علاوه بر موارد ذکر شده به دلیل اینکه برای زمین سند مالکیت صادر می شود لذا تعیین کننده مکان‌های ثبت شده برای سرمایه گذاری می باشد. پس مالکیت زمین خود سبب مالکیت سرمایه نهفته بر آن نیز محسوب می‌شود لذا این مساله برای کشاورزان و تولید کنندگان سرتاسر جهان و ایران از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.
در گذشته های نسبتاً دور به دلیل توسعه‌نیافتگی صنایع و خدمات در جهان و جایگاه خاص کشاورزی در اقتصاد جهانی و ایران زمین دارای یکی از حرفه‌های اصلی صاحبان سرمایه تلقی می شد و این مالکیت و تصاحب زمین بود که در آن دوران تقریباً جامعه را به گروه های فئودال ها و رعایا تقسیم می‌کرد و عموماً حاکمان جامعه نیز از زمینداران بزرگ یا فئودال ها تشکیل می شدند.
به تدریج با توسعه صنعت و خدمات تجاری در جهان و ایران و تقسیم اراضی زمینداران بزرگ در اکثر نقاط جهان اهمیت زمین داری در بخش کشاورزی کاهش یافت و در مقابل زمین‌خواران شهری جایگزین آنان شده و جزو طبقات مرفه و صاحبان ثروت باد آورده گردیدند ، به ویژه در جوامع و کشورهایی که از ضریب رشد انفجاری جمعیت مثل کشور ما در بعد از انقلاب اسلامی برخوردار شدند.
مالکان و صاحبان این اراضی شهری و حاشیه شهری با گرانی سرسام آور اراضی به دلیل توسعه شهرها با بدست آوردن ثروت های کلان هیچگاه سهم واقعی حکومت را که مالیات بر ثروت های باد آورده بود به دلیل نقایصی که در قانون مالیات ها وجود داشت پرداخت نکردند و به تدریج طبقه فئودالیته جدیدی را تشکیل دادند.
اصولا در اکثر نقاط دنیا به خصوص در جهان صنعتی و کشاورزی پیشرفته غربی خود زمین در کاربری کشاورزی دارای ارزش بالایی نیست و قیمت اراضی کشاورزی را عمدتا حاصلخیزی خود زمین تعیین می کند نه عواملی چون دوری یا نزدیکی به شهرها.
بر خلاف کشور ما ، در کشورهای خارجی قیمت اراضی زراعی در حاشیه شهرها با اراضی دور از شهر اختلاف زیادی ندارد و به همین دلیل ارزش زمین در قیمت تمام شده محصولات کشاورزی ناچیز و تقریباً ثابت است.
در کشور ما برخلاف کشورهای پیشرفته کشاورزی جهان ارزش اصلی زمین زراعی بر مبنای حاصلخیزی اراضی نیست بلکه دوری یا نزدیکی این زمین‌ها به شهرهای بزرگ و کوچک است که به شدت در تعیین قیمت زمین و همچنین قیمت تمام شده محصولات تولیدی تاثیر دارد. 2 دلیل مهم در تغییرات فاحش قیمت اراضی مزروعی به علت دوری و نزدیکی به شهرها بر خلاف سایر نقاط دنیا وجود دارد.
اولین دلیل به علت افزایش سریع جمعیت در کشور و نیاز توسعه شهری جهت ساخت و سازهای خود در درون اراضی زراعی حاشیه شهرهاست که قیمت ها را سرسام آور بالا برده است که علت اصلی آن هم تصمیم گیری های یک جانبه از سوی مسئولین دولتی توسعه شهری و آسانی بیش از حد شرایط تبدیل زمین کشاورزی است که حتی در مواردی به علت تخلفات مسؤولان ذی ربط ضوابط موجود نیز در این کار رعایت نمی شود.
دومین دلیل امنیت فیزیکی سرمایه گذاری های انجام شده چه تاسیسات منقول و چه غیر منقول است که در حاشیه شهرها بیشتر وجود دارد و متاسفانه هر چقدر مکان های سرمایه گذاری از شهرها فاصله پیدا می کند ضریب امنیت فیزیکی آنها کاسته می شود یا با هزینه های بسیار تامین می گردد به طوری که امنیت ناکافی فیزیکی سرمایه در مناطق مختلف کشور یکی از موانع توسعه و رشد کشاورزی شده است.
دلایل فوق از یک سو و کمبود نسبی آب زراعی از سوی دیگر سبب شده که امروز قیمت زمین های فاریاب در ایران یکی از گرانترین اراضی کشاورزی در جهان باشد مثلاً در مقایسه با کشور آمریکا که شاید پیشرفته‌ترین کشاورزی جهان را دارد قیمت اراضی آبی در ایران به طور متوسط 2 الی 3 برابر بیشتر از آمریکا یا 4 الی 5 برابر بیشتر از کانادا یا 2 الی 3 برابر بیشتر از اکثر مناطق اروپایی با بارندگی حداقل 2 یا 3 برابر متوسط ایران است.
با وجود توسعه کشاورزی در کشور در 30 سال گذشته خوشبختانه به علت توسعه کشور در دیگر بخش های اقتصادی سهم تولید ناخالص بخش کشاورزی سال به سال کاهش می یابد و به تعبیر دیگری سال به سال انباشت ثروت در کشور افزایش پیدا می کند و سهم کشاورزی با وجود رشد آن در افزایش ثروت عمومی کشور کمتر می‌گردد و از این نظر سال به سال نیاز به حمایت های بیشتری پیدا می کند تا ضمن تامین نیاز غذایی کشور و کمک به اشتغال مولد در کشور وابستگی نیز به طور محسوسی کاهش یابد.
* دبیر کل خانه کشاورز
