اين دغدغه حتي بر زبان رهبر معظم انقلاب جاري بود و به‌عنوان يكي از محورهاي اصلي سخنان ايشان به مديريت شهري تأكيد شد. سال‌هاست كه بسياري از كارشناسان نيز از نبود معماري اسلامي در شهرهاي كشور ياد مي‌كنند و هنوز معيار مشخصي براي اين مطالبه جدي وجود ندارد. اما در سال‌جاري با تشكيل «شوراي ارتقاي كيفي معماري و نماي شهر تهران» در معاونت شهرسازي و معماري شهر تهران منشور سياست‌هاي كلان‌شهرسازي، معماري و بافت تاريخي در حال تدوين است. مسلما اين اقدام گامي براي دستيابي به اهداف بزرگ‌تر كه همانا داشتن يك شهر با سيمايي اسلامي است خواهد بود.
محمد مهدي تندگويان،سخنگوي كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران با بيان اينكه از معماري ايراني- اسلامي هيچ تعريف دقيقي نداريم، مي‌گويد: تا زماني كه جامعه دانشگاهي تعريف جامعي از اين موضوع ارائه دهد، مي‌توانيم برخي بايدها و نبايدها را ابلاغ كنيم. از طرفي معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران نيز با اشاره به اينكه شهرداري در حال كار روي معماري ايراني- اسلامي است، گفت: دستورالعمل مربوطه را با عنوان «راهنماي طراحي و كنترل نماهاي شهري» با استفاده از قوانين، مقررات، احكام و پژوهش‌هاي موجود تهيه و تدوين كرده‌ايم.
تأكيد بر معماري اسلامي
در اواخر دي‌ماه سال گذشته، هنگامي كه محمدباقر قاليباف و اعضاي شوراي چهارم شهر به ديدار رهبر معظم انقلاب رفتند، معظم له خواستار توجه جدي مديريت شهري به ترويج و توسعه معماري اسلامي در شهر تهران شدند.رهبر معظم انقلاب در اين ديدار خطاب به شهردار، معاونان شهردار و اعضاي شوراي شهر ضمن تأكيد بر لزوم اهتمام ويژه به معماري ساخت‌وسازها در تهران به‌منظور ايجاد فضاي سبك زندگي اسلامي تأكيد كردند: در اداره كلانشهر تهران و همچنين در اداره كشور بايد روحيه خدمت به مردم با نيت خدايي و با تكيه بر علم و درايت يا همان روحيه مديريت جهادي حاكم باشد تا بتوان از مشكلات عبور كرد و به پيش رفت. رهبرمعظم انقلاب در اين ديدار فرمودند: نماي شهر تهران، نماي يك شهر اسلامي نيست، فضاي زندگي بايد طوري باشد كه سبك زندگي اسلامي در آن آسان‌تر باشد.
تلاش براي تدوين يك دستورالعمل
معاون شهردار تهران با اشاره به فرمايشات رهبر معظم انقلاب گفت: كار مفصلي پيرامون تدوين يك راهكار مناسب براي دستيابي به معماري اسلامي در حال انجام است و اداره كل معماري را موظف به رسيدگي به نما و منظر شهري كرده‌ايم.
به گفته عليرضا نادري، شوراي ارتقاي كيفي معماري و نماي شهر تهران به رياست شهردار تهران از ابتداي سال‌جاري تشكيل شده و هر دو هفته يك‌بار با حضور نمايندگان مجلس، سازمان نظام مهندسي، وزارت راه و شهرسازي، سازمان‌هاي مردم‌نهاد، سازمان بسيج مهندسين و اغلب معاونان شهردار تشكيل جلسه مي‌دهد.
دبير شوراي ارتقاي كيفي معماري و نماي شهر تهران معاون شهرسازي و معماري شهرداري است و داراي 3 كارگروه تخصصي شهرسازي، معماري و بافت تاريخي است كه اين كارگروه‌ها درباره موضوعات تخصصي خود جلسه گذاشته و پس از تصويب موضوعات، آنها را در شورا مطرح مي‌كنند.در حال حاضر منشور سياست‌هاي كلان‌شهرسازي، معماري و بافت تاريخي در اين كارگروه‌ها در حال تدوين است. نادري در ادامه افزود: اولويت ما اين بود كه از ابتداي امسال براي صدور هر پروانه ساخت و ساز، يك نقشه نماي ساختمان از مالك دريافت كنيم كه اين كار در حال انجام است و هيچ پروانه‌اي بدون تأييد و تصويب نماي آن صادر نمي‌شود.
نخستين گام
معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران همچنين گفت: در حال كار روي معماري ايراني - اسلامي هستيم و دستورالعمل مربوطه را با عنوان «راهنماي طراحي و كنترل نماهاي شهري» با استفاده از قوانين، مقررات، احكام و پژوهش‌هاي موجود تهيه و تدوين كرده‌ايم. منابع اين دستورالعمل به گفته نادري، شامل مقررات ملي ساختمان، مقررات شهرداري، مصوبات شوراي شهر، سند راهبردي طراحي نما براي ساختمان‌هاي با اهميت شهري، مصوبات شوراي‌عالي شهرسازي و معماري، پژوهش الگوي خانه اسلامي و پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌هاي متعدد با صاحب‌نظران و نخبگان حوزه معماري و شهرسازي است.
اين دستورالعمل به مناطق ابلاغ شده و شامل 3دسته احكام ايجابي، سلبي و توصيه‌اي درباره هر يك از بخش‌هاي نما شامل مصالح، ملحقات، پيش‌آمدگي و بازشوها، بام بنا و برخي توصيه‌هاي عمومي است. براي مثال احكام ايجابي درباره مصالح شامل استفاده از مصالح مانا و با استحكام و احكام سلبي شامل عدم‌استفاده از نماهاي تمام شيشه‌اي يا تمام فلزي و رنگ‌ها و مصالح متعدد و ناهمگون در نما مي‌شود.
نظر شما