براساس گزارش CNN، ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند در سال 1914 در سارايوو جرقه‌ای بود براي آغاز جنگ جهاني اول، جنگي كه با اعلام جنگ اتریش عليه صربستان آغاز شد و گريبان ديگر كشورها را نيز گرفت. اين جرقه توسط نوجواني ايجاد شد كه شايد چهره سياسي برجسته‌اي نباشد، اما نامش به عنوان يكي از بزرگترين دردسرسازن تاريخ براي هميشه حك شده‌است.
گاوريلو يا گابريلو
اين نوجوان، ماشه درگيري عظيمي را كشيد كه از گوشه‌و‌كنار خيابان‌هاي بالكان به بحراني ميان‌قاره‌اي تبديل شد و ميان قدرت‌هاي بزرگ اروپايي اختلاف ايجاد كرد، به اين شكل امپراطوري مجارستان-اتريش و آلمان در يك سو و فرانسه، روسيه و بريتانيا در سويي ديگر قرار گرفتند.
اغتشاشگر 19 ساله
گابريل پرينسيپ زماني شليك آغاز جنگ‌جهاني اول را انجام داد كه تنها 19 ساله بود و درحال سپري كردن سال آخر دبيرستان به‌سر مي‌برد. سن او در زمان دادرسي قضايي جرم ترورش اهميت زيادي يافت، زيرا بسياري مجازات اعدام را مناسب جرم ترور يكي از مقامات امپراطوري مي‌دانستند، اما قوانين كاملا آشكار بودند: مجرم تنها زماني محكوم به اعدام مي‌شد كه پس از 20 سالگي جرمي را مرتكب شده‌باشد.
تاريخ تولد پرينسيپ 13 جولاي 1894 ثبت شده‌بود، يعني در هنگام ارتكاب جرم،او 19 سال و 11 ماه و 15 روز سن داشت، به بياني ديگر اگر اين ترور تنها دو هفته پس از اين تاريخ انجام مي‌شد، پرينسيپ به دار آويخته مي‌شد. در عوض وي به 20 سال حبس محكوم شد،اما پيش از آنكه تفنگ‌هاي جنگ جهاني اول خاموش شوند، در 28 آوريل 1918 در اثر ابتلا به بيماري سل در بيمارستان زندان جانش را از دست داد.
مليتي مشابه هيتلر
100 سال پيش، در گرگ‌و‌ميش قلمرو امپراطوري عظيم، مفاهيمي مانند كشور و يا مليت بخشي از آينده محسوب مي‌شد. كشورهايي مانند مجارستان، جمهوري چك، اسلوواكي، لهستان و اتريش وجود نداشتند زيرا تركيبي از آنها امپراطوري هابزبرگ يا امپراطوري مجارستان-اتريش را ايجاد كرده‌بود. اين امپراطوري آشوب‌زده و متشنج شامل قوميت‌هايي بود كه از تنوع زباني بالايي برخوردار بودند.
پرينسيپ در منطقه‌اي از اين امپراطوري متولد شد كه اكنون با نام بوسني و هرزگووين شناخته مي‌شود. منطقه‌اي كه براي چندين قرن تحت سلطه سلطنت عثماني بود اما در سال 1878 به بخشي از امپراتوطري هابزبرگ تبديل شد. شهروندان اين منطقه از امپراطوري گذرنامه نداشتند، اما از يك مجوز سفر برخوردار بودند و مجوز سفر پرينسيپ با مجوز سفري كه آدولف هيتلر،آغازگر جنگ جهاني دوم كه در بخشهاي شمالي همين امپراطوري متولد شد، برابري مي‌كرد.
تروريست خوش‌شانس
در روز ترور، راننده آرشیدوک فرانتس فردیناند بايد با سرعت از مقابل پرينسيپ عبور مي‌كرد، اما به دليل بروز يك اشتباه، وي خودرو را دقيقا به همان گوشه‌اي هدايت كرد كه پرينسيپ ايستاده‌بود. وي كه هدفش را درست در مقابلش مي‌ديد، تنها يك گلوله را با پيستولي كه در دست داشت، شليك‌كرد كه همان يك گلوله شاهرگ فرديناند را قطع كرده و وي پس از چند دقيقه جانش را از دست داد.
پرينسيپ يك ناسيوناليست صرب نبود
پرينسيپ جوان درحقيقت يك بوسنيايي صرب بود و از گروهي تندرو پشتيباني مي‌كرد كه هدفشان اتحاد تمامي قوم اسلاو در بوسني بود: مسلمانان،صرب‌ها و كروواتها. روياي آنها بيرون‌راندن اشغالگران هابزبرگ بود از اين رو شليك به فرديناند نشانه‌اي تاثيرگزار براي خيزش ديگر گروه‌ها عليه نيروهاي خارجي بود.
موفقيت عمليات به قيمت جان انسان‌ها
اين ترور آغازگر جنگي شد كه پرينسيپ هرگز تصورش را نيز نمي‌كرد. ميليون‌ها نفر در اين جنگ كشته شدند و امپراطوري سرنگون شد و اعضاي آن از بوسني رانده شدند. در نتيجه اسلاو‌هاي محلي توانستند در قالب يك كشور متحد شوند و يوگسلاوي را، به معني كشور اسلاو‌هاي جنوبي تشكيل دهند. از اين رو برخي از ساكنان محلي در اين منطقه پرينسيپ را رهايي‌بخش مي‌ناميدند.
ميراث مسموم
جنگي كه در دهه 1990 بوسني را متلاشي كرد، به واسطه جدايي‌طلبي اقوام محلي اسلاو آغاز شد و به اين شكل روياي وحدت اسلاو‌ها فروپاشيد. اگرچه پرينسيپ تفنگ خود را چندصد سال پيش از اين جنگ، با اميد آزادي قوم اسلاو آتش كرد، امروز به‌‌عنوان بوسنيايي كه گروه‌هاي تندروي مسئول جنايات جنگي در نبرد‌هاي بالكان او و افكارش را به خود مسموم كردند، نكوهش مي‌شود. از اين رو بزرگترين جوان دردسرساز تاريخ جهان، بزرگترين دردسرساز مسموم جوان جهان نيز ناميده مي‌شود.
نظر شما