بیانه جنبش عدم تعهد در باره برنامه هسته‌ای ایران

به گزارش واحد مرکزی خبر،‌ متن کامل این بیانیه به شرح ذیل است:

بیانیه جنبش عدم تعهد درخصوص اجرای موافقتنامه‌های پادمان معاهده عدم اشاعه هسته ای(NPT) و قطعنامه‌های ذیربط شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران

نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی

آقای رئیس

جنبش عدم تعهد مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بخاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند GOV/2014/28 ابراز نماید.

جنبش عدم تعهد مایل است اعتماد به حرفه‌ای و بی‌طرف بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیت‌هایش نسبت به اجرای پادمان‌های معهده عدم اشاعه هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران را مجددا بیان کند.

قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیر کل، جنبش عدم تعهد مایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش عدم تعهد برحق اولیه و غیر قابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مربوطه اشان، تاکید می‌نماید. بنا بر این، هیچ موردی نباید به گونه‌ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز شود. انتخاب‌ها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفـاده‌های صـلح آمیز از فن آوری هسته‌ای و سیـاستـ‌های چـرخه سـوخت می‌بایست محترم شمرده شوند.

جنبش عدم تعهد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بعنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می‌نماید که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتـضی در فعالیـتـ‌های آژانـس بویژه در فرآیند راسـتی آزمایی که می تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی‌بایستی وجود داشته باشد.

پ. جنبش عدم تعهد بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه‌های پادمان مربوط به آنها با هر‌گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می‌گردند و این که این امر مــوجد تعهـدات قـانونی پادمـانی نمی‌گردد تاکید می‌نماید.

جنبش عدم تعهد تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته‌ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته‌ای جهانی مورد تـوجه قرار داده و مراتـب حمـایت خود از تاسیـس چنـین منـطقه ای مطابق با قطعنـامه‌های مربوطة مجمع عمومی و شورای امـنیت را تکرار می‌کند.

جنبش عدم تعهد مصونیت فعالیت‌های هسته ای صلح آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می‌نماید هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین‌الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود، تاکید می‌نماید. جنبش عدم تعهد نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته‌ای مختص استفاده‌های صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را تصدیق می‌نماید.

جنبش عدم تعهد قویاً معتقد است که کلیه موضوعات پادمان و راستی آزمایی، منجمله موارد مربوط به ایران، می‌بایست در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل گردد. علاوه بر آن جنبش عدم تعهد تاکید دارد که آژانس می‌بایـست به کار خود برای حل موضوع هسته‌ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. عدم تعهد تاکید می‌نماید که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرف‌های ذیربط می‌بایستی بعنوان تنها روش‌هایی که از طریق آنها یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته‌ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

جنبش عدم تعهد تاکید می‌کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می‌گردند بایستی در چهار چوب حقوق بین‌الملل، کنوانسیون‌های ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

جنبش عدم تعهد ملاحظه می‌نماید که مدیر کل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته‌ای و مکانهای خارج از این تاسیسات که مواد هسته‌ای به طور عرفی استفاده می‌شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

جنبش عدم تعهد از تمایز قائل شده، توسط مدیر کل، بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه‌های پادمان و سایر درخواست‌ها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می‌کند. در این رابطه جنبش عدم تعهد ملاحظه می‌نماید که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی‌کند. جنبش عدم تعهد یاد آوری می‌کند که مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواست‌های آژانس "هیچ مبنـای قـانونی ندارند زیرا آنها در چهار چوب مواقفتنـامه پادمان قرار نمی‌گیرند" اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده‌اند. جنبش عدم تعهد ایران را ترغیب می‌نماید به منظور فراهم آوردن اطمینان‌های معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین‌الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

جنبش عدم تعهد دبیرخانه را ترغیب می‌کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

عدم تعهد از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال نموده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می‌شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمان‌هایش، 18 تاسیسات هسته‌ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیت‌های تولید مواد هسته‌ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می‌شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تا کنون کارخانه غنی‌سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت(PFEP) همان طور که اعلام شده‌اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی‌آزمایی نموده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می‌شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت.آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلول‌های داغ در تاسیسات هسته‌ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می‌نماید که ایران فعالیت‌های بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمان‌های ایران انجام نداده است.

آژانس در تاریخ 11 مه 2014 راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتورآب سنگین را در اراک (IR-40?) انجام داد و ملاحظه کرد از زمان گزارش قبلی مدیر کل، هیچکدام از اجزاء عمده باقی مانده راکتور نصب نگشته‌اند.

ایران با اقدامات پادمانی برای راکتور IR-40 موافقت کرده است.

ایران اطلاعات مربوطه بر اساس توافق متقابل و دسترسی مدیریت شده به معدن ساغند در یزد و کارخانه تغلیظ اردکان را برای آژانس فراهم کرده است.

