از آنجا که خبرنگاران و هنرمندان معمولاً عادت ندارند از موضع بالا به چیزی نگاه کنند و میانهشان با کشف، اطلاعرسانی و ظاهر ساختن واقعیتها بهتر است، دقایقی از ارتفاع به شهر نگاه کردند تا نه در مقام قضاوت بلکه در جایگاه تصویرگری، از این شهر خاکستری بپرسند که آیا گلوی خودش احساس خفگی نمیکند.
اما در حالی که شهر آماده بود سرمهای به رخ برجنوردان بکشد، رضا کیانیان از خودش گفت که سالها پیش با وجود اینکه در مسابقه تنفس بیرقیب بوده اما ریهاش بخاطر آلودگی هوا دچار عارضه شده است، از عزتالله انتظامی که بخاطر آلودگی هوا راهی بیمارستان شده صحبت کرد و در نهایت از مسئولیت اجتماعی گفت: «ما همگی داریم میمیریم نه به عمر طبیعی بلکه به صورت غیر طبیعی؛ اما کسی به این رسیدگی نمیکند.»
رسانهایها و هنرمند سرشناس به سرپرستی دکتر حسن نمکدوست تهرانی همراه چند مسئول از کنترل کیفیت هوا، شهرداری، سازمان محیط زیست و سازمان هواشناسی شاید قرار دیدار یکدیگر را در بالای برج میلاد گذاشته بودند تا دستشان به آسمان نزدیکتر باشد و سهم خود از آسمان را که شاید یک نقطه آبی باشد تصویر کنند و به سهم خود و دیگران از آلوده شدن هوای تهران به مسئولان بگویند؛ بگویند که نقطهای که میتوانند در آسمان شهر بگذارند نقطه بزرگتری است و اگر تصمیم نادرستی بگیرند نقطه خاکستری بزرگتری در آسمان بر جای میگذارند و یا بخاطر تصمیم درستشان نقطه آبی بزرگتری را در سپهر جانمایی میکنند.
کیانیان، کشته شدن روزانه حدود 240 نفر بر اثر آلودگی هوا در فصل زمستان تهران را اتفاق وحشتناکی دانست که وحشتناکترین فیلم علمی تخیلی را میتوان از روی آن ساخت.
این تور رسانهای که با انگیزه برداشتن گامی برای طرح مسئله مقابله با آلودگی هوا از برج میلاد سر درآورد، به درخواست و تأکید رضا کیانیان و با اجرا و میزبانی دکتر حسن نمکدوست و همکاران رسانهای 6 و 7 همشهری برگزار شد.
رضا کیانیان در یک جمع صمیمی با خبرنگاران و عکاسان به دیدار چند سال پیش خود با دکتر محمدباقر قالیباف شهردار تهران در حاشیه جشنواره طنز اشاره کرد که به شهردار گفته بود: «آقای قالیباف؛ قتل شکلهای مختلف دارد؛ با چاقو، با طناب دار، با هل دادن مقتول از بلندی و ...؛ یک شکل دیگر قتل، قتلهای پنهانی است که دیگر هیچ کس بر روی آن نام قتل نمیگذارد. یک شکل هم قتل به دلیل آلودگی هواست.»
کیانیان با طرح این پرسش که چرا کشته شدن روزانه تعدادی از شهروندان به دلیل آلودگی هوا پیگیری نمیشود، افزود: بر اساس آمارها روزانه 500 نفر به دلیل عوارض آلودگی هوا با آمبولانس به بیمارستان میروند که 249 نفر از این 500 نفر میمیرند. چه کسی مسئول این آلودگی است؟ مسلم است که یک نفر مسئول این آلودگی نیست. سالها قبل خطر زلزله در تهران مطرح شد و به دنبال آن ستادهای بحران تشکیل شدند. این ستادها چه کار میکنند؟ مگر آلودگی هوا بحران نیست؟ اگر این ستادهای بحران فقط برای زلزله است خوب آقای روحانی یک ستاد بحران هم برای آلودگی هوا درست کنید.
