وزير بهداشت شجاعانه اين پرونده را باز كرد و البته مورد توجه افكار عمومي هم قرار گرفت و حتي يكي از روزنامه‌ها او را قهرمان دانست. ماجراي شيرهاي آلوده در حوزه‌هاي ديگر هم نمونه‌هايي دارد كه اتفاقا بين همه آنها هم شباهت‌هاي زيادي هست. در همه اين نمونه‌ها افشاگري‌هاي خوبي انجام شده اما ردپايي از پيگيري و حل مشكل ديده نمي‌شود. اگر چه هشدار نسبت به مشكلات حوزه سلامت به‌عنوان گام نخست لازم اما مهم‌تر از آن حل مشكل است؟
اينكه چه سرنوشتي در انتظار شيرهاي روغني است را مي‌توان احتمالا از سرنوشت پرونده‌هاي قبلي حدس زد. ماجراي برنج‌هاي آلوده، سبزي‌هاي فاضلابي، مرغ‌هاي سربي، سوسيس‌هاي فاسد و آب‌هاي نيترات دار در خاطرتان هست؟ به اين فهرست تقلبي بودن آبليمو و كنسروهاي تن ماهي را هم اضافه كنيد. ديروز ميررضوي، دبير سنديكاي صنايع كنسرو گفت كه روغن‌هاي داخل كنسروهاي تن ماهي، روغن معمولي است نه روغن ماهي! اين گزارش پرونده اين سوژه‌ها را خيلي فوري ورق زده است...
مرغ‌هاي سربي
سال گذشته بود كه حسين صفايي، مديرعامل سازمان ميادين ميوه و تره‌بار تهران به‌طور رسمي در جلسه شوراي شهر تهران خبر از آلودگي مرغ‌هاي توزيعي در تهران داد. اين در حالي بود كه قبل از آن نيز معصومه ابتكار از اعضاي شوراي شهر چهارم از آلودگي ميوه، سبزيجات و مرغ به سرب خبر داده بود؛خبري كه تنها سكوت مسئولان وزارت بهداشت وقت را به‌دنبال داشت. صفايي در آن جلسه گفته بود براساس آزمايش‌هاي آزمايشگاه طرف قرار داد سازمان دامپزشكي، مرغ‌هايي كه در تهران عرضه شده‌اند هورموني نيستند اما 47درصد سرب و 17درصد كادميوم در آنها وجود دارد. خبر‌هايي كه صفايي از آلودگي عنوان كرد تنها به آلودگي مرغ محدود نمي‌شد.
وي با اشاره به آلوده بودن پيازهاي كشت شده نيز گفت: پيازهايي كه به تهران وارد مي‌شوند به سرب و نيترات آلوده هستند. اين پرونده هنوز هم باز است و روز گذشته در بحبوحه بحران شيرهاي آلوده، رحمت‌الله حافظي، رئيس كميسيون سلامت، محيط‌زيست و خدمات شهري شوراي تهران در جلسه علني اين شورا با اشاره به آلودگي مواد غذايي گفت: مصرف پياز در كشور ما زياد است اما نيترات كه ماده‌اي سرطان زاست در پياز 5 برابر ميزان استاندارد وجود دارد.
يك ليوان نيترات خنك
كيفيت پايين آب تهران و وجود نيترات در برخي مناطق هم موضوع ديگري است كه سال‌هاست درباره آن هشدار داده مي‌شود اما هر بار با تكذيب مسئولان به فراموشي سپرده مي‌شود.يكي از كارشناسان سازمان محيط‌زيست تهران كه نمي‌خواهد نامش در اين گزارش منتشر شود به همشهري مي‌گويد:بخشي از آب خام كه در رودخانه‌ها و آب‌هاي زيرزميني وجود دارد و از طريق حفر چاه استحصال مي‌شود، كيفيت خوبي ندارد، رودخانه‌هاي تأمين‌كننده آب شرب تهران به‌دليل استقرار منابع آلاينده در حوزه و حريم منابع آبي آلوده هستند و اين موضوع در تابستان كه حجم آب مصرفي زياد مي‌شود و به ناچار استحصال از آب‌هاي زيرزميني افزايش پيدا مي‌كند نمود بيشتري پيدا مي‌كند.
