دادالله یک پا و کاریزماتیک که در 41 سالگی تجربیات زیادی از جبهه جنگ اندوخته بود در اواسط ماه مه در ولایت هلمند طی یکی از حملات ائتلاف تحت رهبری ایالاتمتحده جان باخت. او در قامت رهبر عملیات طالبان و دیپلماتی توانمند ظهور یافته بود که توانسته بود پاکستان را متقاعد کند در نقش میانجی بین ائتلاف نیروهای خارجی در افغانستان و شبهنظامیان طالبان عمل کند.
با مرگ دادالله، طالبان بیش از هر زمانی در گذشته آشتیناپذیر بهنظر میرسد و مسیر صلح در پاکستان مسدود شده است. دادالله رهبری بالفطره بود که توانسته بود جنگجویان با پیشینههای مختلف را در کنار هم قرار دهد و آنان را به پیروی از یک راهبرد واحد وادارد. مولانا جلالالدین حقانی کسی بود که گمان میرفت جانشین دادالله شود اما او بهشدت مریض است و حتی پارهای شایعات از مرگ او حکایت دارد.
در چنین شرایطی رهبر طالبان تصمیم گرفت برای مناطق مختلف فرماندهان متفاوت برگزیند که هریک از آن منطبق با شرایط محلی تاکتیکهای جنگی را انتخاب میکنند. ایده اصلی پراکندن واحدهای القاعده در گسترهای وسیع بود تا بهتبع آن نیروهای ائتلاف و ارتش ملی افغانستان هم در گستره جغرافیایی وسیعی پخش شوند.
اگرچه فرماندهان جدید دارای تجربه کافی هستند اما چهرههایی شناخته شده نیستند و به همین جهت با راحتی بیشتری میتوانند مسئولیت خود را انجام دهند. بهعنوان مثال امیرخان متقی به ولایت کونار اعزام شد، مولاکبیر در خوست مشغول فعالیت شده و ملابردار در نواحی غربی افغانستان چون بادغیس و هرات استقرار یافته است.
تا آنجا که به مناطق جنوب شرقی مربوط میشود طالبان سعی خواهد کرد نیروهای ائتلاف را با حملات انتحاری و جنگهای پارتیزانی سرگرم کند و در عین حال بر شدت و تعداد حملات در جنوب غرب چون ولایتهای بادغیس و فراه بیافزاید.
نیروهای ائتلاف اندک اندک به این استنتاج میرسند که وقتی روی یک جا متمرکز میشوند خشونتها در نقطهای دیگر سربرمیآورد در حالی که آنان فاقد امکانات کافی برای مدیریت تمامی قلمرو افغانستان بهطور همزمان هستند.
ناشناس بودن فرماندهان جدید طالبان امکان شکلگیری کانالهای پشت پرده برای آغاز مذاکرات صلح با کابل را نیز کاهش داده است. بهواقع این ملاعمر، رهبر طالبان خواهد بود که به این فرماندهان خط میدهد درحالیکه احتمال اینکه او حاضر به گشودن باب گفتوگو با ائتلاف ناتو در افغانستان شود بسیار اندک است.
یکی از دلایلی که مؤید رویکرد جدید طالبان است وقوع طیف وسیعی از حملات انتحاری و جنگهای نامتقارن علیه نیروهای ائتلاف در جنوب افغانستان است.دور جدید فعالیتهای طالبان بهوضوح موجبات نگرانی فرماندهان ناتو را فراهم آورده است.
در نتیجه این تحولات دریادار ویلیام فالون، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالاتمتحده اخیرا به پاکستان سفر کرد و یا پرویز مشرف، رئیسجمهور این کشور، جانشین ستاد فرماندهی ارتش پاکستان و مدیران واحدهای اطلاعاتی ارتش پاکستان دیدار و گفتوگو کرد.
علاوه بر این ریچارد بوچر، دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده و جان نگروپونته، معاون وزیر امور خارجه این کشور نیز اخیرا از اسلامآباد دیدار کردند. دلیل این موج تازه سفر مقامات آمریکایی به پاکستان این است که شورشها مرز نمیشناسند.
این بدان معنا نیست که آمریکاییها خواستار تعقیب گروههای شورشی و گسترش دامنه عملیات نظامی به فراسوی مرزهای افغانستان هستند بلکه برعکس اعتقاد دارند تعقیب این گروهها باید از مناطق قبایلینشین پاکستان شروع شود.
20 ژوئن