رابطه مصرف آب و کاهش استرس به صورت کاملا مستند ثابت شده است. بعد از اکسیژن، حیاتی‌ترین ترکیب برای بدن آب است.
بدون آب، بدن شما دهیدراته (کم‌آب) می‌شود و تولید هورمون‌های قدرتمندی مانند آدرنالین و کورتیزول افزایش می‌یابد. این‌ها هورمون‌هایی هستند که در شرایط ستیز و گریز تولید می‌شوند. به عبارتی این هورمون‌ها بدن را برای شرایط اضطراری و عکس‌العمل‌های ناگهانی و سریع آماده می‌کنند. به عنوان مثال ضربان قلب را تندتر می‌کنند، تنفس را شدیدتر می‌کنند و قند خون را بالا می‌برند.
تحقیقات نشان داده‌اند که کم شدن تنها نیم لیتر از آب بدن، به بالا رفتن مقدار کورتیزول در خون منجر خواهد شد. با مصرف آب غلظت این هورمون استرس‌زا در خون کمتر می‌شود که نتیجه، آسوده شدن خاطر است!
75 درصد از جسم انسان را آب تشکیل می‌دهد به همین دلیل در کمبود آب، بدن به خوبی کار نخواهد کرد. همه اعضای بدن ما به ویژه مغز، برای داشتن عملکرد مناسب و صحیح، شدیداً وابسته به آب هستند. آب برای بدن مانند روغن برای موتور اتومبیل است. همان طور که اتومبیل بدون روغن متوقف می‌شود، بدن نیز بدون آب متوقف خواهد شد. خوشبختانه بدن ما به اندازه موتور اتومبیل سختگیر نیست و بدون آب نیز برای مدتی به کار کردن ادامه می‌دهد. البته تحت استرس.
وقتی شما مضطرب هستید ضربان قلبتان تندتر می‌شود و با شدت بیشتری نفس می‌کشید و در نتیجه بدنتان آب بیشتری از دست می‌دهد. همچنین در طول زمان استرس، بیشتر اتفاق می‌افتد که خوردن و آشامیدن را فراموش کنید. در چنین مواقعی فقط با مصرف مقدار مناسبی آب می‌توانید عملکرد خوبی داشته باشید و بهترین تصمیم‌ها را بگیرید.
هیدراسیون (وضعیت آب بدن) و استرس دارای یک چرخه معیوب هستند
استرس می‌تواند سبب دهیدراسیون (کم شدن آب بدن) بشود و دهیدراسیون می‌تواند منجر به استرس شود. این یک چرخه معیوب است که شما می‌توانید با افزایش مصرف روزانه آب، آن را بشکنید؛ مانند استرس، کم‌آبی بدن نیز عوارضی همچون تپش قلب، تهوع، دلهره، ضعف و سرگیجه و سردرد را ایجاد می‌کند؛ بنابراین می‌توان با پُرآب نگه داشتن بدن، مقداری از این‌گونه عوارض جسمانی را که استرس سبب آن‌هاست، کاهش داد. پس مصرف آب می‌تواند علاوه بر خود استرس، عوارض آن را نیز کمتر کند.
چگونه به کم آب بودن بدن پی ببریم؟
1- اگر تشنه هستید، آب بدنتان کم است و باید جبران شود.
2- یک راه بسیار ساده و معتبر برای ارزیابی وضعیت آب بدن، رنگ ادرار است. ادرار باید بی‌رنگ متمایل به زرد باشد (در افراد نرمال و بدون بیماری خاص). ادرار پررنگ نشان از کم‌آبی بدن دارد. هر چه رنگ ادرار تیره‌تر باشد بدن کم‌آب‌تر است. در چنین شرایطی باید آب مصرف کنید حتی اگر تشنه نباشید.
نوشیدنی‌ها و مایعات دیگر، مانند آب عمل نمی‌کنند
آب تنها ترکیبی است که در بدن تحت پروسه هضم قرار نمی‌گیرد. آبی که می‌خورید، مستقیماً وارد معده می‌شود و از آنجا به روده کوچک جاری می‌شود؛ جایی که بخش اعظم آن (بدون تغییر) از لا به لای دیواره روده، وارد جریان خون می‌شود. همه نوشیدنی‌ها و مایعات دیگر، ابتدا باید در سیستم گوارش هضم شوند تا آب آن‌ها از مواد دیگر موجود در نوشیدنی جدا شده و مورد استفاده بدن قرار گیرد یعنی بیشتر آب به دست آمده از آن‌ها صرف به کار انداختن دستگاه گوارش می‌شود و فقط مقدار اندکی آب برای هیدراته (پر آب) کردن بدن باقی می‌ماند.