مطابق سند "چهار چوب برای همکاری"، ایران اطلاعات و توضیحاتی را به آژانس جهت ارزیابی نیاز یا کاربری اعلامی ایران برای توسعه چاشنی‌های انفجاری (EBW) ارائه داده است.

دسترسی مدیریت شده آژانس به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیر‌ه‌سازی ادامه دارد.

ایران اطلاعات ذیربط مورد توافق طرفین در مورد مرکز لیزر لشکر آباد را ارائه و بازدید از این مرکز را نیز تنظیم کرد.

جنبش عدم تعهد توجه می‌نماید که مدیر کل در گزارش خود موضعش مبنی بر نیاز ایران به برداشتن گام‌هایی به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین‌المللی به ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای‌اش، را تکرار کرده است. در این رابطه جنبش عدم تعهد ایران را تشویق می‌کند به همکاری کامل خود ادامه دهد.

جنبش عدم تعهد از اجرای هفت اقدام عملی توسط ایران پیرو سند "چهار چوب برای همکاری" که در تاریخ 11 نوامبر 2013 بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس موافقت گشته بود و مطابق آن، آژانس و ایران توافق کردند همکاری و گفتگوی خود برای فراهم کردن اطمینان در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران از طریق حل و فصل کلیه موضوعات باقی مانده‌ای که تا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، را تقویت نمایند، استقبال می‌کند.

جنبش عدم تعهد همچنین از توافق حاصله بین ایران و آژانس در تاریخ 20 مه 2014 در تهران در مورد پنج اقدام عملی ذیل که بایستی تا تاریخ 25 اوت 2014 توسط ایران اجرا گردد، استقبال می‌نماید:

* تبادل اطلاعات با آژانس در ارتباط با ادعاهای مربوط به انجارات پرقدرت از جمله آزمایش انفجار پرقدرت در مقیاس بزرگ در ایران

* ارائه اطلاعات ذیربط مورد توافق طرفین و توضیحات مربوط به مطالعات صورت گرفته و یا مقالات منتشر شده در ایران در ارتباط با انتقال نوترون و مدل سازی و محاسبات مربوطه و استفاده ادعایی از آنها در مواد فشرده

* ارائه اطلاعات مورد توافق طرفین و تنظیم بازدید فنی از یک مرکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژ

* ارائه اطلاعات مورد توافق طرفین و دسترسی هدایت شده به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیره‌سازی

* انعقاد رویکرد پادمان برای راکتور IR-40

جنبش توجه دارد که طبق (گزارش) آژانس، این توافق، گامی دیگر به جلو می‌باشد. جنبش عدم تعهد در پی گزارش مدیر کل به نشست سپتامبر 2014 شورای حکام در مورد پیشرفت اجرای این اقدامات می‌باشد.

جنبش عدم تعهد، ادامه مباحث بین آژانس و ایران را به منظور حل همه موضوعات باقی مـانده، اعم از گذشته و حال، که تـا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، تشویق می‌نماید.

جنبش عدم تعهد توجه دارد که آژانس، در اجرای سند "چهار چوب برای همکاری" نگرانی‌های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، مورد توجه قرار خواهد داد.

جنبش عدم تعهد همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چهارچوب جنبش عدم تعهد از درخواست‌های پیشین مدیر کل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده‌اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را به ایران ارائه نماید، کاملا حمایت می‌نماید. جنبش عدم تعهد یکبار دیگر نگرانی‌های خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی‌آزمایی آژانس را با مانع مواجه می‌سازد، ابراز می‌دارد. جنبش عدم تعهد در این رابطه، خاطر نشان می‌سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش نموده:

آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می‌دهند در اختیار دارد.

محدودیت‌های اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می‌سازد.

جنبش عدم تعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می‌کند و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چهار چوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می‌کند، به منظور فراهم نمودن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقیمانده» ((INFCIRC/71l و سند "چهار چوب برای همکاری"، تلاش‌ها را مضاعف کرده، به فوریت به تعامل محتوایی خود ادامه دهند.

جنبش عدم تعهد از فعالیت‌های نظارت و راستی‌آزمایی آژانس در جمهوری اسلامی ایران، در ارتباط با برنامه مشترک اقدام که در تاریخ 24 نوامبر 2014 بین جمهوری اسلامی ایران و Eu3+3 در ژنو توافق گشت قدردانی می‌کند و به روز رسانی انجام گرفته در ضمیمه سوم گزارش مدیر کل، در مورد اجرای اقدامات داوطلبانه توسط ایران که در ارتباط با برنامه مشترک اقدام تعهد گشته را مورد توجه قرار می‌دهد.

جنبش عدم تعهد موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته‌ای ایران می‌باشند، تصریح می‌نماید. جنبش عدم تعهد بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می‌نماید.

متشکرم آقای رئیس.