گرد شده است.
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 1206 نفر از مردم تهران است لازم به ذکر است که از این تعداد31 درصد مرد و69 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 29 اردیبهشت تا 1 خرداد ماه 1386 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری انجام شده است.
پرسشنامه نظرسنجی
1. جنس
2. سن
3. تحصیلات
4. آیا صدقه می دهید؟
5. چرا صدقه می دهید؟
6. چه چیزی صدقه می دهید؟
7. چه وقت هایی صدقه می دهید؟
8 . صدقه را به کی یا کجا می دهید؟
9.به چه کسی نباید صدقه داد؟
10. صدقه چه کمکی به حل مشکلات مردم جامعه می کند؟
11. چرا صدقه نمی دهید؟
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، به منظور دست یافتن به نظر پاسخگویان نسبت به اهمیت صدقه دادن در میان تهرانی ها انجام گرفته است. مهمترین یافته های این طرح به قرار زیر است.
1. 69 درصد از پاسخگویان را زنان و 31 درصد را مردان تشکیل می دهند.
2. 19 درصد پاسخگویان در گروه سنی 26 - 30 سال قرار دارند .
3. 41 درصد از پاسخگویان دارای تحصیلات دیپلم هستند.
4. 96 درصد از پاسخگویان صدقه می دهند.
5. دلیل 83 درصد از پاسخگویان دفع بلا است.
6. 99 در صد از پاسخگویان وجه نقد (پول) ،صدقه می دهند.
7. 54 در صد پاسخگویان هر روز صدقه می دهند.
8. 57 درصد پاسخگویان صدقه خود را در صندوق صدقات می اندازند.
9. 32 درصد از پاسخگویان به متکدیان صدقه نمی دهند.
10. به نظر 62 درصد از پاسخگویان، صدقه دادن فقر را در جامعه کم می کند.
11. از میان کسانی که صدقه نمی دهند 44 درصد اعتقادی به این کار ندارند.
جنس پاسخگویان
بر اساس جدول شماره 1، از میان 1206 نفر پاسخگو 69 درصد زن و29 درصد مرد هستند.
سن پاسخگویان
بر اساس جدول شماره 2، از میان 1206نفر پاسخگو18درصد بین 21- 25 سال و6 درصد 60سال به بالا سن دارند.
جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن
تحصیلات پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از میان 1206 نفر پاسخگو 41 درصد دارای مدرک تحصیلی دیپلم و 16 در صد دارای تحصیلات لیسانس به بالا هستند.
جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس تحصیلات
پاسخگویان صدقه میدهند
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از میان 1206 نفر پاسخگو، 96 درصد صدقه می دهند و 4 درصد صدقه نمی دهند.
جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس صدقه دادن
پاسخگویان به چه دلایلی صدقه می دهند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از میان 1206 نفر پاسخگو 83 درصد دفع بلا را دلیل اصلی خود برای صدقه دادن بیان کرده اند.
جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس دلایل صدقه دادن
پاسخگویان چه چیزی صدقه می دهند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6،از میان 1206 نفر پاسخگو 99 درصد پول صدقه می دهند.
جدول شماره 6- توزیع پاسخگویان بر اساسچیزی که صدقه می دهند
پاسخگویان چه وقت هایی صدقه می دهند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، از میان 1206 نفر پاسخگو54 درصد هر روز صدقه می دهند و 28 در صد هر وقت بتوانند صدقه می دهند.
جدول شماره 7- توزیع پاسخگویان بر اساس اینکه چه وقت هایی صدقه می دهند
پاسخگویان صدقه را به چه کسی یا کجا می دهند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8 ، از میان 1206 نفر پاسخگو، 57 درصد صدقه را به صندوق صدقات و 31 درصد صدقه خود را به افراد نیازمندی که می شناسند ، می دهند.
جدول شماره 8- توزیع پاسخگویان بر اساس اینکه صدقه را به چه کسی یا کجا می دهند
به نظر پاسخگویان به چه کسی نباید صدقه داد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9 ، از میان 1206 نفر پاسخگو، 32 درصد معتقدند به متکدیان و 29 درصد معتقدند به کسی که نیاز ندارد نباید صدقه داد.
جدول شماره 9- توزیع پاسخگویان بر اساساینکه به چه کسی نباید صدقه داد
نظر پاسخگویان در مورد اینکه صدقه چه کمکی به حل مشکلات مردم جامعه می کند ؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10، از میان 1206 نفر پاسخگو،62 درصد معتقدند فقر را در جامعه کم می کند و 16 درصد معتقدند احساس همدردی را در بین مردم رواج می دهد.
جدول شماره 10- توزیع پاسخگویان بر اساس اینکه صدقه چه کمکی به حل مشکلات مردم جامعه می کند
درصد تعداد صدقه چه کمکی به حل مشکلات مردم جامعه می کند ؟
پاسخگویان چرا صدقه نمی دهند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره ، از میان پاسخگویانی که صدقه نمی دهند،44 درصد اعتقاد به صدقه دادن نداشته و 25 درصدعدم استطاعت مالی را از دلایل صدقه ندادن عنوان نموده اند.
جدول شماره - توزیع پاسخگویان بر اساس اینکه چرا صدقه نمی دهند
مدیر طرح: فریده درفشی
همکاران : سرورالسادات هاشمی، شبنم چهره، فریده حیدرنژاد، سیامک کفایی، سمیه گایکانی
