دیدار اخیر رهبران روسیه و آمریکا در منزل پدر بوش و در منطقهای دریایی اما بیش از دفعات قبل متفاوت بود.
این دیدار در شرایطی انجام میشد که دو طرف و بهویژه پوتین رسماً و آشکارا در سخنرانیهای اخیرش آمریکا و اروپا را تهدید کرده و اقدامات جنگی و سیاست خارجی واشنگتن را به دوران نازیها تشبیه کرده بود.
روابط دو کشور هم بر سر مجموعهای از موضوعات بسیار حساس و جهانی به پایینترین حد در هفت سال گذشته رسیده است. به همین دلیل بوش اینبار مکانی متفاوت را برای این دیدار انتخاب کرد و برنامههایی ویژه را برای این همراهی تدارک دید.
این نشست که به دلیل مکان برگزاری آن در منطقهای دریایی و نوع غذاهایی که در پذیرایی از آن استفاده میشد، رسانههای آمریکایی عنوان اجلاس خرچنگ را برای آن برگزیده بودند، هیچ نتیجهای از نظر برطرف کردن و کاهش میزان اختلافات دو طرف نداشت.
تنها جملهای که رسانههای جهان توانستند آن را به عنوان نتیجه این دیدار تیتر کنند این جمله بوش بود که، «مواضع دو کشور آمریکا و روسیه در قبال برنامه هستهای ایران نزدیکتر شده است.» اما این نزدیک شدن مواضع عبارت بسیار نامشخصی است که تعابیر بسیاری میتوان از آن داشت.
از نظر آمریکا اینکه روابط نزدیک و دوستانه و ماهیگیری و تفریح سران دو کشور توسط دوربینهای رسانههای جهان به تصویر کشیده شود، به عنوان نتیجه این دیدار کافی بوده است.
سخنان تند اخیر پوتین که در آن تهدید کرده بود در پاسخ به برنامه سپر دفاع موشکی آمریکا در لهستان و چک، موشکهای روسیه اروپا را هدف میگیرد، بازتاب وسیعی در آمریکا داشت.
بوش در گفتوگویی کوتاه با خبرنگاران در محل برگزاری این دیدار در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا به پوتین اعتماد دارد، اشاره تلویحی به این نگرانی کرد و گفت: «بله من به او اعتماد دارم، اما اینکه هر آنچه او میگوید را میپسندم باید بگویم نه. به نظر من او هم هرچه من میگویم را نمیپسندد. اما ما میتوانیم این ناخشنودی را طوری نشان دهیم که احترام دوجانبه حفظ شود.»
پوتین هم درباره موضوع دمکراسی و آزادی رسانهها که غرب به عنوان یک نقطه ضعف در روسیه بر آن تاکید میکند نشانهای از مقاومت از خود بروز داد و وقتی بوش به نگرانیهای غرب از این بابت در روسیه اشاره کرد، پوتین به مصاحبه لری کینگ مجری برنامههای گفتگوی ویژه آمریکا با جورج تنت رئیس سابق سیا اشاره کرد.
او گفت که مجری برنامه با سؤالات خود درباره اطلاعات مربوط به عراق تنت را شکنجه میکرد و این نمونهای است از اینکه رسانههای آزاد همیشه هم خوب نیستند.
پوتین تصریح کرد که روسیه هرگز و هرگز هیچگونه دخالتی را در امور داخلی خود نمیپذیرد.
وقتی بوش و پوتین به همراه بوش پدر به ماهیگیری رفتند، پوتین تنها کسی بود که توانست صیدی شکار کند و این شاید کنایهای از موقعیت او در این نشست بود که به گفته تحلیلگران برای او یک موقعیت برتر ایجاد کرد.
پوتین پیشنهادهای جدید خود را برای همکاری در چارچوب سپر موشکی آمریکا مطرح کرد. پیشنهاد تازه او نکتهای فراتر از پیشنهاد اخیرش برای استفاده از رادار قبله در جمهوری آذربایجان داشت.
پوتین گفت که میتوان تاسیسات رادار جدیدی در جنوب روسیه تاسیس کرد تا همکاری مشترک میان دو کشور آمریکا و روسیه بر سر دفاع موشکی و هشدار درباره آن ممکن شود. او در کنفرانس خبری بعد از پایان مذاکراتش با بوش گفت: پیشنهاد ما تاسیس مرکز تبادل اطلاعات در مسکو است. مرکز دیگری هم میتوان در یکی از پایتختهای اروپایی مثلاً بروکسل به این منظور تاسیس کرد. با این کارهاست که سیستم دفاع موشکی واقعاً کارآمد میشود. رئیس جمهوری روسیه با اشاره به پیشنهاد قبلی استفاده از رادار قبله گفت، اگر لازم باشد ما آمادهایم تا نهتنها رادار قبله در آذربایجان بلکه پایگاههای دیگر را هم برای استفاده در چارچوب سپر موشکی بهکار بگیریم. از جمله این پایگاهها رادار جدیدی است که در جنوب روسیه در حال ساخت است.
اشاره پوتین به رادار هشدار سریعی است که در منطقه کراسنودار در جنوب غرب روسیه در حال ساخت است. این رادار بخشی از برنامه توسعه نیروی فضایی روسیه است و توانایی شبیه رادارهای مشابه خود دارد با این تفاوت که انرژی کمتری مصرف میکند و با استانداردهای محیط زیستی کنونی سازگار است.
دامنه پوشش این رادار بسیار وسیع است و منطقهای به وسعت قطب شمال تا جنوب آفریقا را در بر میگیرد. کار ساخت این رادار در سال 2007 به پایان میرسد. پوتین بعد از این پیشنهاد باز هم تاکید کرد که با این گزینههای پیش رو دیگر نیازی به استقرار عوامل جدید سیستم دفاع موشکی در اروپا نیست.
بوش از موضوع کلی پیشنهاد پوتین برای استقرار یک دفاع موشکی منطقهای حمایت کرد اما اشارهای حاکی از اینکه پیشنهادهای جدید روسیه را میپذیرد یا نه از خود بروز نداد. او خیلی مؤدبانه و محافظهکارانه از «اقدامات استراتژیک و شجاعانه» پوتین تشکر کرد اما تاکید کرد که همچنان باور دارد جمهوری چک و لهستان بخش جداییناپذیر سیستم دفاع موشکی هستند. به این ترتیب او نشان داد که در این دیدار صمیمی و دوستانه و همراه با تفریح و گردش، هیچ پیشرفتی در جهت رفع اختلافات دو طرف ایجاد نشده است.
اما در پایان این نشست اینطور به نظر رسید که پوتین همه پیشنهادهای مثبت و سازنده را مطرح کرده و اوست که سعی در رفع اختلافات به هر صورت ممکن را دارد.