بله، بهنظر بیشتر ما این کار شدنی نیست، اما مهندسان چینی در قرن ۱۵ میلادی، بهطرز شگفتانگیزی توانستند برای ساختن شهر ممنوعه، سنگی به وزن بیش از ۱۰۰ تن را بدون چرخ جابهجا کنند!
میپرسید چرا به آنها مهندس میگوییم؟ خب، کسی را که از علم هندسه و فیزیک حتی بهطور تجربی و آنهم برای چنین کاری سر رشته دارد، چه چیز دیگری جز مهندس میتوان نامید؟!
شهر ممنوعه در پکن، به مدت پنج قرن، جایگاه زندگی امپراطورهای چینی بوده است. شهری با بیش از ۷۲۰هزار مترمربع وسعت که در آن ۹۸۰ ساختمان و بیش از هشتهزار و ۸۰۰ اتاق وجود دارد.
دور تا دور این بنای دیدنی، دیواری به ارتفاع ۱۰ متر کشیده شده است. این دیوار از مصالحی ساخته شده که گفته میشود حتی توپهای جنگی آن زمان هم نمیتوانستند آنها را خراب کنند.
شاید اولین سؤالی که با دیدن چنین بناهای عظیمی به ذهن انسان میرسد، این باشد که چهطور آن موقع و با کمترین امکانات ساخته شدهاند؟ سؤالی که شاید بهراحتی نتوان جوابی برای آن پیدا کرد.
بهتازگی نوشتهای پیدا شده که روش ساخت شهر ممنوعه را شرح داده است. قبل از پیدا شدن این نوشته، تصور بر این بود که برای ساخت این شهر عظیم و جابهجایی سنگهای چندصد تُنی، از وسیلهی نقلیهی چرخدار استفاده میشده، اما با توضیحات ایننوشته مشخص شد مهندسان شهر ممنوعه، مبحث اصطکاک را میشناختند.
ماجرا از این قرار است که آنها قطعه سنگ غولپیکر را در زمستان روی سورتمهای گذاشتهاند و سورتمه را روی تودهای یخ سُر دادهاند. حتماً میپرسید اینهمه یخ را از کجا آوردهاند؟ جواب این است که آنها از قبل، در طول مسیر، چاههایی عظیم حفر کرده بودند تا آب مورد نیاز برای خیسکردن جاده و یخزدن آن تأمین شود!
براساس نوشتهی یافته شده که مربوط به قرن ۱۷ میلادی است، مهندسان چینی در آن زمان خوب میدانستند که متوسط دما در زمستان به منهای صفر میرسد و آنها میتوانند برای کمکردن اصطکاک از آب استفاده کنند. آنها میدانستند باید بدون توقف، سنگ را هُل دهند، چون در صورت توقف، آب بین چوب سورتمه و زمین یخ میزده و حرکت مجدد آن دشوارتر میشده است.
تحقیقاتی که در دو دانشگاه پکن و پرینستون روی این روش انجام شده، نشان میدهد که اگر چینیها از آب استفاده نمیکردند، ۳۳۸ نفر برای جابهجایی اینبار ۱۲۳ تُنی، لازم بود. در صورت استفاده از آب، آنهم در مسیر ۶۹ کیلومتری تا محل شهر ممنوعه، این تعداد به ۴۶ نفر کاهش پیدا میکرده است. همچنین محققان دریافتند که چرخهای آن زمان تنها وزن ۹۵ تن را میتوانستهاند تحمل کنند و برای همین، مهندسان چینی برای ساخت شهر ممنوعه از چرخ و وسیلهی نقلیهی چرخدار استفاده نکردند!