اما دبیر همایش معماری معاصر در این رابطه که اساسا قرار است در این همایش به چه مسائلی پرداخته شود اینطور میگوید که برگزاری سومین همایش بینالمللی معماری معاصر برای این است که وضعیت معماری ایران وارد گفتوگوی معمارانه با دنیا شود. مقداد شریف البته یکی از دلایل برگزاری این همایش با حضور معماران برجسته خارجی ازجمله پروفسور پیتر آیزنمن، ایمان انصاری استاد دانشگاه شهری نیویورک و مدیر شرکت معماری AN-ONYMOUS و خانم مارتا نواک مدرس دانشگاه Northeastern را وضعیت نگرانکننده معماری در تهران عنوان میکند.
وی میافزاید: از شمال تهران تا نقاط میانی و پایینی شهر تهران نماهای رومی و عجیب و غریب و صرفا بهخاطر جاهطلبی و تمایلات شخصی گروهی بساز و بفروش دیده میشود و اتفاقا هیچ مقاومتی نیز در زمینه جلوگیری از این موضوع صورت نمیگیرد.
الزام شهرداری به تأیید نما در صدور پروانه ساخت
شریف میگوید که هیچ انگیزه و مقاومتی برای جلوگیری از گسترش نماهایی که ارتباط چندانی با فرهنگ ایرانی ندارند، وجود ندارد. این مسئله در کنار مسائل دیگری که در همایش بینالمللی معماری معاصر مطرح میشود باعث شد تا از رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران سؤال کنیم باید برای گسترش نماهای شهری که با فرهنگ ایرانی- اسلامی همخوانی دارند چه باید کرد و شورای شهر تهران نیز در این زمینه چه کارهایی انجام داده است. محمد سالاری در پاسخ میگوید: «در برنامه 5ساله توسعه شهر تهران، شهرداری موظف شده در فرایند صدور پروانه، تأییدیه نما را در کمیسیونهای طراحی شهری درنظر بگیرد؛ یعنی تا طرح نمای ساختمانی با الگوی ایرانی- اسلامی همخوانی نداشته باشد تأییدیه لازم برای صدور پروانه ساخت بنا صادر نمیشود. البته اکنون شهرداری تهران این موضوع را در نرمافزار فرایند صدور پروانه ساختمان ایجاد کرده ولی هنوز ضوابط نما نهایی نشده است. بهعبارتی هنوز مشخص نیست که ملاک سنجش طرحهای ارائه شده برای نما باید براساس چه الگوها و ضوابطی باشد.» عضو شورای شهر تهران ادامه داد: نمیتوان در این خصوص ضابطه مدون، کمی و سنجشپذیری را تعریف کرد؛ به بیان دیگر نما بحثی محتوایی و سلیقهای است و نمیتوان دست معماران و شهرسازان را در ارائه طرحهای خلاقانه بست.
ابلاغ احکام توصیهای نما تا یکماه آینده
سالاری در برابر این سؤال که راهحل جلوگیری از گسترش نماهایی که ارتباطی با فرهنگ ما ندارند چیست، نیز اینطور پاسخ میدهد: «ما باید یکسری احکام سلبی، ایجابی و توصیهای مشخص کنیم. در این میان معاونت شهرسازی و معماری تهران لایحهای در رابطه با این احکام ارائه داده است و تا یکماه آینده این احکام به شهرداریها ابلاغ میشود.» رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اعلام میکند که این احکام همین الان هم بهصورت پایلوت در چند منطقه در حال بررسی است. لایحهای که سالاری از آن صحبت میکند نیز یکشنبهگذشته در شورای شهر تهران و در حضور شهردار پایتخت مطرح شد. در این جلسه، دوفوریت و اصل طرح الزام شهرداری به ارائه لایحه ساماندهی نماهای شهر تهران به تصویب اعضا رسید و براساس آن شهرداری مکلف شد، حداکثر ظرف مدت یکماه لایحه ساماندهی (طراحی، کنترل و اجرا) نماهای شهر تهران را برای بررسی و تصویب به شورای شهر ارائه کند.
نشانههای خوب در مدیریت شهری
محمد سالاری در بخشی دیگر از سخنان خود میافزاید: «حال که ما شاهد یکانقلاب فرهنگی در ایران بودهایم چرا در شهرسازی که تجلی باورهای مردم است این همه نابهنجاری وجود دارد و در نماها نشانی از اسلام و ایرانیت نیست؟ علت به این برنمیگردد که جامعه اسلامی نیست بلکه علتش این است که دولت و مسئولان، مدیران شهری و شورایعالی شهرسازی نتوانستهاند الگویی مناسب را در ساخت به مردم ارائه دهند.
البته در دوره جدید شورای شهر کمیسیون معماری و شهرسازی با توجه به دغدغههای رهبری در این زمینه عملا این بحث را جزو کارهای محوری خودش قرار داده است.» به گفته سالاری اکنون در شهرداری تهران هم نشانههای خوبی در مسئله نما دیده میشود و بودجه ماموریتهای شهرسازی و معماری 300درصد افزایش پیدا کرده، همچنین یکدرصد از کل بودجه شهرداری تهران در سال93 به تحقق منویات رهبرمعظم انقلاب درخصوص سیما و منظر شهری اختصاص یافته است.
وی ادامه میدهد: «در بخشی دیگر، شهرداری تهران را ملزم به تغییر ساختار در معاونت شهرسازی و معماری کردیم تا این معاونت به وظایف اصلی خود بپردازد و از موازی کاری جلوگیری شود؛ چراکه اگر ما داعیهدار مدیریت یکپارچه شهری هستیم، باید مدیریت یکپارچه را عملی کنیم.»
لایحه احکام مربوط به نما امسال اجرا میشود
علیرضا نادری، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در رابطه با لایحه مربوط به توصیههای سیما و منظر شهری گفت: در بخش اول لایحه میخواهیم به مردم بگوییم که در نما و سیمای شهری چه کارهایی را انجام بدهند. به گفته وی بخش دوم نیز احکام سلبی است که به مردم اعلام میشود در سیمای نماهای خود نباید این کارها را انجام دهند؛ به هرحال در محورهای اصلی شهر مانند خیابان ولیعصر یا خیابان انقلاب هر نمایی نمیتواند ساخته شود. نادری اعلام کرد که این لایحه امسال اجرایی میشود.