دولت چین اعلام کرد پرواز این هواپیماهای آمریکایی را زیرنظر داشته، هر چند واکنشی به آن نشان نداده است. پنتاگون گفته است پرواز این هواپیماها به اقدام اخیر چین برای قراردادن این جزایر زیر چتر دفاع هوایی خود، ربطی ندارد، اما تحلیلگران، این اقدام را به چالشطلبیدن ادعاهای ارضی اخیر پکن در اختلافاتش با ژاپن ارزیابی میکنند. به نوشته گاردین، 2فروند هواپیمای دورپرواز ب-52آمریکایی که روز سهشنبه از جزایر گوام در اقیانوس آرام به پرواز درآمده بودند، وارد حریم هوایی جزایری شدند که ژاپن و چین بر سر آن اختلاف دارند و کمتر از یک ساعت در آن پرواز کردند.
پنتاگون گفت این هواپیماها مسلح نبودند و مأموریت آنها آموزشی و از مدتها پیش برنامهریزی شده بود و هیچ ارتباطی هم به اعلامیه اخیر چین نداشت. اما کیست که نداند پرواز این هواپیماها واکنش مستقیم واشنگتن به نمایش قدرت چین در ناحیهای است که ژاپن نیز درباره آن ادعای ارضی دارد؟ وزارت خارجه چین اعلام کرد واکنش نشان ندادن به این اقدام آمریکا مطابق با مقررات جدیدی است که برای این جزایر اعلام شده است.
روزنامه نیویورکتایمز به نقل از سخنگوی این وزارتخانه نوشت واکنش چین به پرواز هواپیماهای خارجی به جدی بودن تهدید بستگی دارد. اما وزارت دفاع چین با اعلام کردن مختصات ناحیه مشمول دفاع هوایی گفت پرواز هواپیماهای آمریکایی را ردیابی کرده است. این وزارتخانه در بیانیه خود تصریح کرد توانایی اعمال مدیریت مؤثر و کنترل هوایی منطقه را دارد. آمریکا که صدها هواپیمای نظامی در این منطقه دارد، نیت خود را برای بیاعتنایی به قصد چین برای دفاع هوایی از این جزایر پنهان نکرده است. ژاپن متحد اصلی آمریکا در منطقه این جزایر را از آن خود میداند و از مدتها پیش بر سر آن با پکن اختلاف داشته است.
اوایل هفته جاری، پکن اعلام کرد تمام هواپیماهایی که وارد این منطقه میشوند، باید خود را به مقامات چینی معرفی کنند. این امر به آن معناست که چین این ناحیه را نه جزو آبهای بینالمللی که قلمرو ملی خود میداند و برای دفاع کردن از حریم آن به آنچه اقدامات دفاعی اضطراری خواند، دست خواهد زد. چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا پیشتر در بیانیهای گسترش چتر دفاع هوایی چین به جزایر یادشده را اقدامی تحریکآمیز نسبت به ثبات در منطقه خوانده بود.
ژاپن نیز از همان ابتدا این اقدام چین را نپذیرفت و شینزو آبه نخستوزیر این کشور آن را تصمیمی خطرناک برای تغییر دادن وضعیت موجود در دریای شرق چین با زور توصیف کرد. اما پرواز بمبافکنهای راهبردی آمریکا بر فراز جزایر مورد اختلاف این جسارت را به توکیو داد که آن هم عملاً تصمیم پکن را به چالش بگیرد. دیروز یک فروند هواپیمای غیرنظامی ژاپن در حریم هوایی این جزایر پرواز کرد، بدون آنکه به مقامات چینی اطلاع دهد. ژاپن جزایر مورد مناقشه را سنکوکو و چین آن را دیائویو میخواند. این جزایر که در دریای شرق چین در آبهای میان این کشور و ژاپن قرار دارند، به تایوان و جزایر اوکیناوا نزدیک هستند. تحلیلگران اقدام جدید چین را ضربهای به رابطه تیره بین توکیو و پکن میدانند که واشنگتن را هم وارد موضوع میکند. این در حالی است که قرار است جوزف بایدن معاون رئیسجمهور آمریکا بهزودی از چین، ژاپن و کرهجنوبی دیدار کند.
هواپیماهای بمبافکن دورپرواز ب-52 از نمادهای جنگ سرد بین آمریکا و شوروی سابق به شمار میروند. این بمبافکنهای هستهای طوری طراحی شدهاند که بتوانند با طی هزاران کیلومتر بمبهای هستهای را بر اهداف تعیینشده رها کنند. شاید گویاترین روایت از این هواپیماها را استنلی کوبریک کارگردان بنام سینما در فیلم دکتر استرنجلاو بهدست میدهد. در این فیلم، فرمانده خودسر یک پایگاه هوایی آمریکا فرمان حمله اتمی را به شوروی صادر میکند. پس از اطلاع فرماندهان مافوق و سیاستمداران و هماهنگی بین 2کشور، همه هواپیماها از مأموریت بر میگردند، جز یک ب-52که به هدف میرسد و خلبان آن با کلاه کابوی بر سر روی بمب اتمی مینشیند و روی هدف فرود میآید. از این نظر، به صحنه آمدن این هواپیماها میتواند هشداری به آغاز جنگ سرد جدید این بار بین آمریکا و چین باشد.