همه دردها از طریق جراحی درمان نمیشود.برخی از آنها بهصورت مداوم یا مزمن امان بیماران را میبرد. به گفته متخصصان درد، درد بیدرمان نداریم.تخصص درد جزو رشتههایی است که بهصورت مکمل با رشتههای دیگر قابل استفاده است. عمده مریضهای این متخصصین، بیمارهایی هستند که یا کمر درد خفیف دارند بهطوری که دردشان نیاز به جراحی ندارد یا با جراحی نیز مشکل و دردشان تسکین نیافته است.
برخی از اقدامات متخصصین درد، جایگزین جراحیباز میشود. دردهای مفاصل، عضلات، سردردها و دردهای ناشی از سرطان ازجمله مواردی هستند که این متخصصان جلوی آن را میگیرند. به گفته دکتر پیریایی متخصص درد، درد مفاصل، عضلات و دیسکها بیشترین دردهای مزمنی است که بیماران در ایران دارند.
دردی که بیشتر از 3ماه بدون دلیل خاصی طول کشیده باشد، درد مزمن نامیده میشود.تخصص درد جزو رشتههای نوپاست که از سال 85در ایران بهصورت رسمی شروع بهکار کرد. همهجای دنیا کلینیک درد شناخته شده است و پزشکان رشتههای مختلف، بیمارانی را که دردهای مزمن دارند به این کلینیکها راهنمایی میکنند ولی این تخصص در ایران هنوز شناخته شده نیست؛ نه در میان متخصصین و نه در میان مردم و نه در میان بیمهها.
به گفته دکتر پیریایی، متخصصین درد در ایران با راهحلهای مداخلهای و در عین حال غیرجراحی اقدام به درمان و تسکین درد میکنند. در این تخصص با ابزارهای خاص بهویژه سوزنهای مخصوص بهطور مثال با واردکردن سوزن به دیسک مایع آن را تخلیه میکنند، درون مهرهای که شکسته باشد سیمان استخوان تزریق میکنند، کنار دیسکی که بیرون زده باشد دارو تزریق میکنند تا کوچک شده و از بین برود، ریشههای اعصاب کسانی که سرطان دارند را میسوزانند تا درد نکشند.
متخصصین درد بین متخصصین طب فیزیکی و جراحان قرار دارند و کمتر شناخته شدن تنها مشکل آنها و مردم نیست. بیمههای درمانی نیز تعرفههای این تخصص را پرداخت نمیکنند. به زعم آنها این روش درمان لوکس است همچنین بسیاری از بیماران ترجیح میدهند که زیر تیغ جراحی بروند ولی سراغ روشهای جدید نروند.
به قول دکتر محمد پیریایی روشهای متخصصین درد صرفا تسکین درد نیست بلکه درمانکننده نیز هست. برای درمان دردهای سرطانی در بیمارانی که فقط چندماه زنده میمانند کسی راهحلی ندارد ولی متخصصین درد با مسدود کردن مسیر درد، کیفیت زندگی او را در همان چندماه باقیمانده بهتر میکنند.
تعرفههای درمان با این روش را نه وزارت بهداشت میپذیرد و نه بیمهها. به تازگی برخی از بیماریهایی که با این روش درمان میشوند مانند دیسک کمر، بلوک مفاصل، مسدود کردن اعصاب محیطی و سوزاندن عصبهای سرطان توسط بیمه نیروهای مسلح پذیرفته شده است.
ایرادات اسکلتی سبک زندگی
بیشترین دردهای ما ناشی از ایراداتی است که در عضلات، لگامونها، تاندونها ایجاد میشود. دکتر آذر معزی متخصص فیزیوتراپی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران میگوید: «دردها ابتدا بهصورت خفیف بروز میکنند و معمولا تا مرحلهای که زندگی فرد را مختل کند درمان نمیشود.»
به گفته دکتر آذر معزی یکی از عواملی که باعث میشود این دردها شایع شود وجود وضعیتهای بد بدن است. بد قرار گرفتن در طولانی مدت باعث کوتاه شدن و کشیدگی عضلات میشود که فرایندی منتهی به درد است. همه از زنان خانهدار گرفته تا کارمندها طی روز میتوانند وضعیتهای نادرستی را بگیرند که ایجاد ایرادات اسکلتی و عضلانی کند. در واقع سبک زندگی ما طولانی نشستن و ایستادن و انجام نادرست حرکات، بدن ما را تغییر میدهد.
عموم مردم در مواجهه با دردهای مزمن مانند کمر درد و میگرن یا خوددرمانی میکنند یا به سراغ پزشکانی میروند که درد را با تجویز دارو تسکین دهند و این درحالی است که درد مزمن با مصرف مداوم مسکنها خوب میشود ولی عوارض بسیار زیادی به بدن تحمیل میکند.
بخشی از درمان درد به روشهای برخورد مردم با درد بستگی دارد. راهحلهای کوتاهتر و ارزانتر جزو اولویتهای بیماران است؛ بهطور مثال خیلی از ما، در برخورد با دردهای عضلانی کوتاهترین روشها را انتخاب میکنیم. به گفته دکتر معزی متخصص فیزیوتراپی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درمان درد از طریق فیزیوتراپی بهطور متوسط نیاز به 10جلسه تمرین دارد این در حالی است که مردم به راحتی حرکات ورزشی را انجام نمیدهند و ترجیح میدهند که با یکبار به پزشک رفتن دردشان را با دارو کاهش دهند. درد یک نشانه پاتولوژیک است و فیزیوتراپها برای درمان سراغ راهحلهای ریشهای میروند تا امکان بازگشت مجدد آن را بگیرند.