جولان قاچاقچیان انسان از شرق تا غرب ایران

15-14نفری که در یک پژو یا سمند خودشان را جا کرده‌اند فقط هنگامی دیده می‌شوند که تصادف‌های مرگبار آنها را زودتر از آنچه باید از ماشین بیرون می‌کشد. خبرهایی از تصادف جاده‌ای خودروهایی که بیشتر از 12نفر سرنشین دارند معمولا تعجب مردم را برمی‌انگیزد که چرا و چگونه می‌شود این همه آدم را در یک ماشین جا داد؟ انجام این‌کارها معمولا زیرنظر یک شبکه با هدایت یک سرگروه که یک قاچاقچی حرفه‌ای است انجام می‌شود.

برای جا دادن تعداد زیادی مسافر در یک ماشین یک روش این است که 4-3نفر توی صندوق عقب جا می‌شوند، ‌بعد نوبت به صندلی عقب می‌رسد اینجا کار راحت‌تر است 4نفر روی صندلی می‌‌نشینند و 3نفر دیگر هم روی زانویشان می‌نشینند و سرشان را خم می‌کنند که به سقف ماشین نخورد. صندلی جلو هم 2سرنشین می‌نشینند و یک نفر را روی زانویشان جا می‌دهند، حالا ظرفیت پژو- سمند تکمیل است و راننده باید پشت فرمان بنشیند و تا مقصد بی‌توقف براند. شیشه‌های ماشین‌ معمولا دودی و تیره است یا پرده دارد که فضای داخل ماشین از بیرون قابل دید نباشد.

زنجیره آدم‌پرانی از شرق تا غرب

آن سوی مرزهای ایران در کشورهای افغانستان و پاکستان هستند کسانی که سودای رسیدن به اروپا از طریق خاک ایران را در سر دارند، ‌آنها می‌آیند تا به هر ترفندی از ایران عبور کنند و راهی ترکیه شوند تا راهی به اروپا باز کنند و در زندگی‌شان تحول ایجاد کنند. آقاسعید با یک گروه از افغانستان به ایران آمده و درباره‌ راهی که پشت سر گذاشته است توضیح می‌دهد: از کوه آمدیم، راه سختی بود چند ساعت طول کشید ولی شب نشده به یک خانه‌ای رسیدیم، یک نفر راه را به ما نشان می‌داد هم او ما را به یک خانه برد و قرار شد شب را بمانیم تا فردا بهمان بگویند چه کار کنیم.

فردا یک ماشین آمد و راننده به ما گفت که باید برویم توی صندوق عقب بخوابیم، اول ترسیدم، چرا دروغ بگویم، اما کاری از دستم برنمی‌آمد، ‌رفتم توی صندوق عقب، ماشین راه افتاد فکر کنم توی جاده بودیم یک جاهایی هم جاده خاکی بود لابد چند ساعت طول کشید من که ساعت نمی‌دانستم، ‌ماشین ایستاد پیاده شدیم یک خانه‌ دیگری بود توی این خانه چندین و چند روز ماندیم، برای غذا هم باید پول می‌دادیم، ‌نان خیلی گران بود چند برابر قیمت نانوایی نان را به ما می‌فروختند خیلی طول کشید تا یک ماشین دیگر بیاید ما را به این شهر بیاورد این بار من روی صندلی نشستم، ماشین پرده داشت، شب‌ راه‌ افتاد و سرعتش اینقدر زیاد بود که انگار کسی تعقیبش کرده باشد، راه طولانی بود ولی عاقبت رسیدیم. آقا سعید به مقصد رسیده اما گروهی از مسافرها راهشان طولانی‌تر است و باید پایشان به ترکیه برسد.

او نمی‌داند از چه راهی آمده، از چه شهرهایی سرراهش گذشته و حتی نام کسانی را که در خانه‌شان شب را سپری کرده هم نمی‌داند، همانطور که نام راننده‌ها را هم نمی‌داند. به‌نظر می‌رسد این بخشی از ویژگی‌های کار قاچاقچیان انسان است که هیچ اطلاعاتی به فرد نمی‌دهند مبادا مسیرشان لو برود.

