دكتر محمد شيرواني متخصص بيهوشي قلب و يكي از پزشكاني است كه سال‌هاست در اين عرصه فعاليت كرده و قلب را به خوبي مي‌شناسد. او سر و كارش با قلب است و هر آن چيزي كه به هر دليل به آن مربوط مي‌شود. او در گفت‌وگو با ما درخصوص سكته، علل اين عارضه و راه‌هايي كه مي‌توان آن‌را كاهش داد و احتمالش را كم كرد توضيحات كامل و جامعي ارائه كرده است.
آشنايي با انفاركتوس
در اصطلاح پزشكي سكته قلبي را MIيا انفاركتوس ميوكارد مي‌گويند. انفاركتوس زماني اتفاق مي‌افتد كه جريان خون در قسمتي از قلب از بين مي‌رود و همين مسئله عضله قلب را دچار انهدام و مرگ سلولي دائم و غيرقابل بازگشت مي‌كند. گاهي اوقات سكته قلبي همزمان با علائمي در بدن مشاهده مي‌شود اما خيلي وقت‌ها خبري از اين علائم نيست و شخص بدون اينكه متوجه مسئله‌اي شود با فشار قلبي شديد روبه‌رو و كارش به بيمارستان كشيده مي‌شود. گاهي اوقات نيز پيش مي‌آيد كه پس از چند حمله آنژيني (درد قفسه سينه) فرد دچار سكته قلبي شود. از عمده‌ترين دلايل سكته قلبي بسته‌شدن رگ‌هاي تغذيه‌كننده قلب است. آمارهاي رسمي وزارت بهداشت ايران نشان ميدهد بيشترين علت مرگ‌ومير در كشور بعد از تصادفات، سكته‌هاي قلبي است.
جوانان در تيررس هستند
آماري كه در حال حاضر از سن ابتلا به سكته قلبي داريم، آمار عجيبي است كه حكايت از كاهش بسيار زياد سن كساني دارد كه به اين عارضه مبتلا مي‌شوند. بيشترين عللي كه مي‌توان با توجه به شرايط كشور و آب و هوايي كه در آن زندگي مي‌كنيم نام ببريم عادت به زندگي ماشيني و غرق شدن در اين شيوه ناصحيح زندگي است. زندگي ماشيني ريشه اصلي اغلب بيماري‌هاست كه درخصوص سكته قلبي نيز صدق مي‌كند. نكته ديگري كه بايد به آن توجه كنيم، استرس است؛ استرسي كه با وارد شدن به بدن ابتدا روح را به سمت تحليل مي‌برد و بعد از آن باعث بروز مشكلات اساسي در جسم مي‌شود. سكته قلبي نيز يكي از مشكلات ناشي از استرس است كه با فشار وارد كردن به قلب، اين عارضه را رقم مي‌زند. در اين بين يك استثنا هم وجود دارد كه بهتر است آن را به‌خاطر داشته باشيد. اگر در خانواده شما پدر و مادر در سنين 60تا 65سال به سكته قلبي مبتلا شده‌اند، امكان اينكه اين عارضه ارثي باشد و شما هم به آن مبتلا شويد دور از ذهن نيست. پس اگر جزو اين افراد هستيد بايد بيشتر از ديگران مسائلي را كه گفتيم رعايت كنيد.
10سال پايين‌تر از آمار جهاني
متأسفانه آماري كه اواخر فروردين امسال محراب مرزبان مسئول كميته تحقيقات انجمن جراحان قلب به آن اشاره كرد اين بود كه در كشور ما سكته قلبي 10سال زودتر از كشورهاي ديگر رخ ميدهد كه دليل عمده آن مسئله استرس و آلودگي هواست. هر قدر اين دو فاكتور به همراه فاكتورهاي ديگر به زندگي ماشيني جوان‌هاي ما اضافه شود آنها را بيشتر در معرض خطر قرار ميدهد. يكي از موارد ديگر ميل جوانان به كشيدن سيگار و قليان و مواد‌مخدري با تركيبات آمفتامين است. همه اين موارد باعث بالا رفتن ضربان قلب، عدم‌خون رساني به عضله اصلي قلب و رفته رفته منجر به سكته قلبي مي‌شود.
