فارس نوشت: سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای امروز (شنبه) روند مذاکرات جاری در وین را خوب توصیف کرد و درباره مذاکرات مربوط به پیش نویس توافقنامه جامع هسته‌ای گفت: یک بخش جدی از کارمان، کار بر روی نگارش متن پیش‌نویس توافق نهایی است و طی روزهای گذشته ساعت‌های متوالی روی متن کار کردیم و امروز نزدیک به هفت هشت ساعت روی متن و قسمت‌های مختلف آن کار کردیم.
پیشرفت در نگارش متن
معاون ظریف با بیان اینکه پیشرفت نسبتا خوبی در متن داشتیم، اظهار داشت: شاید الان بیش از 60 الی 65 درصد متن توافق شده، البته بدان معنا نیست که ما در مسائل محتوایی پیشرفت کردیم. در نگارش متن پیشرفت داشتیم، ولی موضوعاتی که باقیمانده و هنوز نگارش نشده، وزنش زیاد است و نمی‌توان گفت در محتوای مذاکرات هنوز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای رخ داده، ولی در نگارش متن که قسمت مهمی از مذاکرات است، پیشرفت نسبتا خوبی داشتیم.
عراقچی در گفت‌وگو با شبکه خبر ادامه داد: امیدواریم طی روزهای آتی که قرار است وزرای خارجه برخی از کشورهای 1+5 به وین بیایند در مذاکرات مستقیم با آنها در مسائل محتوایی پیشرفت داشته باشیم.
وی ادامه داد: تصمیماتی است که باید وزرا بگیرند و در سطح معاونان و کارشناسان نیست. امیدواریم وزرایی که می‌آیند آمادگی داشته باشند در تصمیم‌گیری‌های سخت همت کنند.
در مسائل محتوایی هنوز به تفاهم کامل نرسیدیم/از مواضع اصولی و حقوق مردم کوتاه نمی‌آییم
معاون وزیر خارجه درباره اختلاف نظرها از جمله جدول زمانبندی رفع تحریم‌ها، جدول عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران و .. .با بیان اینکه اختلافات وجود دارد، عنوان کرد: در مسائل اصلی محتوایی و مواردی که گفتید هنوز به تفاهم کامل نرسیدیم. بحث‌هایی صورت گرفته در مورد راه‌حل‌های مختلف بحث شده، گزینه‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته، ولی هنوز نتوانسته‌ایم به برداشت و نظر واحد در این مسائل برسیم.
عراقچی با ذکر این نکته که مذاکرات ادامه دارد و کاملا مصمم هستیم و مذاکرات را با جدیت ادامه خواهیم داد، تصریح کرد: از مواضع اصولی و آنچه مربوط به حقوق مردم ایران در موضوع هسته‌ای و سایر موضوعات است کوتاه نخواهیم آمد و قصد عدول از آنها را نداریم و نیاز است که طرف مقابل آمادگی پیدا کند برای گرفتن تصمیمات جدی و مشکل و امیدواریم با آمدن وزرای آنها به وین این اتفاق بیفتد.
حضور وزرا به معنای به سرانجام رسیدن مذاکرات نیست
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به این سؤال که نشست روز یکشنبه وزرای خارجه 1+5 در وین چه کمکی به روند مذاکرات کند؟ عنوان کرد: با توجه به اینکه در موضوعات اصلی و اساسی هنوز پیشرفت جدی صورت نگرفته، این ایده توسط خانم اشتون مطرح شد و مورد استقبال ما قرار گرفت که آن دسته از وزرای خارجه 1+5 که برایشان مقدور است به وین بیایند، در پایان هفته اروپایی به اینجا بیایند، شاید آمدنشان کمکی به پیشرفت مذاکرات کند، این بدان معنا نیست که با آمدن آنها مذاکرات به سرانجام برسد، شاید یک مقدار کمک کند به تصمیم‌گیری در سطح کلان و حل موضوعات جدی‌تر و بشود مذاکرات را با روانی بیشتری ادامه داد.
وی خاطرنشان کرد: این یکشنبه بنای بر اینکه جلسه 1+5 در سطح وزرا تشکیل شود را نداریم. کما اینکه یکی دو تا از وزرا ممکن است نیایند یا برایشان مقدور نباشند بیایند و عمدتا به ملاقات‌های دوجانبه و سه جانبه خواهد گذشت. تلاشمان بر این است که در سطوح بالا و وزرا شاید تفاهم حاصل و مذاکرات آن زمان با سهولت بیشتری انجام و قبل از 20 ژولای (29 تیرماه) به یک تفاهم برسیم و توافق را آماده کنیم که وزرا مجدد برگردند و اگر به آن نقطه برسیم آن زمان مراسم تصویب نهایی صورت می‌گیرد.
