آنچه در نهایت رنگ واقعیت بهخود گرفت، حاشیههایی بود که از زمان اعلام فیلمهای برگزیده هیأت انتخاب آغاز شد، در مراسم افتتاحیه ادامه یافت، حین نمایش چند فیلم در کاخ جشنواره شدت گرفت و سرانجام در مراسم اختتامیه و پس از آن به اوج رسید.
حاشیه پس از حاشیه
به گزارش همشهری، حالا که حدود 20روز از مراسم افتتاحیه گذشته، میتوان با اندکی اغماض حرفهای سعید راد را در آن مراسم در مقایسه با آنچه بعدها در همین دوره اتفاق افتاد، کاهی دانست در برابر کوه؛ حاشیهای که با عذرخواهی و توضیح دبیر جشنواره، رئیس سازمان سینمایی و سرانجام خود راد بهتدریج کمرنگ شد و جایش را به اتفاقهایی داد که هر روز در کاخ جشنواره میافتاد و اخبار آن در کسری از دقیقه روی خروجی رسانهها میرفت. سوت و کف و خنده حاضران در سالن برج میلاد حین اکران چند فیلم تا زمانی نقل محافل خبری و سینمایی بود که ابراهیم حاتمیکیا در تحسین از خالقان «شیار 143» و انتقاد از هیأت انتخاب جشنواره لب به سخن نگشوده بود. پاسخ یکی از اعضای هیأت انتخاب به کارگردان «چ» با اعلام اسامی نامزدهای بخشهای رقابتی جشنواره همزمان شد و تا آن روزها کسی نمیدانست حاشیههای اصلی در مراسم اختتامیه و پس از آن از راه میرسد.
غیبت معنیدار برندگان آغاز حاشیههای رستاخیز
رقابت فیلمهای «چ» و «رستاخیز» برای بردن جوایز اصلی جشنواره امسال تا دقایق پایانی مراسم اختتامیه شانه به شانه پیش میرفت؛ تا اینکه مشخص شد نه احمدرضا درویش در سالن حضور دارد و نه رقیبش ابراهیم حاتمیکیا. سیمرغ بهترین فیلم که به رستاخیز اهدا شد، زنگ آغاز حاشیههای یکی از پرخرجترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران هم به صدا درآمد. بهنمایش درآمدن چهره شهیدان دشت کربلا اصلیترین دستاویز مخالفان برای انتقادهای گسترده به رستاخیز و درویش بود. از سوی دیگر، حاتمیکیا هم که روزه سکوت گرفته بود، حضور در اختتامیه جشنوارههای استانی را بهترین فرصت برای پاسخ به منتقدان و حاشیهسازان دانست و حرفهای در گلو مانده را یکی پس از دیگری آشکار کرد.
اعتراض علما، پاسخ رئیس و وزیر
پس از گسترده شدن اعتراضها به رستاخیز و روزه سکوت درویش، وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی وارد گود پاسخگویی شدند و خواستار توجه فیلمسازان به دغدغههای علما و مردم متدین شدند. به این ترتیب بهنظر میرسید فیلم عاشورایی درویش فقط با اصلاحات اساسی رنگ پرده بهخود میبیند. حجتالله ایوبی هم در سفر به قم پای سخنان مراجع عظام تقلید نشست تا برگی دیگر از پرونده رستاخیز به این شکل ورق بخورد. آیتالله ناصر مکارم شیرازی پنجشنبه گذشته در دیدار رئیس سازمان سینمایی و دیگر مسئولان سینمایی خواستار رسیدگی به انتقادهای واردشده به برخی فیلمهای جشنواره فجر شد و گفت: مردم درباره شخصیتهای اسلامی به نسبت شخصیتهای مذاهب دیگر فرق قائلند و حساسند و نباید حساسیت مردم را نادیده بگیریم. این مرجع تقلید از زحمتهای مدیران سینمایی و جشنواره فیلم فجر هم تقدیر کرد و به برخی فیلمهای ارزشمند و فاخر حاضر در این دوره اشاره کرد. ایوبی پس از اینکه برخی اشکالهای رستاخیز را برای اکران عمومی قابل رفع دانست، به تهران بازگشت تا برای سفر به عراق و حضور در اختتامیه اجلاس پایتخت فرهنگی جهان عرب در بغداد آماده شود. گفته میشود شاید او درباره مشکلات رستاخیز با حضرت آیتالله سیستانی هم دیدار کند.
تجلی اراده ملی، شاید جمعه آینده
با گذشت 10روز از مراسم اختتامیه فیلم فجر همچنان خبری از برگزاری مراسم اهدای جوایز در بخش جنبی تجلی اراده ملی نیست؛ مراسمی که در دورههای گذشته حداکثر یک هفته پس از پایان رسمی جشنواره برگزار میشد. گرچه بهنظر میرسد دردسرهای ناشی از حاشیههای رستاخیز و مراسم اختتامیه در بهتعویق افتادن این مراسم بیتأثیر نبوده است. آخرین خبرها حاکی از آن است که مراسم تجلی اراده ملی جمعه آینده (شاید هم شنبه یا یکشنبه) برگزار و در آن از فیلمها و افراد برگزیده 23نهاد و سازمان تجلیل میشود.
شیشههای سیمرغی
پس از موفقیتهای استانی چ، حاتمیکیا و مریلا زارعی روز چهارشنبه به دانشگاه تهران رفتند تا در نخستین اکران دانشجویی فیلم حاضر شوند. اشاره آقای کارگردان به وعده اهدای جایزه ویژه ریاستجمهوری به این فیلم و خلف وعده در مراسم اختتامیه، در نهایت به گفتن این جملهها انجامید: آقای رئیسجمهور! فرهنگ، مردان بزرگ میطلبد نه کسانی که 24ساعت پای حرف خود نمیایستند. او البته سنت حضور روی فرش قرمز را هم به باد انتقاد گرفت و افزود: من مقبول جریان سینما در جشنواره نیستم. وقتی به چ اعتنا نمیشود، من این را به شیوه مدیریت جشنواره میگذارم چون آنها الگو را از فرش قرمز گرفتهاند. دوستان میخواهند مرا هنرمند وابسته تعریف کنند که از دست همکاران خود جایزه نگرفته اما از دست رئیسجمهور جایزه میگیرد. من از این شیشههای سیمرغی زیاد دارم و طاقچه خانهام جای یکی دیگر را هم ندارد.