به گزارش مهر، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در دانشکده ادبیات دانشگاه علامه در پاسخ به سوالات دانشجویان درباره به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران در برنامه اقدام مشترک گفت: بخشی از حقوق مثل حق حیات واگذارکردنی نیست و سلب‌شدنی هم نیست.
وی افزود: وقتی عضو NPT می‌شوید، خودبخود حق بهره‌برداری صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را دارید. اینکه در مذاکرات بر این موضوع تاکید شود که باید این حق به رسمیت شناخته شود، کار اشتباهی است.
کمالوندی با اشاره به اینکه در گذشته هم به لحاظ حقوقی اشتباه می‌کردند که این موضوع را مطرح می‌کردند که باید حق غنی سازی به رسمیت شناخته شود تا مذاکره کنیم، اظهار داشت: ما اصولا نباید می‌پذیرفتیم که آنها چنین موضوعی را در برنامه اقدام مشترک ذکر کنند و حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت بشناسند. آنها چه جایگاهی دارند که بخواهند این حق را برای ما به رسمیت بشناسند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: وقتی گفته می‌شود که 20 درصد تبدیل به 5 درصد شود یعنی این حق به رسمیت شناخته شده است. البته آنها اگر بتوانند این حق را از ما می‌گیرند و می‌خواهند تمام پیچ و مهره‌های برنامه هسته‌ای ایران را باز کنند، اما وقتی نمی‌توانند یک موضعی را می‌گیرند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سئوالی در این باره که آقای صالحی در جایی گفته‌اند که تولید سانتریفیوژهای نسل دو دست نمی خورد در حالیکه در توافق ژنو این طور نیست و آیا قرار است برخلاف توافق رفتار شود، گفت: اولا آنچه امضا شده برنامه اقدام مشترک نام دارد نه توافقنامه چرا که این دو به لحاظ حقوقی فرق دارند چون برنامه است قراری گذاشته می‌شود و ما اقداماتی را انجام می‌دهیم و طرف مقابل نیز همین طور.
وی افزود: در این برنامه هر کاری را که آنها انجام ندهند بهانه‌ای است برای اینکه ما هم انجام ندهیم. در این برنامه ما چیزی به اسم اینکه سانتریفیوژ را تنها ذخیره می‌کنیم نپذیرفته‌ایم و در این کاغذ نیز نوشته نشده است. اینها بحث‌هایی است که در مذاکرات قرار است پیگیری شود.
کمالوندی در پاسخ به سئوال مجری برنامه که گفت این سئوال به پاورقی‌های مربوط به توافق ژنو است و متن این پاورقی‌ها را قرائت کرد، گفت: این توافق‌ها مربوط به شش ماه است و برای بعد از این مدت باید دوباره مذاکره کرد. در طول شش ماه سانتریفیوژ نسل جدید نصب نمی‌شود که همین امروز نیز اگر بخواهیم این سانتریفیوژها را نصب کنیم نیازمند 8 تا 9 ماه زمان هستیم. ما نمی‌توانیم از بین آبشارها یک سانتریفیوژ نسل اول را برداریم و سانتریفیوژ نسل 3 و 4 جایگزین آن کنیم. سانتریفیوژها باید سری و با هم باشند.
وی افزود: بر این اساس زمانی که افق شش ماهه مد نظر قرار می‌گیرد و می‌بینیم که این برنامه در شش ماه آینده وجود ندارد، از آن به عنوان یک امتیاز استفاده می‌کنیم و امتیاز را واگذار کرده و در مقابل آن چیزی دریافت می‌کنیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در این پاسخ به سئوال مجری که گفت آیا آنها این موضوع را نمی‌دانند، بیان کرد: آنها این مطلب را می‌دانند اما این موضوع را به فضای داخلی خود می‌فروشند.
کمالوندی تاکید کرد: از سوی دیگر با نگاه کردن به روند 3-4 سال گذشته مشاهده می‌کنیم که ما 20 هزار سانتریفیوژ داشته‌ایم که به 9 هزار سانتریفیوژ گاز تزریق شده است. در آن زمان نیز این یک تصمیم سیاسی بود و تزریق به دلیل جلوگیری از تحریک انجام نمی‌شد.
