علاقهمند بودم آثار کوتاهمدت بنزین را در صنعت گردشگری کشور جویا شوم. در گفتوگو با برخی فعالان گردشگری منطقه خلاصه درددل آنها این بود«با سهمیهبندی بنزین نزدیک به 80 درصد سفر به منطقه کاهش پیدا کردهاست. در چنین شرایطی مجبور به کاهش نیرو هستیم. در صورتیکه این شرایط ادامه پیدا کند هزینه استهلاک تأسیسات گردشگری نیز تامین نخواهد شد.»
این یکی از آثار سهمیهبندی بنزین است. بنابراین از هرجنبهای به قضیه سهمیهبندی بنزین نگاه شود ، اجرای این شیوه در دنیای امروز آسیب ها و خطرات اقتصادی زیادی در پی دارد. اصولا سهمیهبندی راهکاری منطقی برای برخورد با چالشهای اقتصادی نیست .اما به نظر میرسد در بین همه شیوهها، با توجه به شرایط اقتصادی کشور سیاستهای دولت و انتظارات مردم ، توسل به سهمیهبندی بنزین با درنظر گرفتن هزینه های آن اجتناب ناپذیر است.
1 - تصمیم به سهمیهبندی بنزین اگرچه اقدامی شجاعانه است اما شجاعانه تر از آن اجرای کامل و دقیق است. به هرحال سهمیهبندی در بردارنده مشکلات عدیده ای است. نمیتوان سهمیه بندی کرد و با گذاشتن شرایط جدید و تغییر پیاپی تصمیمات انتظار این را داشت که مردم بدون مشکل دوران سهمیهبندی را پشت سر گذارند.
تغییر پیدرپی برنامه، انتظارات عمومی را در طول اجرای سهمیه بندی بالابرده و این ممکن است اهداف سهمیهبندی را دچار اخلال کند. بر اساس گزارشهای اعلام شده، با اجرای سهمیهبندی از 6 تیرماه ، مصرف بنزین در کشور از حدود 80 میلیون لیتر به 2/51 میلیون لیتر کاهش پیدا کرد اما با گذشت چند روز و با اعلام تغییرات جدید در سهمیهبندی مانند افزایش استفاده از سهمیه از 4 ماه به ششماه و احتمال افزایش سهمیه و همچنین در نظر گرفتن سهمیه خاص برای مشاغل مختلف ، میزان مصرف رابه مرز 70 میلیون نزدیک کرد که این اتفاق چیزی جز ناکارآمد شدن طرح سهمیهبندی نیست.
این طرح اگر ضعیف اجرا شود، مردم هم سهمیهبندی را تحمل و هم هزینههای آن را پرداخت کردهاند و هم اینکه نتایجی برای مدیریت مصرف سوخت به همراه نیاورده است. نمیتوان در چارچوب سهمیهبندی بنزین هم انتظارتحقق برنامه های دولت را داشت و هم به گونهای برنامهریزی کرد که مردم دچار دردسر نشوند. اینها از جمله هزینههای سهمیهبندی است که دولت و مردم با هدف دستیابی به وضعیتی بهتر باید بپردازند.
2 - بر اساس گزارشهای مختلف در برخی از جایگاهها، بنزین به صورت آزاد و خارج از سیستم کارت سوخت و باقیمتی در حدود 5 برابر فعلی به درخواست کنندگان عرضه میشود.
اگر قرار است بنزینآزاد عرضه شود با توجه به اینکه قانون این اجازه را به دولت داده است چه بهتر با کنترل و نظارت دولت صورت گیرد هم به این دلیل که منابع آن به دولت برگردد و از این طریق زمینه سودجویی را ازبین می برد و هم اینکه جریان شفاف اطلاعات که هدف اصلی کارت سوخت است، دچار خدشه نمیشود، علاوه بر این همه شهروندان به این نوع توزیع به صورت برابر دسترسی دارند و مانع از ایجاد بازار سیاه میشود.
3 - بر اساس گفته های فرمانده نیروی انتظامی قاچاق بنزین به داخل کشور تغییر مسیر داده است. در اولین گام باید با این پدیده نیز برخورد شود.
چراکه هدف کاهش مصرف است و این مساله باعث برهم خوردن کنترل جریان مصرف بنزین می شود. ضمن اینکه اطلاعات مصرف بنزین که یکی از اهداف مهم طرح پرهزینه کارت سوخت است را دچار اخلال میکند.