این هنرمند و بازیگر سینما گفت: عنوان شد دکتر ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گزارشی تکاندهنده به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است. گزارش تکاندهنده چیست؟ چرا ما که قربانی آلودگی هوا هستیم نباید آن را بدانیم. حتماً یک آدم مهمی مانند عزتالله انتظامی باید مریض شود و بیمارستان برود که وضعیت آسیبدیدگان آلودگی هوا و انتقال آنها به بیمارستان رسانهای شود؟
رضا کیانیان با تاکید بر ایجاد ستادی قوی با حمایت قوای سهگانه، نسبت به برگزای مسابقه فوتبال در آلودگی هوا انتقاد کرد و گفت: فوتبالیستها چه تقصیری دارند که 90 دقیقه در آلودگی هوا بدوند؟ آیا فوتبالیستها جزو افتخارات ما نیستند؟ دو نفر از آنها قلیان کشیدند، این همه سر و صدا راه افتاد. نمیگویم قلیان خوب است، آنها کار بدی انجام دادند اما بدتر از قلیان را داریم به خوردشان میدهیم.
وی با طرح این پیشنهاد که رسانهها یک گوشه بالای سمت راست یا چپ خود را به محلی ثابت برای درج اخبار تعداد آسیبدیدگان و متوفیان آلودگی هوا اختصاص دهند، گفت: چرا روزنامه همشهری که روزنامه شهروندان است آن را ندارد. چرا روزنامههایی که بر سر گرایشهای چپ و راست با هم میجنگند، بخاطر آلودگی هوا نمیجنگند؟
رضا شهیدزاده قائم مقام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در جمع خبرنگاران، مقابله با آلودگی هوا را کار یک سازمان، ارگان یا قوه ندانست و مهمترین مشکل تهران را ذرات معلق با قطر زیر 2.5 میکرون و زیر 10 میکرون برشمرد و گفت: ذرات معلق زیر 2.5 میکرون خیلی خطرناکتر هستند چون میتوانند با ورود به خون، مشکلات عدیده ایجاد کنند.
وی با اعلام اینکه خودروهای دیزل مهمترین عامل ایجاد ذرات معلق زیر 2.5 میکرون در تهران هستند و یک موتورسیکلت در بهترین وضعیت سه برابر یک خودروی معمولی تولید آلودگی میکند، از تسریع در حذف خودروهای فرسوده، جایگزینی موتورسیکلتهای برقی و ارتقای کیفی سوخت و خودرو به عنوان راهکارهای پیشنهادی مقابله با آلودگی هوا نام برد و گفت: تعویق اجرای یک سری قوانین متناسب با مهار آلودگی هوا مصوب مجلس، یکی از دلایلی است که وضعیت آلودگی هوا را به این ترتیب نگاه داشته است.
حشمتاله بسطامی، سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوا نیز اذعان داشت: قرار داشتن در معرض آلودگی هوا یک مرگ خاموش است، مرگی که در فرآیند چند سال اتفاق میافتد. آلودگی صوتی هم یک روز گردنمان را میگیرد که از الآن باید به آن فکر کنیم.
وی با طرح این سوال که چرا آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا اعلام عمومی نمیشود، گفت: نمیخواهیم سیاهنمایی کنیم بلکه میخواهیم شفافسازی کنیم و بگوییم معضلی داریم که چشمانمان را بر روی آن بستهایم. سیاهنمایی در هوای تهران معنا ندارد. هوای تهران خاکستری است و اگر همینطور هم پیش برود سیاه میشود.
بسطامی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه «با اولین بارش بهاری، آلودگی هوای تهران فراموش نشود»، گفت: مقابله ریشهای با بحران آلودگی هوا عزم ملی میخواهد و این عزم ملی فقط راجع به مسئولان نیست بلکه برای شهروندان هم هست. باید مطالبات مردمی در زمینه مقابله با آلودگی هوا افزایش پیدا کند و مردم سهم نفس کشیدن را بخواهند.
بسطامی خاطرنشان کرد: با این واقعیت مواجه شویم و از آن فرار نکنیم که داریم سرمایههای ملیمان را از دست میدهیم. جمشید مشایخی از تهران به شمال عزیمت کرد فقط بخاطر آلودگی هوا.