تب مالت یکی از شایعترین و خطرناکترین بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است. به گفته دکتر محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در گفتوگو با واحد مرکزی خبر، شمار مبتلایان به تب مالت در کشور، 15سال پیش سالانه حدود 90هزار نفر بوده است که با اتخاذ روشهای پیشگیرانه، این تعداد در سال 89 به 12هزار نفر رسید اما شمار مبتلایان در 3سال گذشته دوباره افزایش داشته و به 16هزار مورد در سال رسیده است.
افزایش موارد ابتلا به تب مالت در اکثر استانهای کشور گزارش شده اما در منطقه شمالغرب و غرب نسبت به سایر مناطق موارد بیشتری گزارش شده است. بنا بر بررسیهای انجام شده در 6ماه گذشته بهعلت کمبود واکسن دامی تب مالت، واکسیناسیون دامها یا با تأخیر انجام شده یا بهطور کامل انجام نشده و همین مسئله منجر به افزایش موارد ابتلا به این بیماری شده است.
دکتر حسین جعفری، دامپزشک و عضو هیأت علمی دانشگاه در این زمینه به خبرنگار همشهری گفت: تب مالت جزو بیماریهای شغلی نیز طبقهبندی میشود و بیشتر بیماری مردان بالغ بهخصوص کشاورزان، دامداران، چوپانان، قصابان، سلاخان، دامپزشکان و کارمندان آزمایشگاهها که موازین بهداشتی را رعایت نکنند، است.
با وجود اینکه از شناخت این بیماری بهعنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام بیش از یک قرن میگذرد اما حذف و کنترل این بیماری همچنان در بسیاری از کشورهای جهان، بهویژه کشورهای مدیترانهای و خاورمیانه، بهدلیل کثرت گونهای عوامل بیماریزا و کثرت گونهای حیوانات میزبان و دوام نسبتا قابل توجه باکتری عامل بیماری در محیط مشکلساز شده است.
عامل این بیماری در گرد و خاک ۶ هفته، در آب و خاک تا ۱۰هفته، در ادرار 6 روز، در مدفوع حیوانات در هوای آزاد تا ۱۰۰روز، در پنیر تازه و غیرپاستوریزه حاصل از شیرخام تا 8 هفته و در کره تا 4 ماه زنده میماند و با منجمدکردن از بین نمیرود و در دمای ۸ درجه سانتیگراد بیش از یکسال باقی میماند. در برخی مناطق جهان ازجمله خاورمیانه این بیماری بسیار شایع است و بهعنوان یکی از مناطق آندمیک تلقی میشود.
ایران از نظر شیوع تب مالت به 3منطقه تقسیم میشود که از این مناطق لرستان، کردستان، ایلام و قسمتی از آذربایجان بالاترین آمار ابتلا و تهران نیز کمترین آمار را دارد ولی در مناطقی از تهران نظیر شهریار، ورامین و ساوه آمار بالاتر از حد انتظار است. دامهای مبتلا به بروسلوز، معمولا در نخستین دوره آبستنی سقط جنین کرده و هنگام سقط و تا مدتی پس از آن، با دفع ترشحات بهشدت آلوده رحمی، باعث آلودگی محیط، مزارع و مراتع میشوند که خود زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات گله و نیز انسان فراهم میسازد.
علائم بیماری تب مالت
به گفته دکتر جعفری، این بیماری میتواند هرگونه تظاهر بالینی داشته باشد و قسمتهای مختلف بدن بهویژه سیستم استخوان و مفصل، کبد، طحال و مغز استخوان را گرفتار کند. این عفونت باکتریایی اعضای خونساز بدن، ازجمله مغز استخوان، گرههای لنفاوی، کبد و طحال را متاثر میکند. تب، لرز، تعریق و دردهای استخوانی علائم شایع تب مالت هستند اما در برخی موارد که با علائم مبهمی مانند بیاشتهایی، کاهش وزن، تغییرات روانپزشکی (افسردگی) یا سردرد همراه باشد، ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه شود.