مخالفان سدسازی و سازه‌های جنبی در کشور، رفاه عمومی ایجادشده در اثر این فرایند عمرانی را به‌علت نداشتن اطلاعات کافی و درست انکار نکنند!
«مشاور این پروژه، طی 8سال مطالعه دقیق اثرات زیست‌محیطی طرح سد و شبکه آبیاری و زهکشی شفارود از طریق اجرای شبکه پایش و اندازه‌گیری کیفی، پیامدهای احداث سد و شبکه مذکور بر آلودگی محیط‌زیست منطقه اجرای طرح را پیش‌بینی و اعلام نمود.
قابل ذکر است جنگل‌هایی که در صورت اجرای طرح از بین خواهند رفت هم‌اکنون توسط بهره‌برداران غیرمجاز تحت تخریب قرار دارند. با این حال مشاور متعهد پروژه، برای جنگل‌هایی که از بین خواهند رفت و برای مناطق آسیب‌دیده تا‌کنون، مناسب‌ترین استراتژی تأمین خسارت و بازرویانی این مناطق را انتخاب کرده است (سد شفارود روی دره‌‌ای ایجاد می‌شود که هم‌اکنون نیز تحت تعرض شرکت‌های خصوصی و سکونتگاه‌های پایین‌دست برای قاچاق و استحصال بی‌حد و اندازه جنگل قرار دارد؛ ساختارهایی که به‌دلیل قطع دسترسی‌شان به منابع غیرقابل کنترل جنگلی نگران احداث سد هستند). بر همین اساس، طرح اولیه بازسازی این مناطق تهیه شد. این طرح به‌دلیل اصرار در ضرورت حفظ و ایجاد جنگل‌های جایگزین و توان مناسب جبران خسارت منابع طبیعی ایجاد شده، به‌عنوان یکی از شرط‌های اخذ مجوز از سازمان محیط‌زیست قلمداد شد که مهری محکم بر دانش مشاور نسبت به الزامات، نیازها و ضرورت‌های محیط‌زیست کشور و منابع طبیعی استان گیلان است.
بازسازی جنگل‌های تخریب شده
از هدف‌های عالیه طرح‌های جنگلکاری، تبدیل جنگل‌های کهنسال به جنگل‌های کارآمد و جوان، تبدیل شکل و گونه شاخه زاد گروه‌های درختی به دانه‌زاد که خود به حفظ، تفرق ژنتیک و تنوع زیستی توده‌ها می‌انجامد و احداث جاده‌های لازم و کافی در محل‌های مناسب با لحاظ همه موارد فنی و با خسارت حداقل، به جای انجام بدون مطالعه آن است، ضمن آنکه در این طرح‌ها مطالعات اجتماعی در سکونتگاه‌های درون و حاشیه نواحی جنگلی برای ساماندهی و تعیین حقوق قانونی و عرفی با دقت تمام انجام می‌شود که هزینه کلان و خاص خود را می‌طلبد.
واقعیت این است که در حال حاضر انجام این طرح که اصالتا در دستور کار منابع طبیعی استان گیلان قرار دارد در قالب طرح جبران و بازسازی مساحت چند برابری مناطق جنگلی از دست‌رفته در طرح شفارود مورد موافقت اداره کل منابع طبیعی استان قرار گرفته است و درآمدهای احیای آن اگر‌چه در میان‌مدت به‌دست می‌آید لیکن چند برابر بزرگ‌تر از تخریب جنگل‌های دره شفارود است.
این مهندسی مشاور درخصوص نحوه بازسازی مناطق جنگلی که نویسنده محترم مقاله، با شک به آن پرداخته است به سند موجود جنگل‌های بازسازی شده حاشیه سدهای زنجیره‌‌ای سیاه‌بیشه اشاره می‌کند که انجام موفقیت‌آمیز آن توسط وزارت نیرو غیرقابل انکار است و برای انجام آن، موافقت اداره کل منابع طبیعی و محیط‌زیست استان مازندران کسب شده است. در این طرح، مساحتی چند برابر مساحت تخریب شده جنگل‌های هیرکانی بازسازی شده و طبق تأیید کارشناسان اداره کل محیط‌زیست مازندران، به‌دلیل لحاظ همه اصول جنگلداری و سرعت رشد و تکثیر جنگل، اکنون جمعیت عمده حیات‌وحش منطقه حفاظت‌شده چهار باغ را بیشتر از سایر مناطق اطراف در خود جای داده است.