وی با اشاره به اینکه تغییر سانتریفیوژها به لحاظ فنی نیز انجام شدنی نیست، بیان کرد: فکر نکنید که درباره هر کاری یک ایراد و اشتباه پیدا کنید، اصل را بر اشتباه نگذارید. من به عنوان فردی که در جلسات حضور دارم و دلم هم برای نظام می‌سوزد و زمانی که شما هنوز به دنیا نیامده بودید به دنبال انقلاب بودم می گویم که ما نسل انقلاب نمی‌توانیم چیزی را که به سختی به دست آورده‌ایم یک شبه از دست بدهیم و شما نگران این موضوعات نباشید.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سئوال دیگری در این باره که بر اساس آنچه که گفته شد چطور می‌توانیم بعد از شش ماه سر جای قبلی بازگردیم، آیا صنعت انرژی هسته‌ای منهدم نشده و آیا این اقدام که صورت گرفته نرمش قهرمانانه است یا شکست ذلیلانه، بیان کرد: اگر می‌خواهیم در انتهای هر بحثی به اینجا برسیم که این موضوع اصلا منطقی نیست اما اگر به دنبال سئوال منطقی هستید باید بپرسید که آیا کاری که می‌کنید به صرفه است یا نه.
وی ادامه داد: تولید سانتریفیوژها نه تنها نسل یک بلکه نسل دو و سه به صرفه نیست چه برسد به اینکه جایگزین کنیم. ما چاره‌ای نداریم تا زمانی که آبشارهای 144 تایی و 164 تایی نسل اول در اختیار داریم و دو تا از آنها کرش می‌کنند نسل دو را جایگزین آن کنیم.
کمالوندی گفت: برنامه بلند سازمان انرژی اتمی این است که در بلندمدت به این سمت و سو برویم، زیاد نگران نباشید ممکن است در 6 ماهه اول تنها همین تعداد سانتریفیوژ نسل اول تولید شود که مربوط به کرش شده‌ها باشد.
وی ادامه داد: سانتریفیوژهای نسل دو اکنون سه سال است که نصب شده‌اند اما گاز به آنها تزریق نشده، چرا این سئوال‌ها مطرح نمی‌شود و چرا آن زمان این سئوال‌ها مطرح نمی‌شده، البته که اگر مطرح می‌شد نیز جواب داشت و به دلایل سیاسی این اتفاق انجام می‌شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سئوال مجری که به گفته خودش به نقل از دانشجویان آن را قرائت می کرد در این باره که اگر دولت از ابتدا قصد مذاکره با غرب را داشت چرا به سانتریفیوژهای قبلی گازرسانی نکرد، اظهار داشت: بنده عرض کردم که سه سال است این سانتریفیوژها نصب شده و به آنها گاز تزریق نمی‌شده است. این سانتریفیوژها به دولت جدید رسید و دولت جدید نیز قصد مذاکره داشت و بر اساس یک تصمیم سیاسی این طور در نظر گرفته شد، البته به لحاظ فنی نیز این کار منطقی نیست.
وی تصریح کرد: توضیح ساده این مطلب این طور است که شما در حال تولید پیکان هستید و یک ماشین اتوماتیک نیز در کنار آن تولید کرده‌اید که سوخت کمتری نیاز دارد. عاقلانه این است که خط تولید کدام یک کار کند.
کمالوندی در پاسخ به این سوال که چرا این اتفاق نیفتاده است بیان کرد: از گذشتگان درباره آن سه سال سوال بپرسید بعد که پاسخ دادند ما هم درباره این سه ماه جواب می‌دهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که فریز سانتریفیوژها برنامه دشمنان بوده است و این را دولت نیز می‌دانسته و چرا با این وجود سانتریفیوژها را به راه نینداخته است گفت: برنامه با روندی که جلو می‌رفت به جایی نمی‌رسید، برنامه باید یک تغییرات اساسی می‌کرد و این تغییرات در حوزه سازمان و مسئولین کشور است. البته زمانی هم ما می‌خواهیم به طرف مقابل بگوییم ما کاری را که بخواهیم انجام می‌دهیم و مجددا گاز تزریق می‌کنیم و 20 درصد هم بیشتر تولید می‌کنیم. ممکن است زمانی ایجاب کند که چنین اتفاقی صورت گیرد. آن زمان منطق سیاسی بود منطق اکنون منطق سیاسی و فنی است و براساس منطق فنی حتما باید تغییرات اساسی در برنامه غنی سازی کشور ما ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: همانطور که آقای صالحی اشاره کردند حتی اگر تعداد سانتریفیوژها را به صد برسانیم بیشتر از یک نیروگاه را پاسخگو نخواهد بود. ما باید تغییراتی ایجاد کنیم که هم پاسخگویی نیازهای اقتصادی باشد و هم به لحاظ سیاسی نیز تحریکی ایجاد نکند که طرف مقابل به لحاظ فنی توجیهی برای آن پیدا نکند. غنی سازی 20 درصد ایران به لحاظ فنی توجیه داشت.
وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که چرا این سند جامعی برای فناوری هسته‌ای ایران در نظر گرفته نشده است گفت: سندهای مختلفی وجود دارد اما یک سند جامعی نبوده. ما در تلاش هستیم که یک سند جامع را تهیه کنیم. چند ماه است روی این موضوع کار کرده‌ایم.
کمالوندی گفت: در گذشته نگاه این طور بوده که دو سه کار اصلی را در نظر بگیرند. به طور مثال در مورد رآکتور تهران و رآکتور اراک کار کرده‌اند اما در بحث نیروگاهی کاری انجام نشده است. در ارتباط با سوخت تمرکز روی 20 درصد گذاشته شده است. این طور نبوده که هیچ برنامه‌ای وجود نداشته باشد برنامه‌های کوچکی بوده اگر قرار باشد یک برنامه جامع داشته باشیم باید همه اجزای آن به هم بخورد و البته این طور هم نیست که ما در کشور هم اکنون در همه صنعت‌ها یک برنامه جامع داشته باشیم و تنها انرژی اتمی باقی مانده باشد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی بیان کرد: تهیه سند جامع مستلزم هماهنگی‌های زیادی است باید با وزارت نیرو و شورای انرژی هماهنگ شود تبدیل به قانون شود. این سندی نیست که یک شبه چند نفر آن را بنویسند چنین سندی به بیش از یک سال زمان نیاز دارد و در کشور ما به دلیل اینکه همیشه مشکلات وجود داشته است زمان بیشتری می‌برد. ما اکنون شروع کرده‌ایم شاید بشود تا 6 یا 7 ماه آینده این سند تهیه شود.
وی در پاسخ به مجری برنامه که بیان کرد: فکر می‌کنم بعد از 14 سال زمان کافی برای تهیه این سند وجود داشته است اظهار داشت: سند جامع و برنامه استراتژیک بلند مدت مربوط به زمانی است که روندها قابل پیش‌بینی باشد. اکنون تنها در عرصه بین‌المللی روند رشد جمعیت قابل پیش‌بینی است. در مورد روند رشد اقتصادی تردید وجود دارد. وقتی روندها قابل پیش‌بینی نیست برنامه جامع نیز تبدیل به رویا می‌شود. از سوی دیگر صنعت هسته‌ای نیز یک صنعت جوان است. پیش از انقلاب که امکان رشد نداشته و پس از انقلاب نیز با جنگ و فشار‌های سیاسی روبرو شده و هنوز رشد نکرده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشور در پاسخ به سوال دیگری درباره نیروهای اخراجی سازمان انرژی اتمی و سوال مجری برنامه که این افراد نیروهای کلیدی سازمان بوده‌اند بیان کرد: کشور دارای مراجع نظارتی است اما وقتی که این مباحث به رسانه و کمیسیون مجلس برده می‌شود و به این شکل مطرح می‌شود وجهه دیگری پیدا می‌کند. دانشمند هسته‌ای دارای تعریف است کسی که لیسانس شیمی یا کامپیوتر دارد بعد از دو سال کار در سازمان انرژی اتمی تبدیل به دانشمند هسته‌ای نمی‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر مدیری که نتواند در مجموع 15 هزار نفری خود چند نفر را جابه جا کند آن مدیر دیگر توانایی اجرایی ندارد.
وی تصریح کرد: کاری که انجام شد این بود که به دلیل مسائل سیاسی فضایی ایجاد شد و بزرگترین دانشمند هسته‌ای کشور ترور شخصیتی شد و ایشان را متهم به اخراج کردن بچه‌های حزب الهی کردند در حالی که از نظر من از آقای صالحی حزب الهی‌تر وجود ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این صحبت‌هایی که کرده‌اید کمیسیون اصل 90 مجلس قانع نشد گفت: اولا که نگویید مجلس تنها چند نفر از اعضای مجلس بودند دوما که وقتی کسی نخواهد قانع شود هر اندازه هم که ما توضیح دهیم قانع نخواهد شد. کمیسیون اصل 90 برای پرداختن به موضوع جابه‌جایی یک یا دو نفر نیست. شأن کمیسیون‌ها بر این است که مسئولین کلان کشور را نظارت کنند نه اینکه به صرف اینکه برادر یا برادر زاده‌ام در جایی هست یک سازمان و تشکیلات را زیر سوال ببرم این رفتارها اشتباه است.
