وی در حالی از تصمیم سازمان میراث فرهنگی بهمنظور ایجاد تسهیلات برای سفر ایرانیان مقیم آمریکا به ایران خبر دادکه بارها از سوی مسئولین قبلی هدفگذاری شده بود اما تغییر شرایط سیاسی سرانجام قفل سفرهای بین مردم دو کشور را باز کرد. محمدعلی نجفی حتی اعلام کرد که سازمان میراث فرهنگی قصد دارد در دوره جدید امکان سفر نسل جدید ایرانیان مقیم آمریکا که بیشترشان در ایالات متحده به دنیا آمدهاند را به سرزمین مادری با هدف آشنایی با فرهنگ ایران فراهم کند.او گفته بود که در آمریکا با جمعی از مالکان شرکتهای خصوصی خدمات گردشگری و مسافرتی نیز جلسهای برگزار کرده تا آنها به فرستادن گردشگر به ایران ترغیب شوند.
علاقهمند به سرزمین مادری
آمار دقیقی از ایرانیان مقیم آمریکا در دست نیست اما اردیبهشتماه سال گذشته بود که اداره سرشماری فدرال آمریکا با همکاری گروهی از سازمانهای غیردولتی ایرانی در آمریکا آماری اعلام کرد که براساس آن 289هزار و 465 ایرانی در ایالات متحده سرشماری شده بودند.
به گفته منبع آمارگیری، بیش از نیمی از این تعداد که شامل 179هزار و 210 ایرانی میشوند در غرب ایالاتمتحده ساکن هستند. اگرچه این آمار، تناقض زیادی با آنچه برخی منابع دیگر از ایرانیان مقیم آمریکا اعلام کردهاند دارد، با این حال رئیس قبلی سازمان میراث فرهنگی که کمتر از 6 ماه در آن سازمان مدیریت کرد تأکید زیادی بر فراهم آوردن امکان سفر ایرانیهای مقیم آمریکا و نسل جوان ایرانی تبارهای آمریکا به سرزمین مادری داشت. سرشماری سال 2000 از ایرانیان مقیم آمریکا مشخص کرده بود که تعداد ایرانیان آن کشور شامل 370هزارنفر است که داوطلبانه خود را ایرانی معرفی کرده و ملیت خود را پنهان نکرده بودند. با وجود این، همان سالها دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن اعلام کرد که 900هزار پرونده گذرنامه از ایرانیان در آمریکا دارد. آمارهای متناقض دیگری نیز وجود داشت که تعداد ایرانیهای مقیم آمریکا را 600 هزار و حتی بیش از یکمیلیون ایرانی اعلام میکرد.
تعداد ایرانیهای مقیم آمریکا و حتی فرزندان آنها که در آن کشور متولد شدهاند و حالا ایرانی- آمریکایی نام گرفتهاند به اندازهای است که رئیس قبلی سازمان میراث فرهنگی را نسبت به اتخاذ تصمیم برای سفر آنها به ایران ترغیب کرد تا جایی که نجفی در نشست با شرکتهای گردشگری آمریکایی از آنها خواست مسیر سفر گردشگران به ایران را هموار کنند. تغییرات جدید در ایران و مذاکرات رئیس قبلی سازمان میراث فرهنگی در آمریکا با شرکتهای گردشگری و تبلیغ برای سفر به ایران آنطور که یک تورگردان ایرانی اعلام کرده است موجی از علاقه برای سفر به ایران را در میان ایرانی- آمریکاییهای جوان مقیم آمریکا ایجاد کرده ؛ موجی که به گفته سیروس اعتمادی با قوانین جاری در کشور برای سفر اتباع آمریکا به ایران سنجیده میشود. سیروس اعتمادی به ایسنا گفت : ایرانیهای مقیم آمریکا که دارای گذرنامه آمریکایی نیز هستند تمایل زیادی برای سفر به ایران نشان دادهاند.
