این فصل‌الخطاب گفته‌های دکتر محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی در نوزدهمین همایش ملی انجمن متخصصان محیط‌زیست ایران بود.
تابش روز گذشته در جمع پرشمار متخصصان و دانشجویان گفت: با آنکه متخصصان ما از توان علمی بسیار بالایی در حوزه محیط‌زیست برخوردارند و با آنکه ما همایش‌های متعدد برگزار می‌کنیم اما هنوز نتوانسته‌ایم بستر لازم را برای استفاده از توان علمی متخصصان فراهم کنیم. او پس ازاین مقدمه گفت که اگر وضعیت نامناسب محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور به شکل فعلی ادامه پیدا کند تمدن ایرانی ظرف 30سال آینده با چالش جدی مواجه خواهد شد.
رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی در ادامه به مدیریت نادرست منابع آب اشاره کرد وافزود: از مجموع 100میلیارد مترمکعب آبی که سالانه در کشور مصرف می‌شود 90میلیارد مترمکعب صرف کشاورزی می‌شود اما بخش عمده این آب به‌دلیل آبیاری غرقابی هدر می‌رود. درحالی‌که استفاده از آبیاری مدرن(قطره‌ای) و به‌کارگیری الگوی کشت مناسب می‌تواند تا حد قابل توجهی باعث افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی شود. تابش میزان بارندگی درکشور را سالانه 400میلیارد مترمکعب عنوان کرد و گفت که ازاین میزان، 300میلیارد مترمکعب تبخیر می‌شود اما هنوز برای جلوگیری از این تبخیر اقدام کارسازی صورت نگرفته است.
آنطور که این نماینده مجلس می‌گوید ما در حال حاضر در وضعیت تنش آبی قرار داریم و ادامه این روند در 13سال آینده به بحران آب منجر می‌شود. برای خروج از مرحله تنش آبی به 25میلیاردمتر مکعب آب نیاز داریم که باید این کمبود را به شیوه‌های مختلف جبران کنیم. به گفته وی، 8درصد این کمبود را می‌توان با اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری جبران کرد؛ افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی دیگر راهکاری است که اجرای آن باعث جبران 15درصد کمبود آب می‌شود.
محیط‌زیست را محیط ایست می‌دانند
بخشی از سخنان رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی به انتقاد از نمایندگان مجلس اختصاص داشت. او گفت که در مجلس شورای اسلامی تلقی برخی نمایندگان از محیط‌زیست، محیط ایست است. با این نگاه، چه قانونی را می‌توان در راستای ارتقای محیط‌زیست اصلاح یا وضع کرد؟ در عین حال تابش از متخصصان و تشکل‌ها خواست تا در نشست با نمایندگان مجلس، مسائل ومعضلات محیط‌زیست و پیامدهای ناشی از آن را مطرح و پیگیری کنند.
وی در بخشی ازگفته‌های خود از آلوده‌کنندگان محیط‌زیست انتقاد کرد و افزود: اگر وزارت نفت یا خودروسازان با عملکرد خود آلودگی ایجاد می‌کنند باید خسارت این آلودگی‌ها را خودشان پرداخت کنند. این درحالی است که امروز هزینه این خسارات از بیت المال تأمین می‌شود.
ضرورت آشنایی متخصصان با محیط‌زیست
دکتر مجید عباسپور، رئیس انجمن متخصصان محیط‌زیست ایران نیز در حاشیه این همایش به همشهری گفت: این انجمن در سال 73باهدف تبیین جایگاه محیط‌زیست در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور راه‌اندازی شد و طی 19سالی که از شکل‌گیری آن می‌گذرد همواره با رویکرد ارتقای محیط‌زیست در بخش‌های علمی تلاش کرده است.
وی برخی اقدامات این انجمن را کمک به توسعه رشته‌های محیط‌زیست در دانشگاه‌ها عنوان کرد وافزود: در حوزه‌های علم وفناوری محیط‌زیست، فعالیت‌های علمی و پژوهشی این انجمن که در قالب 4مجله پژوهشی منتشر می‌شود با استقبال صاحب‌نظران و متخصصان مواجه شده است؛ به‌طوری که در حال حاضر بسیاری از متخصصان محیط‌زیست از سراسر جهان مقالات خود را برای ارزیابی به این انجمن ارسال می‌کنند؛ انجمن نیز ضمن ارزیابی این مقالات از دستاوردهای علمی آنها بهره‌مند می‌شود.
عباسپور بخشی از معضلات محیط‌زیست را ناشی از بی‌توجهی و ناآشنایی دانش آموختگان رشته‌های فنی با مسائل محیط‌زیست دانست و گفت: از آنجایی که این افراد پس از فراغت از تحصیل در بخش‌های مختلف اجرایی مشغول فعالیت می‌شوند ضروری است حداقل 2واحد درس محیط‌زیست برای همه رشته‌های فنی الزامی بشود تا دانشجویان با گذراندن این درس با مباحث محیط‌زیست و مخاطرات آن آشنا شوند.
عباسپور معتقد است که نباید محیط‌زیست را منحصر به متخصصان محیط‌زیست بدانیم بلکه باید در سایر حوزه‌ها که به نحوی با حوزه زیست مرتبط هستند دانشگاهیان ورود پیدا کنند تا ازاین طریق رعایت ملاحظات زیست‌محیطی در تمام طرح‌های اجرایی، صنعتی و عمرانی نهادینه شود. به گفته وی، بسترسازی برای مشارکت مردم در حوزه محیط‌زیست از دیگر راهکارهایی است که در حفظ و ارتقای محیط‌زیست بسیار مؤثر است. علاوه بر این، الزامات قانونی و تغییر نگاه مسئولان به مقوله محیط‌زیست برای حفظ و ارتقای محیط زیست کارسازاست. براین اساس از یک سو، باید الزامات قانونی برای رعایت معیارها و ملاحظات زیست‌محیطی تدوین و لازم الاجرا شود و از سوی دیگر باید رویکرد و نگاه مسئولان به محیط‌زیست عوض شود تا محیط‌زیست بتواند درجایگاه واقعی خود قرار بگیرد.
همایش ملی انجمن متخصصان محیط‌زیست ایران که از دیروز در دانشگاه صنعتی شریف آغاز شده بود امروز به‌کار خود پایان می‌دهد. محیط‌زیست انسانی، انرژی و توسعه پایدار، محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی، اقتصاد سبز، محیط‌زیست دریایی برخی محورهای این همایش است که در کنار آن نشست‌های تخصصی بحران آب و منابع آبی، دریاچه ارومیه وتالاب‌ها برگزار می‌شود.