بعضی نوشیدنی‌ها مانند چای و قهوه عملاً بدن شما را کم‌آب‌تر می‌کنند. چرا که بدن مجبور می‌شود همه آب به دست آمده از آن نوشیدنی را صرف پردازش و متابولیزه کردن کافئین و سایر مواد شیمیایی موجود در آن کند. در حالی که احساس تشنگی شما را از بین می‌برند و شما را از مصرف آب منصرف می‌کنند.
نوشیدنی‌های شکر دار، قند خون را به بالاتر از محدوده مناسب می‌رسانند و این امر بدن را مجبور می‌کند تا همه آب به دست آمده از نوشیدنی را صرف پروسه پایین آوردن قند خون به محدوده ایمن کند. این موضوع به ویژه در کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که تمایلشان به یک نوشیدنی شیرین زیاد است و جسم کوچکشان آسیب‌پذیرتر.
اگر به اندازه کافی آب نخورید، بدن شما دیگر پیام تشنگی را صادر نخواهد کرد. به جای تشنگی، پیام گرسنگی از مغزتان می‌رسد. به عبارت دقیق‌تر هنگامی که تشنه هستید آن را به صورت گرسنگی درک خواهید کرد. نتیجتاً در پاسخ به پیام کم‌آبی بدن، به دنبال غذا خواهید رفت. از آنجایی که جریان هضم غذا نیازمند آب است بدن با سرعت بیشتری کم‌آب‌تر می‌شود. این می‌تواند پاسخ سۆال کسی باشد که می‌پرسد: چرا مصرف کم آب، نهایتاً منجر به چاقی می‌شود؟
کم شدن آب بدن به افزایش درد منجر می‌شود
وقتی بدن در حالت دهیدراته قرار می‌گیرد، مغز، آب را به بخش‌هایی از بدن که نیاز بیشتری به آن دارند می‌فرستد. برای انجام این عمل، مغز از نوعی پیغامبر عصبی به نام هیستامین استفاده می‌کند. هنگامی که هیستامین با حس‌گرهای درد برخورد می‌کند حس شدیدی از درد و استرس شروع می‌شود. این مطلب نیز خاصیت آرام‌بخشی آب را ثابت می‌کند.
مهم‌تر از همه، مغز شماست
در بین اعضای بدن، مغز بیش‌ترین نیاز را به آب دارد. 85 درصد از سلول‌های مغز را آب تشکیل می‌دهد. مغز برای تولید انرژی مورد نیاز خود، نیازمند آب و گلوکز است.
کمبود آب در مغز منجر به دلهره، عصبانیت، افسردگی و اختلال در تفکر، می‌شود. تصور کنید که این عوارض چه تأثیر عمیقی در قدرت یادگیری فرزند شما خواهند داشت.
به آرامی بدنتان را هیدراته کنید
چنانچه به اندازه کافی آب مصرف نمی‌کنید، باید مقدار آب مصرفی روزانه خود را به تدریج افزایش دهید. بدن شما به کم‌آبی عادت کرده است و افزایش ناگهانی مصرف آب به بیش از ظرفیت فیلتراسیون کلیه‌ها، ممکن است شما را با مشکلات جدی روبه رو کند.
در این باره به توصیه‌های زیر توجه کنید:
* به مقدار آب مصرفی خود، روزانه یک لیوان اضافه کنید.
* توجه داشته باشید که با بیشتر شدن مصرف آب، حجم ادرار نیز باید به همان اندازه افزایش یابد.
* چنانچه به دنبال مصرف آب زیاد، متوجه علائمی مانند تورم قوزک پا یا دور چشمانتان شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
* افزایش مصرف آب به بیشتر شدن دفع نمک از بدن سبب می‌شود؛ بنابراین بعد از دو هفته می‌توان مقدار اندکی نمک دریایی به رژیم غذایی روزانه اضافه کرد.
با مصرف به اندازه‌ی آب، به خودتان ثابت کنید که آب خوردن، استرس را از بین می‌برد.
منبع: تبیان