وی گفت: براساس اطلاعات دقیقی که من از داخل دارم نه ظلمی به این افراد شد و نه اینکه زمان برداشته شدن آنها سقف سازمان انرژی اتمی ریخته شد.
وی تاکید کرد: اینها قبل از آقای دکتر صالحی گزارش‌هایی را آورده بودند پرونده‌هایی بود و مطالبی که آنها را کنار گذاشته بودند این مسائل را نمی‌توان عنوان کرد بهتر است وارد این موضوع نشویم که چه کسی پرونده دارد این حق مدیر است که مدیرهای خود را انتخاب کند سیاسی کردن این امر درست نیست چرا از این افراد برای استفاده سیاسی دانشمند هسته‌ای می‌سازید.
کمالوندی گفت: من فکر می‌کنم در قالب این امر می‌خواهند چند نفر نماینده مجلس رای بیاورند. 15 هزار نیروی سازمان انرژی اتمی به دو سه نفر بند نیست از سوی دیگر اکنون این افراد به کارهایی که در سازمان به آنها محول شده مشغول هستند از سوی دیگر این افراد اصلا کارمند رسمی نبوده‌اند و تنها قرارداد آنها تغییر کرده است.
مجری دانشجو اصرار کرد که آیا این افراد نیروهای ارزشمندی برای کشور بوده‌اند و کمالوندی گفت برای پست‌هایی که داشتند مناسب نبودند. این افراد حاضر نبودند با مقام بالاتر خود کار کنند و حتی زمانی که مقام بالاتر جلسه‌ای تشکیل می‌دهد به دیگران اس ام اس داده اند که کسی حق ندارد در این جلسه شرکت کند. این رفتار درست نیست اگر از نظر شما درست است ما اشتباه می‌کنیم اما اگر درست نیست شما در رفتار خود تجدید نظر کنید در این کشور اگر کسی مسلمان است باید در عمل نشان دهد که مسلمان است.
وی در پاسخ به سوال مجری برنامه که درباره اقدامات صورت گرفته توضیحاتی را ارائه کرد و سپس گفت که سوال اصلی این است که آیا روال دولت بر این است که در مسئله هسته‌ای پیشرفتی صورت گیرد گفت: بهتر است جلوتر از مقام عظمای ولایت نرویم.
وی افزود: من عرض کردم اگر نگران جان این افراد هستید چرا در رسانه‌ها مطرح می‌کنید و اگر نگران جانشان را هم نیستید مسیر حقوقی دارد و می‌توان پیگیری کرد.
کمالوندی گفت: ما بنا نداریم بگوییم که چه کسی راست می‌گوید و چه کسی غلط. ما فکر می‌کنیم آن کاری که درست است را انجام دهیم اگر مقام معظم رهبری دستور دیگری دهند سریعا مسیر عوض می‌شود. به عنوان کسی که در این مذاکرات و در جلسات و شوراها حضور دارد و شاید صد برابر هر کدام از نمایندگان مجلس در مذاکرات حضور داشته باشند می‌گویم در مورد مسیری که در آن حرکت می‌کنیم فضای مخالفت شایسته نیست ممکن است ایرادهایی وجود داشته باشد ولی هجمه‌ای که ایجاد شده درست نیست.
وی تاکید کرد: من می‌دانم که آقای دکتر عراقچی اعتقاد راسخی به مقام معظم رهبری دارد. کسانی که این ایرادها را از ایشان می‌گیرند حتی نصف ایشان هم نیستند. کار مذاکرات سیاسی کار پیچیده‌ای است. شما جوان و کم تجربه هستید و شور زیادی دارید و می‌توانید ایراد بگیرید اما در گذر زمان متوجه می‌شوید که ایراد به برخی افراد جایز نیست. بعضی افراد اهداف خاص خود را از این مخالفت‌ها دنبال می‌کنند.
وی در پاسخ به سوال دیگری در این باره که چرا نباید همزمان ساخت چهار نیروگاه هسته‌ای را شروع کنیم و با توجه به نیاز واقعی کشور چرا غنی سازی 5 درصد را شروع کرده‌ایم بیان کرد: این طور نیست که کاری انجام نگرفته باشد. برنامه مشخصی وجود دارد در مورد نیروگاه‌ها با کشورهای مختلف در حال مذاکره هستیم. با روسیه پروتکلی را آماده کرده‌ایم که بتوانیم دو نیروگاه بسازیم و بنده با همتای خود مذاکراتی را یک ماه پیش داشتم و با کشورهای دیگری نیز هم در اسیا و هم اروپا مذاکره می‌کنیم. در مورد سوخت هم برنامه خاصی داریم که این برنامه را به مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری اعلام کرده‌ایم در این مسیر نیز برنامه‌ریزی می کنیم در مذاکرات نیز درباره این برنامه صحبت می‌شود.
