جنبش حماس هم در این رهگذر دچار تغییراتی در جایگاه، نقشآفرینی و یارگیری شد. این در حالی است که وضعیت غزه 7سال بعد از آغاز محاصره توسط رژیم صهیونیستی، اکنون با تغییرات سیاسی در کشور مصر و قدرت گرفتن دوباره نظامیان، باز هم رو به دشواری رفتهاست. درباره شرایط غزه تحت محاصره و همچنین موقعیت سیاسی حماس با خانم اسراء المدلل، جوان 24سالهای که پاییز گذشته بهعنوان نخستین سخنگوی زن حماس انتخاب شد گفتوگو کردیم. این گفتوگو بهصورت تلفنی و در تماسی با غزه صورت گرفتهاست.
- اوضاع در نوار غزه این روزها چطور است؟
باید بگویم که نوار غزه در هفتههای گذشته و بهعلت موج شدید سرما و بارش برف و باران شاهد بحران و فاجعهای انسانی بود. خسارتهای مالی ناشی از این بحران در بخشهای کشاورزی، ماهیگیری، زیرساختها، آموزش، مراکز بهداشتی و دیگر بخشها به بیش از 64میلیون دلار بالغ شد. تعداد 7هزار نفر به مراکز پناهجویی پناه بردند و حدود 6هزار خانوار از این موضوع خسارت دیدند. زیرساختها در نوار غره تماما ضعیف است. هزاران منزل در اثر این نزولات جوی دچار آبگرفتگی شدند. تنها در بخش کشاورزی حدود 7میلیون دلار خسارت به کشاورزان نوار غزه وارد شد. در حال حاضر، نوار غزه محدودیتهایی در دسترسی به مواد غذایی و مواداولیه لازم برای ماهیگیری و کشاورزی دارد. بخش اعظم ساکنان نوار غزه در 2 بخش کشاورزی و ماهیگیری فعالیت میکنند و این امر، چالشی مهم برای دولت بهحساب میآید.
تمام اینها طبعا نتیجه طبیعی محاصره اعمال شده بر نوار غزه است؛ محاصرهای که رژیم صهیونیستی آن را بر 4 گذرگاه اعمال کرده و بهنحوی از انحاء شریانهای حیاتی نوار غزه را قطع کرده است. این رژیم در هر زمانی که خود صلاح ببیند این گذرگاهها را برای ساعاتی محدود بازگشایی میکند و این امر طبعا بر زندگی شهروندان نوار غزه بازخوردهای منفی زیادی دارد.
- کمکهای انسان دوستانه کشورهای غربی و عربی را چگونه توصیف میکنید؟ آیا کمکهایی از این کشورها به نوار غزه میرسد؟
مادامی که اشغالگری رژیم صهیونیستی ادامه داشته باشد، دستیابی به این کمکها هم به دشواری انجام میگیرد. کمکهای فراوانی از کشورهای مختلف برای نوار غزه ارسال میشود اما عملا و با توجه به بسته بودن گذرگاهها و نیز سیاستهای رژیم صهیونیستی، این کمکها وارد نوار غزه نمیشوند. تنها در روزهای گذشته حدود 600کامیون بهعنوان کمک برای نوار غزه اختصاص داده شد اما طبعا این کمکها بهدست ما نمیرسند. از این رو، مادامی که گذرگاهها بسته است سخن گفتن درباره وجود کمکهای انساندوستانه هم ممکن نیست و گویی اساسا این کمکها وجود ندارد. رژیم صهیونیستی در ساعات مشخصی این گذرگاهها را برای ورود شمار محدودی از کامیونهای حامل کمکها، برای یک میلیون و 800هزار نفر ساکن نوار غزه باز میکند.
