اکنون هم با گذشت 3سال، تنها تونس است که از میان بیش از 10کشور ناآرام عربی، با برگزاری انتخابات و تدوین قانون اساسی، مسیری آرام را در پیش گرفتهاست. درباره این تحولات با قاضی بنصالح سفیر تونس در تهران که به تازگی کارش را آغاز کرده گفتوگو کردهایم.
- چطور شد که تونس هم شاهد نخستین موج انقلاب عربی بود هم نخستین موج آرامش بعد از این طوفان؟
پیشگامی تونس در مسئله انقلاب و آرامش به ویژگی خاص آن و ملتش برمیگردد که در طول تاریخ پیشگام بوده و چه در گذشته و چه در حال حاضر نقش و سهمی ارزنده در رقم زدن تحولات مهم در منطقه داشته و دارد. انقلاب مسالمتآمیز تونس ماهیت ملت تونس را آشکار ساخت که مبتنی بر تسامح و خردورزی است.
تونس در سایه نیروهای زنده و پویای خود توانست از مراحل دشوار و کارشکنیهای پس از انقلاب عبور کند و طبقه سیاسی خود را قادر ساخت تا از طریق گفتوگو، نقشه راهی را سامان دهند که سازمانهای ملی بزرگ کشور و ازجمله اتحادیه کارگری تونس بر آن نظارت و اشراف داشته باشند ودر نهایت به تصویب قانون اساسی و تشکیل دولت مستقل برسد. انقلاب تونس در اعتراض به مسائل مختلف ازجمله مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داخلی صورت گرفت. ماهیت نظام سیاسی فردگرای مطلق در کشور و نبود آزادیهای سیاسی و تعدد و تکثر حزبی و آزادی بیان، فساد مالی در نهادهای دولتی، حاکمیت خانوادههای غارتگر در کنار مسائل اجتماعی مانند بیکاری جوانان و افراد تحصیلکرده نهایتا باعث اعتراض و انقلاب شد.
- ویژگی قانون اساسی تونس چیست و احزاب چگونه در اینباره به توافق رسیدند؟
ویژگی بارز قانون اساسی تونس، توافقی بودن آن است و به میزان زیادی نمایانگر تصویری از جامعه تونس با تمامی عناصر و مولفههای آن است. این قانون اساسی بر اصول اساسی مورد توافق تونس یعنی هویت عربی اسلامی آن تأکید دارد و آزادیهای اصلی عمومی را به رسمیت میشناسد و نهادهای متکی بر قانون اساسی را که ضامن اجرای مواد و اصول آن هستند، شکل میدهد. بهصورتی اشاره وار باید بگویم که ورود احزاب بزرگ چه احزاب موجود در قدرت و چه احزاب اپوزیسیون در گفتوگویی ملی که در اکتبر 2013آغاز شد روندی مثبت در تسریع روند توافقات درباره متن قانون اساسی داشت با وجود آنکه کشمکشهایی درباره برخی از مواد و اصول آن وجود داشت.
- اوضاع سلفیهای تندرو در تونس چگونه است و دولت چگونه قادر به کنترل آنان شد؟
مسئله بیش از آنکه مربوط به کنترل سلفیهای تندرو باشد مربوط به اجرای قانون درباره همگان است. زیرا هیچ فردی بهعلت افکار و باورهایش تحت تعقیب قرار نمیگیرد. آنان شهروندانی هستند که وظایف و حقوقی دارند. اما اگر رویکرد خشونت و قانون گریزی را در پیش بگیرند طبعا همگان دربرابر قانون مساویاند و بازخواست قانونی خواهند شد.
- موقعیت بینالمللی کنونی تونس را چگونه ارزیابی میکنید؟
درحالیکه پیش از این به تونس در مقام کشوری نگاه میشد که دیکتاتوری و سرکوب آزادیها در آن حاکم بود اما اکنون و بعد از انقلاب، جایگاه بینالمللی تونس ارتقا یافته و نقش و تأثیرگذاریاش درتحولات منطقه بیشتر شدهاست.
- نقش راشد غنوشی رهبر حزب النهضت در تحولات اخیر و آینده تونس چیست؟
حزب نهضت و دیگر احزاب بزرگ فعال در عرصه سیاسی تونس نقشی بارز در دستیابی به فرمول راهحل سیاسی مبتنی بر روح توافق و خردورزی داشتهاند و این امر بازتابدهنده پختگی طبقه سیاسی در تونس است که در نهایت و پس از کشمکشهای فراوان مصالح ملی را بر مصالح حزبی ترجیح دادند.