جمله معروف «ببخش اما فراموش نکن» گویای روح بزرگ این مرد بود که دلش را از کینه و نفرت پاک کرده بود. برای ماندلا اخلاق و احترام به حقوق انسانها فارغ از رنگها و نژادها پایه سیاست بود. توجه به اخلاق در رفتار سیاسی ماندلا هم نمود بارزی داشت. به یاد دارم زمانی که آقای ولایتی که آن زمان وزیر خارجه کشورمان بودند به آفریقای جنوبی سفر کردند، آقای ماندلا بهرغم تمام فشارهایی که بر این کشور اعمال میشد تا روابط خود را با ایران محدود کند، درحالیکه دستان وزیر امور خارجه کشورمان را در دستانش میفشرد با اشاره به همین فشارها گفت که
« از ما میخواهند با ایران رابطه نداشته باشیم اما این خلاف اخلاق است که ما امروز به کشورهایی که در دوران تاریک مبارزه همرزم و حامی ما بودند پشت کنیم.» او حتی سال بعد هم با وجود بیماری - که قرار بود 2روز بعد زانویش را به تیغ جراحان بسپارد - و با وجود اینکه در عرف دیپلماتیک استقبال از روسایجمهور معمولا توسط وزرایخارجه یا شخصی در این سطح بهعمل میآید خودش به فرودگاه رفت و با وجود تأخیر 2ساعته و اصرار اطرافیان ماند تا شخصا از آقای هاشمی استقبال کند چرا که معتقد بود انقلاب ایران حامی مبارزات در آفریقاست و اخلاق حکم میکند که خودش برای استقبال از رئیسجمهور حضور داشته باشد.
* سفیر سابق ایران در آفریقایجنوبی