خبرگزاری عربستان سعودی خبری را مخابره کرد که براساس آن، ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان، امیر بندر بن سلطان بن عبدالعزیز رئیس سرویس اطلاعاتی را از سمتش عزل می‌کند و یوسف بن علی الادریسی را به سمت سرپرستی این دستگاه می‌گمارد. براساس این خبر، دستور ملک عبدالله بنا به درخواست شخص بندر بن سلطان صادر شده است.
بندر بن سلطان در جولای 2012یعنی در اوج درگیری‌ها و ناآرامی‌های جاری در منطقه از عراق گرفته تا سوریه و لبنان، سمت ریاست دستگاه امنیتی عربستان را به‌دست گرفت و کوشید تا با تغییر رویکرد سابق، روند رویدادهای خاورمیانه را به نفع کشورش تغییر دهد. پیش از او، امیر مقرن بن عبدالعزیز این سمت را به‌دست داشت. آخرین شخصیت امنیتی عربستانی که با بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه دیدار کرده بود.بندر از سال 1983تا 2005سفیر عربستان سعودی در واشنگتن بود و در آن مرحله روابط بسیار مستحکمی با شخصیت‌های کاخ سفید و در صدر آنها جورج بوش پسر داشت. وی ازسال 2005دبیرکل شورای‌عالی امنیت ملی عربستان شد و همچنان این سمت را در اختیار دارد.
بندر بن سلطان حدود 3ماه است که در دیدارهای رسمی کمتر ظاهر شده و خبرهای بسیار محدود و اندکی از وی مخابره شده است. بنا به اعلام رسانه‌ها، وی پیش از عزل شدن، مدتی را برای درمان در واشنگتن به سر برده و سپس برای سپری کردن دوره نقاهت، زمانی را در مراکش گذراند و در هفته‌های گذشته به عربستان بازگشته است.زمزمه خروج بندر بن سلطان از دایره قدرت در عربستان زمانی بالا گرفت که محمد بن نایف بن عبدالعزیز وزیر کشور شد و عملا مسئولیت یکی از مهم‌ترین پرونده‌های خاورمیانه یعنی جنگ جاری در سوریه را از بندر گرفت. در آن زمان، رسانه‌ها گزارش دادند که شکست‌های متوالی استراتژی‌های بندر بن سلطان در سطح خاورمیانه باعث به حاشیه رفتن وی و همقطارش یعنی سعود الفیصل وزیر خارجه شده است.
انتقادات به سوء عملکرد بندر بن سلطان به داخل عربستان منحصر نبوده و در ماه‌های اخیر کاخ سفید هم از رویکرد وی در سوریه و لبنان انتقاد کرده است. از این رو، سفر وی به واشنگتن به‌منظور بسترسازی برای سفر اخیر باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا به ریاض لغو شد و به جایش، امیر محمد بن نایف وزیر کشور جدید عازم واشنگتن شد. آمریکایی‌ها از بندر بن سلطان بیشتر به‌علت تندروی در مسلح‌سازی گروه‌های مسلح و مشخصا تکفیری در سوریه بدون درنظر گرفتن پیامدها و بازخوردهای این اقدام پس از پایان بحران سوریه انتقاد می‌کنند و معتقدند وی برای عملی کردن استراتژی خود در سوریه، تنها شرایط حال حاضر را درنظر گرفته و به بعد از بحران نیندیشیده است.
آنان همچنین می‌گویند وی همسو با نئومحافظه‌کاران آمریکایی سیاست‌های خود را در خاورمیانه تنظیم می‌کند و این امر با سیاست‌های دولت دمکرات اوباما در تناقض است.بندر بن سلطان با وجود عزل شدن از سمت رئیس سرویس اطلاعاتی همچنان رئیس شورای امنیت ملی عربستان است و حتی تعیین الادریسی به این سمت در حکم سرپرستی است و هنوز رسما به این سمت منصوب نشده است. این امر احتمال تعیین شخصیت دیگری را برای این پست تقویت می‌کند.اقدام پادشاه عربستان هم در رسانه‌ای کردن عزل بندر و سپردن سرپرستی این دستگاه به الادریسی بیشتر برای خاتمه دادن به زمزمه‌ها و شایعات میان امرای عربستان درباره جانشین بندر بوده است.با وجود این، رسانه‌های رسمی عربستان علت اصلی عزل بندر را بیماری و شرایط جسمانی‌اش دانسته و گفته‌اند که وی از دردی مزمن در ناحیه کمر رنج می‌برد و این امر باعث کم تحرکی‌اش و ناتوانی در پیگیری امور بوده است.
به‌نظر می‌رسد عزل بندر بن سلطان همسو با تحولات و دگرگونی‌های جاری در خاورمیانه و اختلاف‌نظر عربستان با متحدانش ازجمله ایالات متحده در شماری از پرونده‌ها به‌ویژه پرونده‌های لبنان، سوریه، مصر و ایران بوده است. با وجود رویکرد امنیتی بندر بن سلطان در تعامل با 2 پرونده لبنان و سوریه و بهره‌گیری از تاکتیک زمین سوخته در لبنان و مسلح‌سازی مخالفان در سوریه، عربستان نتوانست رویدادهای منطقه را به نفع خویش پیش ببرد. کما اینکه بی‌نتیجه ماندن رایزنی‌های بندر با روسیه درباره سوریه، شکست مذاکراتش با اروپایی‌ها برای مسلح‌سازی مخالفان، اختلاف‌نظر شدید با واشنگتن در پرونده‌های سوریه، ایران و مصر و شکست فشارهایش در برخورد با تهران از طریق ناآرام کردن مناطق جنوب شرق کشور همگی می‌تواند سیگنال‌هایی دال بر شکست سیاست‌های بندر در خاورمیانه باشد.
یوسف ادریسی کیست؟
در پی عزل بندر، شخصیتی به نام یوسف بن علی الادریسی به سرپرستی دستگاه اطلاعاتی عربستان گمارده شد. وی پیش از این، معاون بندر در این دستگاه امنیتی بوده است. ادریسی نخستین شخصیت در 38سال گذشته است که در مقام فردی خارج از خاندان سلطنتی سعودی این مسئولیت را به‌دست می‌گیرد. رسانه‌های عربی الادریسی را شخصیتی ناشناخته و پیچیده توصیف کرده‌اند که توانسته است در کمتر از 2 سال از ورود به دستگاه امنیتی عربستان، مسئولیت این پست را به‌دست گیرد. وی نخستین بار در اکتبر 2012در رسانه‌ها دیده شد، زمانی که به سمت معاون این دستگاه معرفی شد. وی سپس در اوت 2013به مقام سرلشکری ارتقا یافت و در آوریل 2014سرپرست دستگاه امنیتی عربستان شد.
