برنامه‌ريزي‌هايي در جريان بود كه عوامل ايجاد اين ناامني در عراق با پشتيباني قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي، به رسميت شناخته شوند.اگر اين نيروها مي‌توانستند پيشروي كنند، آمريكا فورا اين نيروها و دولت موقت را به رسميت مي‌شناخت و دولت‌هاي منطقه از آن حمايت مي‌كردند و تغييري ريشه‌اي در عراق رخ مي‌داد، اما اين رويداد در سايه فتواهاي مرجعيت ديني شيعه و سني رخ نداد و نشان داد كه عراق همچنان يكپارچه است.
در سايه اين شرايط اكنون 2سناريو پيش آمده است؛ سناريوي نخست آن است كه عراق تجزيه شود و سناريوي دوم آنكه نتايج انتخابات پارلماني عراق را كه به نفع ائتلاف مالكي بوده تغيير دهند. تلاش آمريكا و كشورهاي عربي منطقه و حتي تركيه در اين جهت است كه نتايج انتخابات پارلماني را به رسميت نشناسند و ناديده بگيرند و از تشكيل دولت وحدت ملي سخن بگويند. اين بدان معناست كه افراد شكست خورده در انتخابات وارد بدنه قدرت شوند. در مقابل تحقق سناريوي اول، يعني موضوع تجزيه، خود عراق مقاومتي يكپارچه نشان داده و مي‌دهد.
كردها بعد از پيشروي داعش، كركوك را تصرف كردند. اين منطقه، غني از نفت و استراتژيك است. مسعود بارزاني گفته‌است كه اكنون ديگر نيازي به بحث همه‌پرسي براي تعيين سرنوشت كركوك نيست. به‌دنبال اين تحول و اين سخنان، برخي از تقويت سناريوي تجزيه عراق سخن مي‌گويند، اما اين وضعيت پايدار نخواهد ماند. شرايط دگرگون شده و ارتش عراق و سيستم امنيتي و نيز سياسي‌اش بازسازي شده و افسران و فرماندهان وابسته به حزب بعث از ساختار ارتش يا گريخته اند يا بيرون رانده شده اند. از اين‌رو،بعيد مي‌دانم كه شرايط پيش از سقوط موصل دوباره برگردد.
اكنون بسيج چند ميليون نفري در عراق ايجاد شده و افسران و فرماندهان بعثي از ارتش رانده شده‌اند. پس ارتش جديد و اقتدار سياسي جديدي خواهيم ديد كه در آن مرجعيت شيعي و سني دخالت مستقيم خواهد داشت. اين شرايط مي‌تواند اوضاع عراق را دگرگون سازد. اين شرايط كاملا مخالف با سياست و نقشه آمريكا درقبال عراق است يعني ممانعت از حاكميت اكثريت در كشور. لذا بعيد است كه دربرابر چنين يكپارچگي، صحبت از تجزيه طرفداري داشته‌باشد. تجزيه عراق به سود هيچ كدام از كشورهاي منطقه حتي تركيه كه اكنون به كردهاي عراق چراغ سبز نشان مي‌دهد، نيست.
كارشناس مسائل خاورميانه
نظر شما