سكته را دور بزنيم
براي اينكه به عارضه سكته مبتلا نشويم چند راهكار داريم كه به شكل فردي مي‌توانيم آنها را رعايت كنيم. شايد كنترل آلودگي هوا دست ما نباشد اما با قطع مصرف قليان و سيگار مي‌توان كاري كرد كه آلودگي كمتر وارد قلب و ريه شود. مورد بعدي ورزش‌كردن است. ورزش قلب شما را جوان‌تر و جوان‌تر مي‌كند و به اين عضله فرصت اين را نمي‌دهد كه بخواهد به اين سادگي از تپش بيفتد. راه ديگر اين است كه مراقب وزن خودتان باشيد و تا جايي كه مي‌توانيد از فست فودها دوري كنيد. خوردن فست فودهاي خوش آب و رنگ هيچ‌چيزي براي شما ندارد جز چاقي و چربي و فشار آوردن به قلب سالم‌تان. حتي اگر سالم هستيد هم هر6ماه يك‌بار چكاپ كامل انجام بدهيد. ممكن است مبتلا به فشار يا چربي خون باشيد و با توجه نكردن به آن هر روز اين بيماري‌ها در شما رشد كند و باعث بروز عارضه قلبي شود.
علائم هشدار سكته قلبي
شروع يك درد خفيف در قفسه سينه كه ممكن است كم و زياد شود يكي از ابتدايي‌ترين علائمي است كه پيش از وقوع سكته ظاهر مي‌شود. بعضي وقت‌ها اين درد از زير قفسه سينه به جناق سينه مي‌رسد. گاهي اوقات درد به شكل ديگري نمايان مي‌شود؛ فرد احساس مي‌كند دچار گرفتگي گردن شده و هر دو دستش (خصوصا دست چپ) با درد روبه‌رو مي‌شود. به اين علائم مي‌توان درد كتف، شانه، معده، عضلات، تعرق شديد، احساس سردي و يخ كردن دست‌ها و پاها و حتي فك را هم اضافه كرد. زماني‌كه فرد با اين درد روبه‌رو مي‌شود احساس ترس و نگراني مي‌كند و همين مسئله تپش قلبش را بالا مي‌برد و باعث بالا رفتن فشار خون مي‌شود.
گاهي اوقات بعضي از افراد بدون اينكه علائم اوليه را داشته باشند سكته قلبي مي‌كنند. دليلش اين است كه فرد يا سن و سال بسيار بالايي دارد و يا اينكه سابقه بيماري‌هايي مثل فشار خون، قند و... را دارد. البته اعتياد و وجود مواد‌مخدر در بدن باعث مي‌شود كه اين دردها حتي اگر خودشان را نشان بدهند نيز به چشم نيايند و فرد متوجهش نشود.
قبل از رسيدن به بيمارستان چه كنيم؟
زماني‌كه علائم سكته قلبي ديده مي‌شود تا وقتي فرد به بيمارستان برسد بهتر است يك آسپرين جويده و نيتروگليسيرين زير زبان گذاشته شود. توصيه ما به همه اين است كه از اين دو قرص حتما در جعبه كمك‌هاي اوليه‌شان داشته باشند.
ركورددارهستيم
كشور ما به شكل عجيبي بيشتر از كشورهاي ديگر با مشكل سكته‌قلبي روبه‌روست. در حال حاضر بيش از 39درصد از مرگ‌هاي كشور ما ناشي از بيماري‌هاي قلبي و عروقي است كه از اين درصد بيش از 19درصد آن به سكته قلبي تعلق دارد. گذشته از اين، بحث عمل‌هاي جراحي بي‌شمار در ايران است. طبق آخرين آمار سالانه بين 30تا 50هزار عمل جراحي و پيوند قلب در كشور ما انجام مي‌شود كه اين مقدار بسيار زياد است.
نظر شما