حال اگرچه سال 92رو به اتمام است و دغدغه‌های مربوط به کودکان کار و خیابانی و در کل برخی از انواع آسیب‌های اجتماعی باقی است اما تلاش‌های شورای شهر تهران در 6ماه گذشته و اقدامات فرهنگی- اجتماعی که شهرداری تهران در قالب برنامه 5ساله توسعه مدنظر قرار داده است نشان می‌دهد که از سال آینده قدم‌های اجرایی خوبی برای این منظور برداشته می‌شود. البته برای رسیدن به نتایج بهتر نیز مسلما همکاری دولت و مشارکت شهروندان پراهمیت خواهد بود. به‌عبارتی هرکسی می‌تواند با قبول مسئولیتی و انجام فعالیت‌های هدایت‌شده و مناسب برای کاهش آسیب‌های اجتماعی ازجمله کودکان کار و مشکلات زنان بی‌سرپرست و در مجموع کمک به قشر آسیب‌دیده نقش ایفا کند.
فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران اوایل اردیبهشت‌ماه سال93 را سرآغازی مهم در جهت افزایش مسئولیت اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی عنوان می‌کند. اینطور که وی می‌گوید در دوره فعالیت شورای شهر چهارم بیشترین تمرکزش روی فعالیت بنگاه‌های اقتصادی برای پررنگ شدن نقش آنها در قبول مسئولیت اجتماعی بوده است و می‌افزاید:
« این بدان معنا نیست که شهروندان نقشی در این موضوع نداشته باشند. به هر حال اکثر مردم دارند برای جایی در اداره‌ها، شرکت‌های خصوصی، مؤسسات و... اجتماع کار میکنند. حال شهروندان می‌توانند سیاستگذاران و مدیران خود را برای تدوین استراتژی در جهت قبول مسئولیت اجتماعی ترغیب کنند.» دانشور این صحبت خود را اینگونه معنا می‌کند که شرکت‌ها و اداره‌ها می‌توانند روزهایی را تحت عنوان فعالیت داوطلبی کارکنان برای مقابله با بحران‌های اجتماعی و زیست‌محیطی تعریف کنند.
به گفته وی حتی این فعالیت آنها می‌شود به‌صورت نمادین باشد؛ مثلا کارکنان در یک‌روز دور هم جمع شوند و به رفتگران برای تمیز کردن شهر کمک کنند. دانشور معتقد است که چنین کارهایی علاوه بر کاهش آسیب‌های اجتماعی و هزینه‌های خدمات شهری، پیام‌های مناسبی به جامعه انتقال می‌دهد.
مشارکت اجتماعی یعنی همدلی شهروندان
کار داوطلبانه کارمندان در برخی از روزهای سال برای NGOهای فعال در زمینه مسئولیت اجتماعی و آسایشگاه کهریزک نیز از دیگر مثال‌های مشارکت شهروندان است که دانشور به آن اشاره می‌کند. صحبت‌های این عضو شورای شهر تهران بر همیاری و همدلی مردم برای کاهش مشکلات اجتماعی شهر تاکید دارد؛ همانگونه که مردم برای پیروز شدن انقلاب اسلامی همدل شدند؛ همانگونه که مردم در طول جنگ تحمیلی به کمک هم و رزمندگان آمدند. به گفته وی آن‌وقت است که می‌شود انتظار داشت آسیب‌های اجتماعی به حداقل برسد.
16اردیبهشت، سرآغاز فعالیت‌های داوطلبانه
وی در پاسخ به این سؤال که شورای شهر چه فعالیت‌هایی را انجام داده است، می‌گوید: «من به‌عنوان عضو شورا طرحی را نوشته‌ام که احتمالا در اردیبهشت‌ماه به‌صورت گسترده در شهر تهران اجرایی می‌شود. برای این طرح با چند شرکت و بنگاه اقتصادی صحبت کردیم و 300تا 500کارمند از آنها برای فعالیت در چند حوزه معرفی شده‌اند. اقدامات لازم برای این افراد تا پیش از 16اردیبهشت‌ماه سال93 در شهرداری نیز انجام می‌شود.» دانشور درخصوص اینکه این افراد قرار است چه فعالیت انجام دهند مثال می‌زند: «با شرکتی به توافق رسیدیم که در زمینه رنگ و کاغذ دیواری فعال است. این شرکت قرار است افرادی را معرفی کند که نسبت به رنگ کردن خانه‌های کثیف نیازمندان یا نرده‌های یک خیابان در محدوده فقیرنشین با هماهنگی اقدام کنند. »
همکاری با یک‌شرکت تولیدی مسواک و خمیردندان از دیگر توافقاتی است که دانشور اعلام می‌کند. در این طرح مسواک و خمیردندان به‌صورت رایگان در اختیار بچه‌های کار و خیابانی قرار می‌گیرد و به آنها نیز نحوه مسواک زدن صحیح آموزش داده می‌شود. دانشور البته از طرحی که چندی است در منطقه 3به‌طور نمونه در حال اجراست نیز خبر می‌دهد: «تعدادی از جوانان داوطلب شرکت‌ها بین کودکان کار در این منطقه یک‌وعده غذای رایگان در هفته توزیع میکنند. در این توزیع غذا، جوانان ارتباط دوستانه‌ای با کودکان برقرار میکنند و آنها را تشویق به درس خواندن کرده و در رابطه با راه‌های پیشرفت با آنها صحبت میکنند.»
نیاز به الزامات حقوقی
دیگر عضو کمیسیون اجتماعی- فرهنگی شورای شهر تهران اما درخصوص ترغیب شهروندان به مسئولیت اجتماعی می‌گوید که علاوه بر کار فرهنگی و آموزشی نیاز به‌کار حقوقی هم هست. مجتبی شاکری شرط ضمن عقد قرارداد پیمانکاران با شهرداری را برای قبول مسئولیتی مهم توصیف کرده و می‌گوید: «البته هنوز به تصمیمی که بشود آن‌را به پیمانکاران اعلام کرد نرسیده‌ایم.» به‌عبارت دیگر وی معتقد است که باید به لحاظ حقوقی شرایطی به‌وجود آید تا الزاماتی برای پیمانکاران در جهت قبول مسئولیت اجتماعی شکل بگیرد.
شاکری علت اینکه چرا تکیه به پیمانکاران طرف قرارداد با شهرداری برای قبول مسئولیت اجتماعی می‌کند اینطور توضیح می‌دهد: «تعداد پروژه‌های شهرداری بسیار زیاد است پس پیمانکاران زیادی درگیر کار هستند که می‌توانند برای کاهش مسئولیت اجتماعی وارد عمل شوند.» وی هم معتقد است که نتایج تمام تلاش‌هایی که در دوره چهارم شورای شهر برای بحث مسئولیت اجتماعی انجام شده است کم‌کم از سال93 هویدا می‌شود زیرا از سال بعد تصمیمات گرفته شده روند اجرایی به‌خود می‌گیرند.
