آموزش شنا به دانشآموزان پایه سوم ابتدایی بیش از سایر رشتهها مورد تأکید مسئولان بود و فقط سال اول اجرای آن بهدلیل حمایت ویژه شخص وزیر سابق آموزش و پرورش تا حدی موفقیت آمیز بود، سال گذشته نیم بند اجرا شد و امسال در مدارس دولتی اجرا نمیشود و تنها دانشآموزان مدارس غیردولتی به شنا میروند.
آن طور که مهرزاد حمیدی معاون تربیت بدنی وزیر آموزش و پرورش گفته هزینه آموزش شنا به دانشآموزان پایه سوم ابتدایی معادل یک سال اعتبار معاونت تربیت بدنی است، بابت اجرای طرح آموزش شنا به دانشآموزان به استخرها بدهکاریم و اجرای طرح سباح به امکانات مدارس مشروط شد. طرحهای ملی زمانی که به مرحله اجرا درمیآید باید تمام جوانب بررسی شود یعنی اینکه بررسی کنیم این طرح ورزشی تا چه اندازه با امکانات، منابع مالی و انسانی و وضعیت کف حیاط مدرسه متناسب است. آنطور که از سخنان معاون وزیر آموزش و پرورش استنباط میشود باید فاتحه طرحهای بهاصطلاح ملی را در مدارس خواند.
مسکن به جای درمان
سالهاست که گویاورزش دانشآموزی در کماست و مسئولان به جای درمان و مداوای بیمار فقط به تجویز مسکن اکتفا میکنند، برای مثال مسئولان آموزش و پرورش در دولت گذشته، چند رشته ورزشی را در دبستانها اجباری کردند وامسال اعلام شد مهمترین آن یعنی شنا بهدلیل مشکلات مالی متوقف شده است.
از سوی دیگر زنگ ورزش در اغلب مدارس جایگاهی ندارد و از آن برای جبران زمان آموزشی سایر دروس استفاده میشود، کمبود شدید معلم ورزش و نبود امکانات نیز بر این مشکل دامن میزند.به گفته مسئولان نتایج بررسیهای انجام شده طی چند سال گذشته نشان میدهد بیش از 80درصد دانشآموزان دختر ایرانی بهعلت فقر حرکتی به اختلالات ساختار قامتی از طیف ضعیف تا شدید مبتلا هستند که در مقایسه با استانداردهای جهانی وضعیت تأسفباری است.
این در حالی است که وضعیت دانشآموزان پسر هم چندان تعریفی ندارد. کاشف، مدیرکل اسبق دفتر فعالیتهای ورزشی آموزش و پرورش سال 85اعلام کرد براساس نتایج طرح شناسنامه ساختار قامتی و آمادگی جسمانی حدود 460هزار دانشآموز در سطح کشور، میانگین ناهنجاریهای قامتی شدید در پسران 44.7درصد و در دختران99.2درصد بوده است.
براساس نتایج این طرح، وجود شانه نامتقارن، کمرگود، سر به جلو و کف پای صاف، شایعترین بیماریهای قامتی مبتلا به دانشآموزان پسر است. شانه نامتقارن، کمرگود، شست کج، کف پای صاف، زانوی پرانتزی، سر رو به جلو، پشت گود، زانوی ضربدری، پشت کج و پشت صاف، مهمترین بیماریهای ساختار قامتی در دانشآموزان دختر است.
مسئولان پیشین آموزش و پرورش بر این باور بودند که اگر یک رشته ورزشی در یک پایه تحصیلی اجباری شود، ورزش مدارس احیا خواهد شد. این در حالی است که بستر مناسب برای انجام حرکات ورزشی در مدارس، حتی در غیردولتیها فراهم نبوده و نیست.با این رویکرد دولت دهم، رشتههای ژیمناستیک، شنا، طنابزنی، تنیس روی میز و دو و میدانی بهترتیب در پایههای دوم تا ششم ابتدایی اجباری شد و حتی برای رفتن به پایه بالاتر نیاز به ارائه گواهینامه رشته ورزشی سال قبل بود.
ادامه روش آزمون و خطا
همانطور که پیشبینی شده بود اجباری شدن رشتههای ورزشی بدون پشتوانه کارشناسی، درنظر گرفتن امکانات و تجهیزات مدارس و بودجه مورد نیاز هم نتوانست ورزش دانشآموزی را از کما خارج کند و با وجود شعارهای جذاب مسئولان پیشین آموزش و پرورش ورزش در مدارس از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیست.
در همین حال معاون تربیت بدنی وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه سال آینده چه رشتههای ورزشی جدیدی در مدارس اجباری میشود گفته «اتاق فکر ما و سازمان پژوهش و برنامهریزی در حال بررسی هستند تا اقتضائات موجود را شناسایی کنیم، باید امکانات مدارس را هم درنظر بگیریم.» اکنون بهعلت تراکم بالای دانشآموزی در بسیاری از مدارس، دانشآموزان امکان ورزش ندارند، برای مثال اگر دانشآموزان پایه ششم و دوم همزمان زنگ ورزش داشته باشند، کلاس دومیها تنها نظارهگر ورزش کلاس ششمیها هستند. ژیمناستیک، شنا، طنابزنی، تنیس روی میز و دوومیدانی، رشتههایی هستند که آموزش آنها در مدارس به تاریخ میپیوندد و حکایت ورزش دانشآموزی همچنان به قوت خود باقی است.
البته قرار بود از امسال رشته بسکتبال نیز در پایه اول دوره اول متوسطه(اول راهنمایی) اجباری شود که خبری نیست و مانند آموزش شنا به دانشآموزان پایه سوم بهدست فراموشی سپرده شده است.با آنکه زنگ ورزش جدی گرفته نمیشود، تراکم دانشآموزی بالاست و کمبود بودجه اجرای طرحهای ملی را با چالش روبهرو کرده است ولی معاون تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش از سواد حرکتی سخن میگوید.
طرحهای ورزشی باید بازنگری شود و تلاش میکنیم در دبستانها سواد حرکتی دانشآموزان در 3پایه نخست دوره ابتدایی افزایش یابد، اگر از سن سواد حرکتی دانشآموز بگذرد نمیتوان برای کارهای قهرمانی و حرفهای سرمایهگذاری کرد. این رویکرد جدید دولت به ورزش دانشآموزی است که مهرزاد حمیدی آن را بیان کرده است.