نوار غزه با بحران افزایش فقر و بیکاری مواجه است. حدود 80درصد از ساکنان نوار غزه دچار فقرند و بیش از 40درصد از این جمعیت بیکارند و در عین حال، جمعیت این منطقه رو به افزایش است. زمینههای لازم و اساسی برای زندگی در نوار غزه فراهم نیست و نهادهایی نظیر آنروا و دیگر نهادهای خیریه و بشردوستانه کمکهای خود را هم بهعلت مشکلات اقتصادی در منطقه خاورمیانه کاهش دادهاند. همچنین ما در حال حاضر شاهد اعتصاب شماری از کارکنان آنروا هستیم که این امر مستقیما روی زندگی ساکنان نوار غزه تأثیر منفی میگذارد. به همین علت، این محاصره تحمیل شده بر دولت فلسطین، به نفع ملت فلسطین نیست؛ زیرا دولت بخشی جدا ناشدنی از ملت فلسطین است و زمانی که دولت را تحت محاصره درمیآورند در حقیقت ملت را به محاصره درآوردهاند. من نمیگویم که نوار غزه، کل فلسطین است اما آنانی که نوار غزه را محاصره میکنند درواقع اسیران فلسطینی را به محاصره درآورده و از شهرکنشینی صهیونیستها در کرانه باختری و اراضی 48و شهر قدس اشغالی حمایت میکنند؛ چراکه مسئله فلسطین مانند شبکه به هم گره خورده است و نمیتوان آن را منفک از هم تلقی کرد. محاصره نوار غزه به مسائلی از قبیل یهودیسازی مناطق فلسطینی، اسرا، شهرکسازی، آوارگی فلسطینیان و به جنگی روانی که این رژیم آن را تشدید میکند، مرتبط است.
- آیا کاروانهای شکست محاصره نوار غزه همچنان ادامه دارد یا اینکه رو به کاهش گذاشته است؟
در ماههای گذشته شمار این کاروانها و هیأتهای خارجی درحد بسیار زیادی رو به کاهش گذاشت. در 2ماه نوامبر و دسامبر سال گذشته فقط 2 هیأت وارد نوار غزه شدند و این میزان در مقایسه با ماههای گذشته که در آنها شاهد ورود دهها هیأت بودیم، بسیار ناچیز است. در آخرین روزهای سال گذشته میلادی، تنها یک هیأت آفریقایی وارد نوار غزه شد. شمار اندکی از شهروندان خارجی مقیم قدس اشغالی و تلآویو هر از گاهی از طریق گذرگاه ایریز به نوار غزه میآیند و باز میگردند.
- علت این کاهش شمار کاروانها و هیأتها را در چه میبینید؟
این امر طبعا بهعلت محاصره اعمال شده بر نوارغزه و نیز بهعلت اوضاع جاری در منطقه خاورمیانه است؛ زیرا زمانی که منطقه آشفته و ناآرام باشد، نمیتوان امنیت این هیأتها و کاروانها را تأمین کرد. گروهها و کاروانهایی که قصد ورود به نوار غزه را داشته باشند، باید از خاک مصر بگذرند و در حال حاضر اوضاع در مصر چندان آرام نیست. هیأتها و گروههایی هم که از خاک فلسطین یعنی کرانه باختری بخواهند وارد نوار غزه شوند باید از داخل اراضی اشغالی بگذرند و این اراضی هم چندان آرام نیست.
- بهنظر شما مذاکرات جاری میان فلسطینیان و رژیم صهیونیستی نمیتواند ولو- بهصورتی جزئی- بر لغو محاصره اعمال شده بر نوار غزه تأثیر بگذارد؟
خیر. دقیقا برعکس است. هر اندازه حکومت خودگردان وارد مذاکره شده محاصره نوار غزه هم شدیدتر شده است. تنها در هفتههای گذشته بنیامین نتانیاهو از ساخت 140هزار واحد یهودینشین جدید خبر داد. این به غیراز 20هزار واحدی است که در قدس و کرانه باختری در دست ساخت و احداث است.
- وضعیت زندگی در کرانه باختری چطور است؟ آیا مردم در آنجا راحتتر از غزه زندگی میکنند؟
کرانه باختری دست کمی از نوار غزه ندارد. کرانه باختری دچار بحران آب، گرانی و بیکاری است. براساس تحقیقات انجام گرفته در کرانه باختری، اوضاع چندان مساعد نیست زیرا مقامهای رژیم صهیونیستی در اندیشه ساختن حاکمیتی در همان اراضی هستند که تحت حاکمیت حکومت خودگردان است. این وضعیت همان طرفی است که وارد مذاکره شده و وضعیت ما که وارد مذاکره نمیشویم هم با آنان یکسان است. از این رو، نباید انتظار داشته باشیم که روند مذاکرات بتواند زمینه مساعدی برای لغو محاصره اعمال شده بر نوار غزه فراهم آورد.