در ایتالیا، حزب دمکراتیک توانست با همدستی جناح راست، پشت نخستوزیر را خالی و جیورجیو ناپولیتانو رئیسجمهور ایتالیا را ناچار کند ماتئو رنزی سیاستمدار جوان و پرانرژی را به نخستوزیری کشور برگزیند. بهنظر میرسد اجماع نخبگان سیاسی ایتالیا روی نخستوزیری جوان، تلاشی برای بهبود اوضاع سیاسی و اقتصادی سومین اقتصاد اروپاست که با مشکلات زیادی دست به گریبان است. اما نحوه بهقدرت رسیدن رنزی با زد و بند با برلوسکنی سبب شده است که پارهای از ناظران نسبت به توانایی وی برای جامه عمل پوشاندن به اصلاحات واقعی ابراز تردید کنند.
رنزی جانشین انریکو لتا شد که کمتر از یک سال توانست در سمت نخستوزیری دوام بیاورد. پیش از وی نیز، ماریو مونتی فنسالار فقط 13ماه توانسته بود در این سمت خدمت کند. هیچ کدام از این دولتها و پیش از آن دولت سیلویو برلوسکنی نتوانستند اقتصاد ایتالیا را از ورطه سقوط نجات دهند. بدهی دولت به بیش از2.75تریلیون دلار میرسد؛ رقمی که همچنان در حال افزایش است. میزان بیکاری به 12.7درصد میرسد که در 37سال گذشته بیسابقه بوده و بیکاری در میان جوانان 41.6درصد است.
به گفته کارشناسان، تحقق وعدههای رنزی به همکاری سیلویو برلوسکنی رهبر جناح راست ایتالیا بستگی دارد که هنوز از محبوبیت عمومی برخوردار است و معلوم نیست وی تا چه اندازه آماده همکاری با نخستوزیر جوان است. رنزی کوشیده که خود را نماینده نسل جوان نخبگان سیاسی جلوه دهد که درصددند با خارج کردن قدرت از دست سیاستمداران سالخورده، خون تازهای در رگهای سیاست و اقتصاد کشور جاری کنند. واقعیت این است که نسل سالخورده سیاستمداران ایتالیا مانند ناپولیتانوی 88ساله و برلوسکنی 78ساله نتوانستهاند بهرغم وعدههای بزرگ، کاری از پیش ببرند. به همین دلیل است که مردم ایتالیا نگاه بسیار بدبینانهای به سیاستمداران دارند.
گزارش اخیر ضدفساد اتحادیه اروپا نشان میدهد که 97درصد مردم این کشور معتقدند فساد در این کشور دامنگیر است. در اروپا فقط این نسبت در یونان (99درصد) از ایتالیا بیشتر است. در این گزارش هشدار داده شده است که با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین سازمانهای تبهکار و سیاستمداران در ایتالیا، اگر اقدامی برای مقابله با این امر صورت نگیرد، اعتماد مردم به نهادهای کشور هر چه بیشتر تضعیف میشود.
دیوان حسابرسی ایتالیا اخیراً خسارت فساد را در این کشور به حدود 60میلیارد یورو در سال برآورد کرد. حالا رنزی که بهنظر میرسد از سابقهای پاک برخوردار است، وزرایی معرفی کرده که مانند خود جوان هستند. میانگین سنی وزرا 47سال است. به علاوه، 8نفر از 16وزیر پیشنهادی وی خانم هستند، ازجمله وزرای دفاع و خارجه. اعتبار رنزی بهخصوص نزد جوانان خشمگین و بیکار به تواناییاش برای تحقق تغییر واقعی و سریع بستگی دارد. اما زد و بندی که با برلوسکنی کرده، برخی ناظران را نسبت به توانایی وی برای این منظور دچار تردید کرده است. اگر وی شکست بخورد، دشوار بتوان پیشبینی کرد که ایتالیا به چه سمتی برود. البته همیشه پوپولیستها در کنج صحنه آماده بهرهبرداری از فرصت هستند.