آموزه‌های نوروز برستایش پروردگار مبتنی است

دکتر بهرام امیر احمدیان در مورداینکه نوروز و رسیدن بهار از دید منابع اسلامی چه اهمیتی دارد به خبرنگار مهر گفت: از آنجا که نوروز آغاز سال جدید است و سالی که مبتنی بر گردش زمین در منظومه شمسی است بدین صورت است که در یک نقطه‌ای که روز و شب با هم برابر می شوند و از سرمای زمستان کاسته می‌شود و به فصل جدید رویش می‌انجامد از نظر منابع اسلامی مثال بارزی برای رستاخیز است؛ برای اینکه بدانیم خداوند چگونه می‌میراند و زنده می‌کند نمونه آن همین طبیعت و خاکی است که هیچ گونه حیات و سبزینه و زندگی در آن نیست اما به ناگاه نفس می‌گیرد و پرندگان و حشرات و همه اینها یکدفعه در یک فضایی سر سبز می‌شوند و بقول سعدی فراش باد صبا را گفته تا فرش زمردین بگستراند خداوند به زمین امر می‌کند که سبز شود و این زیبایی طبیعت، انسان را به یاد این می‌اندازد که چگونه خداوند بر جسم مرده روحی زنده دمید.

وی افزود: از این منظر است که ائمه معصومین(ع) بویژه امام صادق (ع) بسیار بر برپایی نوروز تأکید داشتند، زیرا آموزه های نوروز بر ستایش پروردگار مبتنی است و انسان از آنچه که خداوند در اختیارش گذاشته است ستایش و سپاسگزاری می‌کند. در سفره نوروزی تمام نمادهای زندگی جمع هستند. ذات خداوندی است که به موجودات حیات بخشیده است. از این منظر وجوه اسلامی نوروز به جهت انسانی بودنش و چیزهایی که در آن قرار دارد مثل دید و بازدید اقوام و آشنایان از هم و عیادت و سرزدن به بیماران و کمک به مستمندان و رفع کدورت‌ها و کینه ها و مهرورزی و محبت به هم، همه اینها نشاندهنده یک روح انسانی است که در روح این جشن نهفته شده است. وقتی ایران به دست سپاه اسلام فتح شد ایران بر خلاف سرزمین‌های دیگر که بت پرست بودند دین وحدانی داشت و در قلمروی ایران سرزمین اهورایی بوده و چیزی به نام شرک و بت پرستی وجود نداشته از این جهت است که مردم با آغوش باز از اسلام استقبال کردند.

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: از این منظر است که نوروز با دین مبین اسلام مطابقت داشت. آبی که در تنگ است و ماهی بعداً به آن اضافه شد با آموزه اسلامی که می‌فرماید هر چیزی را از اب زنده کردیم بر سر سفره نوروزی است، همچنین آیینه و قرآن و خوراکی های هفت سین که هر کدام نماد و ویژگی های خاص خودشان را دارند. گروهی در ایران می‌خواهند از اهمیت نوروز بکاهند که کار نادرستی می کنند. آتش هم نماد نور و گرما است و ذات خداوند است الله نور السموات والارض.

این محقق و پژوهشگر علوم سیاسی افزود: در تابلوها و بیلبوردهای شهرداری دیدم که نوید آمدن بهار را بشارت داده‌اند که باید به جای بهار نوروز بنویسند، زیرا بهار یک فصلی است مانند تابستان و درحالی که نوروز یک مقطع کوچکی است که سرآغاز سال جدید است. نوروز اهمیت خاصی دارد درونش ویژگی‌هایی دارد که مردم رابه وحدانیت و عبادت خداوند و پیروی از دین مبین اسلام فرا می خواند. اینکه بروند به بیماران سر بزنند و کوچکترها به دیدار بزرگترها بروند و بزرگترها به کوچکترها عیدی و تحفه و انعام بدهند همه اینها نمادهای بسیار عالی این مراسم هستند.

این نویسنده و محقق درمورد اینکه چه سنت‌های خوبی از نوروز باید تقویت بشوند و چه آسیب‌هایی از آن اصلاح شود هم اظهارداشت: همان فلسفه نوروز باید تقویت شود متأسفانه رسانه ملی در این زمینه نقش خودش را درست ایفا نمی‌کند. بایستی به جوانانمان آموزش دهیم که فلسفه نوروز چیست. اولاً اینکه نوروز در کشورهایی برگزار می‌شود که مسلمانند، دوم در کمربندی‌ای از کره زمین قرار گرفته‌اند که دارای چهار فصل هستند. سوم این است که در سرزمینهایی که خشک هستند واقع شده است، بنابراین آب و گیاه در آنجا از اهمیت خاصی برخوردار است. آب مایه حیات است و نوروز رستاخیز طبیعت و زنده شدن دوباره آن است. نوروز بهانه‌ای برای سرزدن به یکدیگر و صله ارحام است.

امیر احمدیان عنوان کرد: از آسیب‌های آن تجملاتی کردن آن است که این مسئله برای خانواده های کم درآمد اشکال ایجاد می‌کند. بنابرای باید بیشتر به فلسفه نوروز بپردازیم و به باطن آن توجه کنیم و روح نوروز را تقویت کنیم. یعنی روح آشتی، مصالحه، دوستی و شادمانی و سرور. از اینکه خداوند فرصتی دیگر به انسان می‌دهد که دوباره نوشدن طبیعت را ببیند سپاسگزار باشد و نوزایی طبیعت از جنبه‌های فلسفی نوروز است که باید بیشتر به آن پرداخته شود. همچنین مراسم چهارشنبه سوری از آن مراسمی است که باید اصلاح بشود. می‌گویند فلسفه آن به دین زرتشتی بر می‌گردد که بر این اعتقاد بودند چهارشنبه آخر سال روح مردگان به زمین نزدیک می‌شوند و برای دوری از اهریمن و اینکه ارواح بتوانند در خانه ها حضور داشته باشند روی پشت بامها آتش روشن می کردند. البته ترقه بازی و مواد محترقه و آتش زا بعداً به آن اضافه شد. ما نباید نگاه سلبی به چهارشنبه سوری داشته باشیم. آتش در اسلام هم از مطهرات است و همانطوری که روز 22 بهمن را نورافشانی و ترقه بازی می کنیم چهارشنبه سوری را هم سالم برگزار کنیم.

این محقق و پژوهشگر مسائل فرهنگی در مورد اینکه چگونه می‌توان نوروز را به عنوان یک سنت کهن تبدیل به یک سفیر فرهنگی کرد هم افزود: دولت قبلی فعالیت زیادی کرد تا نوروز را ثبت جهانی کند. نوروز برای توسعه دیپلماسی فرهنگی ایران بسیار ارزشمند است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرت بزرگی در منطقه که بسیاری از کشورها بدو چشم دوخته اند باید مراسم نوروز را در کشورهای حوزه نوروز تقویت کند. رهبران ما باید در پیام نوروزی خود بر این مسئله تأکید بورزند، زیرا عنصری که در دیپلماسی عمومی از لحاظ فرهنگی می تواند ما را یاری دهد نوروز و زبان فارسی است. نباید این دو مقوله فراموش شوند. با نشان دادن مستندهایی از برپایی نوروز در سایر کشورها به یافتن وجه مشترک برای نزدیکتر شدن ملت های یکدیگر استفاده کنیم.

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: اگر ما به نوروز که خاستگاهش در کشور ماست اهمیت ندهیم کشورهای دیگر مانند آذربایجان و ترکیه آن را مصادره خواهند کرد.