کارگران خارجی در ایران

روزانه بین هزارو 500تا 4هزار نفر از افغانستان برای انجام کارهای کارگری به ایران می‌آیند. محمدرضا اسماعیلی، رئیس سازمان مردم نهاد انجمن دوستی ایران و افغانستان با اعلام این آمار گفته که قاچاق انسان از افغانستان به ایران مسئله جدیدی نیست و چندین سال است که برخی متقاضیان کار از افغانستان به ایران می‌آیند.

او در گفت‌وگو با ایلنا توضیح داده: مافیای قاچاق انسان همواره بسیار فعال است و افراد را تا عمق کشور همراهی می‌کنند. هرچند به تازگی 2تصادف اخیر که موجب کشته شدن تعدادی از اتباع افغان در ایران شد، باعث جلب توجه رسانه‌ها به مسئله قاچاق انسان شده است، اما همواره قاچاق انسان در این منطقه آمار قابل توجهی را به‌خود اختصاص داده است.

مرگ کمین کرده

در 8ماهه اول امسال 529نفر از اتباع خارجی در تصادفات کشته شده‌اند. آنها سرنشینان همان خودروهایی هستند که 12تا 15نفر را سوار می‌کنند که به مقصد برسانند. احمد شجاعی رئیس سازمان پزشکی قانونی درباره مرگ‌های جاده‌ای اتباع خارجی گفت: 529تبعه خارجی در تصادف‌های 8ماهه نخست سال فوت شده‌اند که 461نفر آنها از افغانستانی 39نفر عراقی، 21نفر پاکستانی و 8نفر هم سایر اتباع هستند. 88نفر از فوت‌شدگان افغانستانی زنان هستند و 4زن عراقی و 3زن پاکستانی هم در این آمار جای دارند. آمارها نشان می‌دهد که 4.2 درصد مرگ‌های حوادث رانندگی متعلق به اتباع خارجی بوده است.

این آمار نشان می‌دهد که بیشترین تلفات در قاچاق انسان در مسیری از شرق تا مرکز کشور است، اگر چه بیشترین ترافیک هم در همین مسیر وجود دارد اما به‌نظر می‌رسد روش کار قاچاقچیان انسان از نواحی مرکزی به سوی مرز‌های شمال غربی متفاوت است‌، ‌چراکه هنوز هیچ خبری از تصادف خودروهایی با 15-10سرنشین در محورهای رو به شمال غربی منتشر نشده است.

اروپای ایرانی

مسافرانی که قصد دارند از راه‌های غیرقانونی از ایران به ترکیه بروند، معمولا از نقاط مختلف به مناطقی خاص در شمال غربی ایران می‌روند تا از مرز میان 2کشور عبور کنند. تعدادی از این مسافران ایرانی و مابقی تبعه‌ افغانستان، عراق و پاکستان هستند که به‌صورت قاچاق به ایران آورده می‌شوند تا به ترکیه منتقل شوند. در واقع ایران یکی از گذرگاه‌های انتقال مهاجران غیرقانونی به ترکیه است و مهاجران پس از ورود به ترکیه به کشورهای یونان، ایتالیا و... منتقل می‌شوند.

نخستین مهاجران به روستاهای مرزی ترکیه می‌روند و پس از عبور از مرز زمینی فرد یا افراد دیگری برای انتقال آنها از خاک ترکیه به مقصد یونان آنها را همراهی می‌کنند. هزینه این نوع سفرها معمولا در ابتدای سفر در خاک ایران از مسافران دریافت می‌شود، ‌انجام کارهای انتقال از ترکیه به سایر کشورها معمولا با تیم‌های بومی یا ایرانی است که در ازای دریافت بخشی از هزینه سفر کارشان را انجام می‌دهند.

خبرهایی که از تصادف خودروهایی با 15-12سرنشین در جاده‌های کشور منتشر می‌شود، آمارهای 15نفره کشته‌شدگان تصادفات معمولا از آن کسانی است که به سودای زندگی بهتر جانشان را کف دستشان می‌گذارند تا هر جور شده از مرزهای شرقی وارد خاک ایران شوند و زندگی‌شان را بهبود ببخشند، ‌این کشته‌شدگان همتایان ایرانیانی هستند که در آب‌های میان اندونزی و استرالیا غرق می‌شوند یا در مرزهای ترکیه با اروپا آرام و بیصدا جان می‌سپارند.