بسیاری از افراد میدانند ساختن شدن پلاک در شریانهای اطراف قلب به حمله قلبی یا سکته مغزی میانجامد.
اما شمار بسیار کمتری میدانند که این پلاکها در شریانهای دور از قلب هم رخ میدهد و ممکن است به اثرات مصیبتباری بر سلامت بینجامد.
PAD که بیماری رگهای محیطی هم نامیده میشود، به معنای باریک شدن شریانها (شریانهای بیرون از قلب) است. این عارضه رایج دستگاه گردش خون ناشی از آتروسکلروز است، یعنی تجمع رسوبات چربی در دیوارههای شریان که به محدود شدن جریان خون میانجامد. آتروسکلروز ممکن است هم شریانهای تغذیهکننده قلب و هم بر شریانها سراسر بدن را مبتلا کند.
یکی از مشکلات این بیماری آن است که مبتلایان به PAD در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنند. شایعترین علامت ابتدایی این بیماری، ناراحتی متناوب در پاها در حین فعالیت است، از جمله لنگیدن (احساس درد یا گرفتگی در عضلات پشت ساق یا ران در حین راه رفتن)، سفتی، سنگینی، گرفتگی عضلات و/یا ضعف انها.
در مراحل پیشرفتهتر PAD، علائم ممکن است شامل کاهش شدید خونرسانی به اندام تحتانی (درد مداوم در پا یا پنجه پا حتی در هنگام استراحت) و/یا ایجاد زخمهایی بر روی پاها یا پنجههای پا (در صورت عدم درمان، این زخمها به صورت بافتهای مرده در میآید، عارضهای که به آن گانگرن میگویند).
PAD اغلب تشخیصداده نشده باقی میماند. مهم این است که در صورتی که هر یک از علائم PAD را تجربه میکنید، به پزشکتان اطلاع دهید، زیرا این عارضه در عین حال ممکن است به افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی نیز بینجامد.
PAD اغلب در افرادی که دچار بیماری شریان کوورنری (تنگی شریان تغذیه کننده ماهیچه قلب در نتیجه ایجاد پلاک چربی) هم هستند، تشخیص داده میشود.
برای این که بتوانید خطر دچار شدن به PAD را کاهش دهید، این توصیهها را رعایت کنید:
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- وزنتان را در حد طبیعی نگهدارید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- میزان کلسترول خونتان را در حد سالم نگهدارید.
- فشار خونتان را کنترل کنید.
- دیابتتان را کنترل کنید.
شیوههای متفاوتی برای درمانPAD وجود دارد. نخستین گام مراجعه به یک جراح عروق است، متخصصی که میتواند PAD را با داروها، اعمال کمتر تهاجمی، و در صورت لزوم، اعمال جراحی درمان کند.
جراح در ابتدا تعیین خواهد کرد که آیا تغییرات سبک زندگی و افزودن دارو میتواند علائم را برطرف کند یا نه. داروهای کاهنده قند خون، فشار خون و کلسترول خون ممکن است تجویز شوند.
سایر داروها شامل داروهای بهبوددهنده جریان خون و شلکننده دیواره رگهای خونی هستند.
اگر این درمانها موثر واقع نشد، شیوههای درمانی با کمترین تهاجم به کار میروند، ار جمله:
آنژیوپلاستی و استنتگذاری: در این روش یک کاتتر یا سوند که در نوک آن بالونی تعبیه شده است به درون رگ مسدودشده وارد میشود و بالون را با د میکنند تا انسداد برطرف شود، بعد یک لوله مشبک ریز به نام استنت را درون رگ قرار میدهند تا رگ باز بماند.
آرترکتومی مکانیکی: وسیلهای از طریق کاتتر به درون رگ وارد میشود تا پلاک را در منطقه مسدود شریان بردارد.
آرترکتومی لیزری: برداشتن پلاک در شریان مسدود شده با استفاده از لیزر انجام میشود.
ترمبولیز دارویی: لخته خونی درون رگ با استفاده از یک داروی ترومبولیتیک یا حلکننده لخته و کاتتری که لخته متلاشیشده را از رگ مبتلا خارج میکند، برداشته میشود.
اگر این اعمال غیرجراحی کمتر تهاجمی نتواند بیمار مبتلا به PAD را درمان کند، ممکن است لازم باشد جراحی بایپس انجام شد. در این جراحی یا پلاک مسدودکننده با جراحی برداشته میشود یا با استفاده از پیوند رگ بایپس، جریان خون از محل انسداد شریانی دور زده میشود.
LiveScience