معاون وزیر خارجه کشورمان در ادامه و در پاسخ به این سؤال که دور بعدی بازگشت وزرا چه زمانی خواهد بود؟ عنوان کرد: بستگی دارد مذاکرات چه زمانی تمام شود.امیدواریم تا قبل از 20 ژولای به سرانجام برسد. اگر طبق برنامه تا بیستم کار را تمام کنیم، معنایش این است که وزرا هفته بعد باید برگردند. اگر تا 20 ژولای نشود، بستگی دارد در چه شرایطی باشیم، اگر ببینیم نیاز است چند روزی به مذاکرات ادامه دهیم که به سرانجام برسیم این کار را خواهیم کرد و اگر به این نتیجه برسیم که فایده ندارد و پایانی بر زیاده خواهی‌ها نیست و نمی‌توانیم توافق کنیم، همانگونه که بارها گفته‌ایم از نظر ما فاجعه‌ای رخ نداده و دنیا به آخر نرسیده و برمی‌گردیم و برنامه‌های خود را ادامه می‌دهیم.
جدیت در طرف مقابل
وی در ارزیابی از برخورد طرف‌های غربی در طی مذاکرات وین 6 گفت: جدیت وجود دارد، این برداشت ماست. یا حداقل تا الان نشانه‌ای از اینکه این جدیت در طرف مقابل ما نیست را ندیدیم. آنچه دیدیم این است که آنها به اندازه ما جدی هستند و اراده لازم ظاهرا وجود دارد، فضای مذاکرات مثبت است و درست است بحث‌ها جدی است و بعضی وقت‌ها داغ می‌شود و فراز و نشیب دارد، صداها بالا و پایین می‌رود، ولی در مجموع فضای مذاکره مثبت و سازنده است.
عراقچی ادامه داد: طرفین تلاش می‌کنند ایده‌های مختلف را معرفی و گزینه‌های مختلف را پیشنهاد دهند و راه‌های مختلف را امتحان کنند، برای اینکه توافق به دست بیاید. تا الان توافق حاصل نشده، ولی روشن است که انگیزه برای رسیدن به تفاهم وجود دارد، تا زمانی این انگیزه در طرف مقابل هست، به مذاکرات ادامه خواهیم داد.
وی گفت: هنوز زود است قضاوت کنیم که آیا در پایان 20 ژولای و یک هفته باقیمانده می‌شود به توافق رسید یا نه؟ واقعا در موقعیتی نیستیم که بشود پیش‌بینی کنیم. هنوز نمی‌شود قضاوت کرد، امیدواریم با آمدن برخی از وزرا و بحث‌هایی که با آنها صورت می‌گیرد، در موقعیت بهتری قرار گیریم که بتوانیم پیش‌بینی کنیم آیا حصول به توافق امکانپذیر است یا خیر.
اظهارات مقام معظم رهبری
عراقچی درباره اظهارات اخیر مقام معظم رهبری درباره ظرفیت غنی سازی و واکنش طرف غربی در این باره گفت: اظهارات مقام معظم رهبری انعکاس گسترده‌ای در خارج از کشور و بین مذاکره کنندگان داشت. برخی از هیات‌‌ها بودند که گفتند چندین بار با دقت این سخنرانی را خوانده‌اند و مترجم فارسی زبان خودشان را آوردند و گفتند از متن فارسی بخوان و برای ما ترجمه کنند تا ببینند ترجمه درست بوده است.
وی ادامه داد: با جدیت با آن برخورد کردند و می‌دانند صحبتی که مقام معظم رهبری می‌فرمایند برای ما فصل الخطاب است و در مذاکرات نصب العین ماست و می‌دانند ایشان با خردمندی موضع می‌گیرند و روی کلمه به کلمه مواضع ایشان باید حساب کرد. جزییاتی که ایشان وارد شدند خیلی قابل توجه بود و نشان داد ایشان تسلط کامل بر موضوع دارند و بر جزییات اشراف دارند ولذا مواضعی که اتخاذ می‌کنند با عنایت به همه جزییات و دقایق موضوع است و باعث می‌شود حساب جداگانه‌ای روی صحبت‌های ایشان باز شده است.
وی افزود: این اظهارات به ما کمک کرده که با قوت بیشتری در مذاکره به کار خود ادامه دهیم. امیدواریم آنچه مدنظر ایشان است که بعضا در کلیات و جزییات بیان فرمودند، به همان شکل محقق شود.
غنی‌سازی جدی‌ترین موضوع مذاکرات
معاون ظریف بحث غنی سازی را جدی‌ترین موضوع مذاکرات خواند و با بیان اینکه تصمیم‌گیری و رسیدن به توافق در این زمینه سخت‌ترین قسمت مذاکرات است، اظهار داشت: باید در این خصوص به راه‌حل‌هایی رسید که هم حقوق و مواضع ایران رعایت شود و هم نگرانی‌هایی که احتمالا درباره ابعاد مختلف این برنامه وجود داشته باشد، مرتفع شود و اطمینان کامل به وجود آید و براساس آن ایران به برنامه‌اش ادامه دهد و اعتمادسازی لازم صورت گیرد و تحریم‌ها در کنار آن برداشته شود.
به گفته وی رسیدن به چنین فرمولی کار سختی است.