دشواریهای یک سفر
آنطور که سیروساعتمادی، تورگردان ایرانی گفته است سفر ایرانی- آمریکاییها به ایران اما چندان بیدردسر نیست؛ چرا که سفر ایرانی- آمریکاییها به ایران تابع قوانین سفر گردشگران آمریکایی علاقهمند به فرهنگ و تاریخ ایران به کشور است. بدینترتیب با توجه به شرایط سفر ایرانی- آمریکاییها به ایران، حتی برای دیدار از خویشاوندان و خانواده، آنها باید در قالب یک تور گردشگری و با برخورداری از راهنمای گردشگری به سرزمین مادریشان سفر کنند. ایرانی- آمریکاییها همچنین باید مطابق با قوانین سفر آمریکاییها به ایران برنامه سفر، اقامت و حتی مسیر سفر خود را کاملا مشخص کرده و در اختیار معاونت گردشگری کشور قرار بدهند. این در حالی است که ایرانی- آمریکاییها زیر بار این قوانین نمیروند.بنا به گفته اعتمادی، آنها میگویند که به سرزمین مادریشان سفر میکنند و علاقهای به داشتن راهنمای گردشگری ندارند. ایرانیان مقیم آمریکا و حتی ایرانی - آمریکاییهایی که در آمریکا متولد شدهاند به گفته اعتمادی بارها در برابر این شرایط مقاومت کردهاند و گفتهاند میخواهند خانوادهشان را در شرایط آسانتری ملاقات کنند. آنطور که اعتمادی اظهار داشته است بسیاری از دعوتنامههایی که این روزها بهدست او میرسد با موضوع ازدواج ایرانی- آمریکاییها در ایران است و نسلی از ایرانیهایی که در آمریکا متولد شدهاند و میخواهند در کشور خودشان ازدواج کنند تقاضای زیادی برای سفر به ایران دارند. اما سفر به ایران، سرزمین مادری ایرانی- آمریکاییهایی که پاسپورت آمریکایی دارند چندان راحت نیست چون سفر آنها در حکم سفر یک آمریکایی به ایران است و شرایط خاصی دارد که شامل اقدام متقابل میشود.سفر به ایران با ویزای گردشگری یکی از آسانترین راهحلها برای دریافت اجازه ورود به ایران است.
اما آمریکاییهایی که به ایران سفر میکنند باید راهنمای تور داشته باشند، محل اقامت و مسیرهای سفرشان را مشخص کنند و برنامه خود را به دفتر هماهنگی معاونت گردشگری کشور اعلام کرده باشند.اعتمادی تأکید دارد: ایرانیهای مقیم آمریکا معمولا در سفر به وطن اصلی خود در خانه اقوام اقامت میکنند و بیشترین هدفشان از سفر، دیدار با خویشاوندان یا آشنایی با شخصی است که میخواهند با او ازدواج کنند و معمولا دعوتنامههایشان نیز از طرف آن افراد است. براساس آنچه سیروس اعتمادی گفته است، ایرانی- آمریکاییهایی که اینگونه به ایران سفر میکنند اصلا گردشگر محسوب نمیشوند و تنها بهدلیل شرایط خاصی که برای سفر آمریکاییها به ایران وجود دارد، آنها مجبور به دریافت ویزای گردشگری هستند. اگرچه دلیل سفر ایرانی- آمریکاییها به سرزمین مادریشان پیش از ورود آنها به ایران به سازمان میراث فرهنگی و وزارت امور خارجه اطلاع داده میشود اما براساس آنچه سیروس اعتمادی تورگردان ایرانی میگوید بهدلیل سیاستها و ضوابطی که از گذشته تعریف شده، قانع کردن مسئولان برای سفر ایرانی- آمریکاییها به کشور اندکی سخت است و همین موضوع سفر ایرانی - آمریکاییها به ایران را دشوار میکند.به گفته اعتمــــادی، در نــــگاه ایرانی- آمریکاییها لزومی ندارد که یک راهنمای تور آنها را همراهی کند یا برنامه سفرشان گزارش شود. به گفته او، حتی گردشگران آمریکایی نیز به سختی حضور یک راهنما در سفرهای خود به ایران را میپذیرند.