کمالوندی گفت: در مورد سوخت 20 درصد نیز ما چند سال سوخت داریم و این تعلیق برای 6 ماه است و گفته شده اگر بنا باشد برنامه جامعی وجود داشته باشد در آن برنامه جامع اگر نیاز داشته باشیم و نتوانیم بخریم تولید خواهیم کرد. در حال حاضر که کارخانه در اختیار داریم تولید 20 درصد به صرفه است. اما اگر 20 درصد را به ما می‌فروختند اصلا نیازی به این کارها نبود. اگر روزی هم به 60 درصد برای زیردریایی نیاز داشته باشیم اگر بتوانیم که بخریم بهتر است با چند ده یا چند صد هزار دلار آن را بخریم تا اینکه صدها میلیارد دلار هزینه کنیم برای تولید. ما باید با ایجاد تعامل با دنیا و یک رابطه منطقی هزینه‌ها را پایین بیاوریم و این هنر اصلی در کشور است. البته می‌توان با هزینه‌های بالا ایستاد و جنگید و طبق این برنامه هم جلو رفت البته این برنامه هم از لحاظ فنی نیاز به بازنگری دارد.
مصرف نهایی اورانیوم پنج درصد که الان حدود هفت تن در اختیار داریم، استفاده در نیروگاه‌های اتمی است. اورانیوم پنج درصد باید تبدیل به پودر UO2 شوند که همان اکسید اورانیوم است و بعد از آن تبدیل به قرص و در میله‌های سوختی قرار گیرد و برای استفاده از نیروگاه‌ها به کار گرفته شود.
وی ادامه داد: اورانیوم پنج درصدی گاز است و خورندگی دارد و نمی‌توان بیش از دو الی سه سال آن را نگهداری کرد و باید در نهایت به سمت اکسید شدن برود که مقصد نهایی‌اش برای تولید سوخت نیروگاه‌هاست.
وی تاکید کرد: اینکه گفته می‌شود با اکسید کردن اورانیوم، ما ذخایرمان را از دست می‌دهیم اشتباه است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره موضوع به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران و اینکه در توافق ژنو چنین موضوعی به صراحت بیان نشده است، گفت: یکسری حقوق است که دادنی و یا سلب کردنی نیست مثل حق حیات. وقتی ما عضو ان‌پی‌تی شدیم خود به خود از حقوق هسته‌ای بهره‌مند شده‌ایم. وقتی می‌خواهید یک نیروگاه اتمی ایجاد کنید خود به خود از ابتدا تا پایان کار را می‌توانید در اختیار داشته باشید.
وی تاکید کرد: در گذشته اینکه به دنبال شناسایی حق غنی‌سازی‌مان از سوی برخی کشورها بودیم، اشتباه بوده است. نباید وارد چنین بحثی می‌شدیم؛ چراکه ما اساسا این حق را داریم. آنها (آمریکایی‌ها) اگر بتوانند همه حق ما را می‌گیرند و تمام پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای‌مان را هم باز می‌کنند اما نمی‌توانند و خودشان این اعتراف را کرده‌اند در عین حال اینکه به دنبال شناسایی حق غنی‌سازی از سوی دیگران باشیم، اشتباه بزرگی است و آنهایی هم که این را می‌گویند حتما اشتباه کرده‌اند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر توافق صورت نگیرد و آنها زیر قول‌شان بزنند چگونه می‌توان به شرایط قبلی بازگشت گفت: اگر آنها به قول و قرارشان عمل نکردند ما برنامه خودمان را پیش می‌بریم. ما حتی می‌توانیم اورانیوم‌هایی که اکسید کرده‌ایم را باز گردانیم و می‌توانیم در طول سه ماه همه چیز را به وضعیت قبل باز گردانیم. مسیری که می‌رویم غیر قابل بازگشت نیست.
کمالوندی تاکید کرد: ما به لحاظ سیاسی، فنی و حقوقی طوری رفتار می‌کنیم و جلو می‌رویم که چیزی را از دست ندهیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره ذخایر اورانیوم 20 درصدی گفت: ما می‌توانیم طی دو هفته، اورانیوم پنج درصدی‌مان را در صورت نیاز به بیست درصد تبدیل کنیم.