ایجاد پناهگاه برای حیات وحش
با احداث سد به‌دلیل عدم‌وجود جاده‌های دسترسی در بالادست منطقه جنگلی، دره شفارود به ناحیه جنگلی بسته و یک پناهگاه بزرگ و ارزشمند برای حیات وحش مبدل می‌گردد؛ آبشخوری امن و مرجع دائمی باران و پایندگی توسکاستان‌های منطقه که بیش از هرگونه درختی به‌دلیل نرمی چوب و کاربری چندگانه در صنایع چوب مورد تعرض شرکت‌های خصوصی قرار دارند. با احداث سد همچون بسیاری از مناطق هیرکانی گونه‌های توسکای ییلاقی و قشلاقی به سرعت توسعه پیدا می‌کنند و غالب می‌گردند و مناطق خالی را پر می‌کنند، گونه‌های آب‌دوستی که تراکم پوشش گیاهی، بخش عمده حوضه به‌دست آنهاست و به‌دلیل هیگروفیلی(گیاهانی که در خاک‌های اشباع از آب رویش پیدا می‌کنند) نقش اصلی را در چرخش بخار آب منطقه ایفا می‌کنند و خود متضمن تداوم بارش‌ها بیش از قبل و با نظم مناسب می‌شوند.
گفتنی است که کل مساحت تحت عرصه مخزن سد شفارود 294هکتار است، ضمن آنکه کانال‌ها، تاسیسات سد و ابنیه پایاب آن هیچ انطباقی با محدوده‌های جنگلی ندارد و درج این اطلاعات ناصحیح در مقاله مورد بحث بسیار ناامیدکننده است.جاده دسترسی موجود، یک جاده قدیمی در حاشیه رودخانه شفارود است که از گذشته برای دسترسی پونل و رضوان‌شهر به سکونتگاه‌های فصلی بالادست و مجاور جاده ایجاد شده است و ساخت آن هیچ‌گونه ارتباطی با سد و زمانبندی طرح ندارد. البته شایان ذکر است که طرحی با سابقه بیش از 40سال، درصدد است پونل را از طریق ارده و زندانه به اسالم، اندبیل و در نهایت به خلخال در استان اردبیل وصل کند. این طرح در بخش استانی اردبیل اجرا شده و قسمت مربوط به استان گیلان در حال بررسی برای اجراست، بدون آنکه با طرح شفارود ارتباطی داشته باشد و ذکر این موضوع تنها ارائه تصنعی آثار منفی طرح و تخریب اذهان عمومی است که اسناد آن در اداره کل منابع طبیعی و اداره کل راه و شهرسازی استان گیلان در حال بررسی است.
بارش کمتر از هزار میلی‌متر در شفا رود
در قسمتی از مقاله مورد بحث، نویسنده به طرح این موضوع پرداخته است که در محل احداث سد سالانه 2000میلی‌متر بارش باران داریم و آن را دلیل عدم‌نیاز به ساخت سد در منطقه دانسته است، باید در این زمینه به این نکته اشاره نمود که نویسنده محترم مقاله به تنهایی و خارج از حوزه اختیارات خود به جای 2 تیم حرفه‌‌ای و کارآزموده این مشاور و به‌نحوی ساده‌انگارانه به بررسی توجیه اقتصادی و زیست‌محیطی طرح پرداخته است. ایشان آمار غریبی از بارش در محل سد شفارود در حدود 2000میلی‌متر در سال ارائه می‌دهد، درحالی‌که بررسی‌های چنددهه گذشته که وزارت نیرو در طرح جامع بر آن صحه گذاشته است عددی دقیق و معادل 793میلی‌متر را در محل سد شفارود و 778میلی‌متر را در ایستگاه پونل (پایین‌دست سد) به اثبات می‌رساند که با آمار ارائه شده فاصله زیادی دارد.ضمنا با عنایت به حساسیت‌های انجمن علمی جنگلبانی کشور، به اطلاع عموم هموطنان گرامی می‌رساند که بازسازی جنگل‌های جایگزین تحت پوشش طرح جنگلی، ضمن آنکه در چند منطقه هیرکانی و زاگرسی امتحان خود را پس داده است، مورد پذیرش همه مراجع علمی جهان قرار دارد و به‌کارگیری کلمه درختکاری که از هیچ ضابطه علمی تبعیت نمی‌کند به سُخره‌گرفتن همه زحمات و سابقه علمی 80ساله منابع طبیعی کشور، تصمیم دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور و تلاش‌های مشاوران مورد اعتماد سازمان‌های مسئول کشور است. آب منطقه‌‌ای استان گیلان از معدود کارفرمایان و متولیان کشور است که با اصرار فنی خویش در سازمان حفاظت محیط‌زیست، رویه کاری آن سازمان مبنی بر اخذ خسارت‌های مالی اداره منابع طبیعی از کارفرمایان را از یک قرارداد بین 2 بخش دولتی به تعهد برای طرح بازسازی جنگل، اجرا و تحویل آن مبدل کرد و این امر از تاریخ تصویب طرح شفارود در سازمان محیط‌زیست، شکل تازه و منطقی خود را کسب کرد.»
توضیح همشهری: گزارش مورد نظر در گفت‌وگو با رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران که یکی از معتبرترین تشکل‌های علمی منابع طبیعی کشور است تنظیم شده بود ضمن آنکه پس از انتشار این گزارش، مهندس عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی، منابع طبیعی و آب مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی با همشهری(که 6 بهمن در همین صفحه منتشر شد) با اعلام اینکه ساخت سدشفارود توجیه لازم را ندارد، برگزارش مورد نظر صحه گذاشت.
