اوکراین سرگردان میان شرق و غرب

اما این پایان کشمکش میان غرب و شرق بر سر اوکراین نیست. فعلا این کشمکش با به نتیجه نرسیدن نشست رهبران کشورهای اروپایی در ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) به نفع مسکو تمام شد. به گزارش یورونیوزپس از مدت‌ها تلاش رهبران اروپا برای متقاعد کردن اوکراین برای امضای توافقنامه همکاری تجاری، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور این کشور به صراحت اعلام کرد که نمی‌تواند تجارت با روسیه را فدای همکاری با اتحادیه اروپا کند تا نشان دهد برای این کشور همچنان مسکو، یار قدیمی به‌حساب می‌آید.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان با ناراحتی از نفوذ مسکو، با اشاره به اینکه باید به تفکر«یا با آنها یا با ما» غلبه شود تأکید کرد که «دوران جنگ سرد تمام‌شده است» اما تقابل روسیه و اروپا بر سر اوکراین به خوبی خلاف حرف‌های کسی که قدرتمندترین زن اروپا شناخته می‌شود را نشان می‌دهد. توافقنامه همکاری‌های سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا با پیشنهادهای مختلف ازجمله تأمین گاز، مانع از ادامه همکاری‌های این کشور با روسیه می‌شد و کی‌اف را از مدار مسکو خارج می‌کرد. مقام‌های روسیه این مسئله را به خوبی می‌دانستند و به همین‌خاطر شدت مخالفت آنها با این توافقنامه به حدی بود که روز گذشته خوزه مانوئل باروسو رئیس کمیسیون اروپا آن را «وتو» از سوی روسیه خواند.

هر چند مقام‌‌های اتحادیه اروپا مانند مرکل در ظاهر می‌گویند دوران جنگ سرد تمام‌شده اما بسیاری می‌دانند که امضای توافقنامه همکاری با اوکراین یکی از راهکارهای مهم اتحادیه اروپا برای گسترش نفوذ خود به شرق بوده است. اوکراین واقع در شرق اروپاست و از لحاظ سیاسی و اقتصادی برای اروپایی‌ها اهمیت خاصی دارد و امضای توافقنامه همکاری‌های سیاسی و اقتصادی از مهم‌ترین قدم‌ها برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. اروپایی‌ها تلاش و رایزنی‌های زیادی برای راضی کردن اوکراینی‌ها داشتند اما نشست ویلنیوس به نام «اجلاس سوم مشارکت شرق»زیر سایه نا‌امیدی از به نتیجه رسیدن این تلاش‌ها آغاز شد. هفته گذشته ویکتور یانوکوویچ طرح امضای توافقنامه همکاری با اروپا را به حال تعلیق درآورد و در نشست با اتحادیه اروپا با دفاع از تصمیم خود اعلام کرد که اروپایی‌‌ها نتوانسته‌اند کمک‌ها و گزینه‌های کافی را به این کشور پیشنهاد دهند.

یانوکوویچ از اتحادیه اروپا خواسته بود تا شرایط دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول برای این کشور را تسهیل کند. اتحادیه اروپا هم شرط امضای توافقنامه را آزادی یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر سابق این کشور از زندان اعلام کرده بود. روز گذشته صحبت‌‌های رئیس‌جمهور لیتوانی به‌عنوان میزبان این نشست به‌خوبی تنش‌ها میان شرق و غرب را نشان داد و دالیا گرایبائوکایته با گفتن اینکه تصمیم رهبران اوکراین این کشور را به ناکجا آباد می‌برد نشان داد که از این شکست ناراضی است؛ هر چند مقام‌های اتحادیه اروپا توانستند توافقنامه همکاری را با گرجستان و مولداوی امضا کنند اما از دست‌دادن اوکراین در جنگ با روسیه برای آنها شکست بزرگی بود.

رئیس کمیسیون اروپا در سخنرانی پایان این نشست اعلام کرد که «دوران حاکمیت محدود» تمام‌شده و گفت: ما نمی‌توانیم وتوی یک کشور را درباره اراده‌مان برای نزدیک شدن به این کشورها که در گذشته جمهوری‌های اتحاد جماهیر سابق بودند بپذیریم. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه تأکید کرده بود که توافقنامه تجاری بین اوکراین و اتحادیه اروپا، تهدید بزرگی برای اقتصاد روسیه محسوب می‌شود و روز گذشته مقام‌های روسیه ازطرف مقابل خود به‌خاطر تحت فشار گذاشتن اوکراین برای اجبار به امضای این توافق انتقاد کردند. در داخل اوکراین هم شاید این جنگ بین شرق و غرب به‌خوبی قابل مشاهده باشد. در شرق این کشور همه‌‌چیز حتی تابلوها به زبان روسی است و در غرب با شهرهایی با معماری اروپا مواجه می‌شوید. شاید به‌خاطر همین سرگردانی میان شرق و غرب است که هزاران اوکراینی چند روزی است در حمایت از امضای توافقنامه با اروپا تظاهرات می‌کنند و بخش روسیه را بهترین متحد برای این کشور می‌خوانند.