عراقچی تصریح کرد: تلاشمان را می‌کنیم، توکلمان به خداست پشتوانه ما رهبری هستند و هم بابت دلگرمی‌هایی که می‌دهند و هم بابت رهنمودهایی که می‌دهند. دستورالعمل ما فرمایشات ایشان است و دلمان گرم است به ایشان و مردم بزرگوار و شریف و امیدواریم آنچه خدا مقرر فرموده انجام و ما در انجام وظیفه خود سربلند باشیم.
* مشکلات داخلی آمریکا مشکل خود آنهاست
عراقچی در خصوص مطالب اظهار شده توسط کنگره آمریکا از جمله اینکه اگر توافقی دولت آمریکا صورت دهد، وتو خواهد کرد و تاثیر آن بر روند کار، نیز گفت: ما با 1+5 مذاکره می‌کنیم که دولت آمریکا بخشی از آن است اگر دولت آمریکا در داخل با مشکلاتی روبرو است وا گر با کنگره اختلاف نظر دارد به خودشان مربوط است. ما با دولت آمریکا در 1+5 طرف مذاکره هستیم و اگر تعهدی را قبول می‌کند باید بتواند اجرا کند.
عضو ارشد تیم مذاکره کننده افزود: این نگرانی و مشکل ما نیست که آیا کنگره مخالف است یا نیست. این مشکل ما نیست، مشکل دولت آمریکاست. آنچه از دولت آمریکا انتظار می‌رود این است که در مذاکرات تعهداتی را که قبول می‌کند اجرا کرده و پای آن بایستد. با چه مشکلاتی در داخل خود مواجه است موضوع ما نیست، موضوع آمریکاست. وقتی ما اطمینان حاصل کنیم تعهداتی که دولت آمریکا و دولت‌های اروپایی و بقیه اعضای 1+5 در قالب توافق نهایی را می‌توانند اجرا و روی آن بایستند در آن صورت توافق حاصل خواهد شد وگرنه خیر.
روند تا اینجا مثبت است/قریب 60 الی 70 درصد متن آماده است
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه فضا سازنده است، خاطرنشان کرد: می‌توانم بگویم روند تا اینجا مثبت است از این نظر که هم انگیزه و اراده در طرفین برای رسیدن به توافق وجود دارد و هم اینکه فضا سازنده است و هم پیشرفت‌هایی که نسبتا در امر نگارش توانستیم انجام دهیم. قریب 60 الی 70 درصد متن آماده است، ولی قسمت‌هایی که آماده نیست قسمت‌های کلیدی است و آنها تعیین کننده است.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در همین حد توانستیم به مذاکرات ادامه دهیم و در متن پیشرفت داشته باشیم، در مجموع می‌توان گفت روند مثبت است. ولی این میزان از مثبت بودن روند، هنوز کافی نیست که برای ما ایجاد اطمینان کند که به توافق می‌رسیم هنوز در موضعی نیستیم که بتوانیم قضاوت کنیم به توافق می‌رسیم یا نمی‌رسیم.
عراقچی گفت: اختلافات هنوز گسترده و عمیق است و پر کردن این فاصله‌ها معلوم نیست که کار آسانی باشد و حتی شدنی باشد.
وی تصریح کرد: اگر مواردی که جزو اصول ما به حساب می‌آید و جزو خطوط قرمز ماست و جزو دستورالعمل‌هایی است که مقام معظم رهبری فرمودند، رعایت نشود، طبعا توافقی نخواهیم داشت. ولی از آن طرف هم هنوز در موقعیتی نیستیم که بگوییم حتما توافقی نخواهیم داشت. امیدواری وجود دارد؛ گزینه‌های مختلفی هست که ممکن است بتواند کارگشا باشد درباره آنها کار می‌کنیم و بقیه دست خداست.
هنوز فرصت داریم/ شاید باز هم امکانی برای رسیدن به توافق باشد
وی در پایان و در پاسخ به این سؤال که آیا نشست روز یکشنبه وزرای خارجه در وین مهم خواهد بود و آیا تعیین کننده آینده توافق باشد؟ گفت:ممکن است تعیین کننده کلمه سنگینی باشد ولی حتما اثرگذار است و امیدواری این است که آمدن وزرا بتواند راهگشایی کند، اگر راهگشایی صورت گیرد می‌توانیم امیدوار باشیم که ظرف هفته آینده مذاکرات را سرعت داده و به سرانجام برسانیم.
عراقچی ادامه داد: اگر راهگشایی نکند، معنای آن نیست که شکست مذاکرات اعلام خواهد شد، هنوز فرصت داریم، باز هم به رایزنی‌ها و مشورت‌ها ادامه دهیم، شاید باز هم امکانی برای رسیدن به توافق باشد.
وی خاطرنشان کرد: آمدن وزرا خیلی مهم است ممکن است در مذاکرات راهگشایی کند، ولی عدم راهگشایی به معنای شکست در مذاکرات نخواهد بود.
نظر شما