قرصهای کیهانی حاوی گرد و غباری هستندکه بر اثر چرخش یک سیاره یا ستاره در حال تولد و پرتاب مواد آن به بیرون به وجود میآیند، این قرصها پس از شکل گیری و استقرار سیارههایی را ایجاد میکنند که به دور آن ستاره میچرخند و منظومهای را پدید میآورند.
اخترشناسان به سرپرستی نادیا موریلو و شی پینگ لای، از طریق مشاهداتی که با رادیوتلسکوپهای آلما انجام دادند، جوانترین قرص سیاره زا را یافتهاند.
سیارههایی که به خورشید نزدیکتر هستند، سریعتر از سیارههای دورتر به دور خورشید میگردند.این حرکت معمولا با نام گردش کپلری شناخته میشود. قرصهای کیهانی معمولا گردش کپلری دارند و به احتمال زیاد در نهایت سیارههایی را در مدارهای باثبات تشکیل میدهند.
کشف این نوع قرصها در مراحل بسیار ابتدایی که پیش-ستاره هنوز در اعماق ابر گرد و غبار به سر میبرد، توانایی این منظومهها را در زایش سیارات روشن میکند.
دانشمندان با استفاده از رادیوتلسکوپهای آلما، این قرص کیهانی را در سحابی ستاره زای ˈرو آفیوشسˈ قرار دارد، بررسی کردند.
تجزیه و تحلیل گاز درون این قرص نشان داد که آن حرکت کپلری دارد و شعاع این قرص پنج برابر شعاع سیاره نپتون در منظومه شمسی ماست، اما پیش ستارهای که این قرص بر گرد آن میچرخد تنها یک پنجم خورشید ما جرم دارد. یعنی پیش ستاره هنوز بسیار جوان و در حال رشد است.
پیش از این مدلها و شبیه سازیهای فضایی نشان میداد که قرصهای کیهانی نمیتوانند در مراحل اولیه شکل گیری ستارهها به وجود آیند ولی کشف این قرص بطلان این مدلها را ثابت کرد . همچنین این کشف نشان داد که عوامل دیگری ممکن است در پیدایش چنین قرصهایی دخالت داشته باشند.
دانشمندان این احتمال را مطرح کردند که ناهماهنگی بین میدان مغناطیسی و محور چرخش پیش ستاره ممکن است به تشکیل زودهنگام قرصهای سیاره زا منجر شود و قرصهایی با 100 برابر شعاع خورشید تا زمین یا بزرگتر از آن را پدید آورد.