او توضيح مي‌دهد كه صنايع آلاينده‌اي كه در حريم رودخانه‌هاي مشرف به شهرها فعاليت مي‌كنند، وجود واحدهاي اقامتي و خدماتي، هتل‌ها و مهمانپذيرهايي كه در حريم رودخانه‌هايي همچون جاجرود و كرج و... كه آب سدهاي تهران را تأمين مي‌كنند، باعث آلوده شدن منشأ توليد آب شرب پايتخت هستند. اين كارشناس تأكيد مي‌كند آلودگي ناشي از پساب‌هاي صنعتي، فلزات سنگين صنايع غيرمجاز و تخليه فاضلاب در رودخانه‌ها با هيچ فرايند بيولوژيكي قابل رفع نيستند و همه آلودگي‌ها وارد سيستم آب شرب مي‌شوند.
براساس گزارش قرائت شده در شوراي شهر نمونه‌گيري از آب منازل نشان مي‌دهد نيترات در برخي مناطق تهران به 48PPM رسيده و استاندارد ملي ايران هم 45PPM است، اين در حالي است كه استانداردهاي بين‌المللي ميزان نيترات در آب را زير 20PPM اعلام كرده‌اند كه البته بهتر است زير 10PPM باشد. همه اينها يعني اينكه درباره نيترات آب‌ها هشدار شنيده‌ايم اما مشكل هنوز سرجايش هست.
شيرهاي وايتكسي
اين نخستين بار نيست كه خالص نبودن شير خبرساز مي‌شود. پيش از اين روزنامه تهران امروز در گزارشي از مخلوط كردن وايتكس با شيرهاي توليدي خبر داد. شيرهاي وايتكسي تيتر يك روزنامه‌ها شد و خبرش را خيلي از مردم براي هم پيامك كردند. اما در گيرودار تكذيب و تأييدها، موضوع كم كم به فراموشي سپرده شد و هيچ مسئولي خود را موظف به پيگيري آن نديد. تنها اعلام شد آنچه در شيرها ريخته مي‌شود آب ژاول است. اين موضوع را مديرعامل يكي از شركت‌هاي معتبر صنايع لبني هم تأييد كرد اما آب ژاول همان وايتكس خودمان است و ديگر اين موضوع پيگيري نشد كه آيا استفاده از اين ماده در شيوه‌هاي صنعتي و مدرن توليد شير مرسوم هست يا نيست و اگر هست تا چه اندازه‌اي مجاز است. شايد شيرهايي كه مي‌خوريم علاوه بر روغن پالم، هنوز وايتكس هم داشته باشند!
برنج ايراني با طعم فاضلاب
پرونده آلودگي در برنج هم به اندازه كافي قطور هست. در اين مورد هم افشاگري هست اما خبري از حل مشكل يا دست‌كم تعيين تكليف نيست. يك‌بار براي هميشه مشخص نمي‌شود كه برنج‌هاي وارداتي كه در حجم وسيع و ارد كشور مي‌شوند و قيمت پايين‌تري نسبت به توليدات داخلي دارند براي سلامت مضر هستند يا نه؟ اگر چه تا‌كنون گفته شده برنج‌هاي خارجي بلند قدي كه از هند وارد كشور مي‌شود آلوده است اما برخي گزارش‌ها تأييد مي‌كنند كه برخي برنج‌هاي توليد داخل آن هم در جنوب تهران هم آلوده هستند. حسين طلا نماينده مردم تهران در مجلس مي‌گويد: 100هكتار برنج كاري با فاضلاب در جنوب تهران در حال انجام است اما آمار غيررسمي حكايت از برنج كاري با فاضلاب در 300هكتار سطح زيركشت برنج دارد. به گفته طلا ابعاد اين ماجرا اينقدر بزرگ هست كه هنوز كسي فرصت نكرده به برنج كاري‌هاي اين منطقه سركشي كند و فعلا درخصوص كشت سبزيجات با فاضلاب خبررساني مي‌شود.
گوشت‌هاي پير خارجي با تب كنگو
حدود 2سال قبل موضوع گوشت‌هاي آلوده طعم غذا را در سفره‌هاي ايراني كمرنگ كرد. زماني كه سالانه بيش از 350هزار راس دام به كشورهاي شيخ نشين حاشيه خليج‌فارس صادر مي‌شد واردات گوشت‌هاي پير و مشكوك به بيماري از افغانستان و هند و پاكستان دوباره نگاه‌ها را به سمت وزارت بهداشت چرخاند. همان روزها بود كه شيوع تب خونريزي‌دهنده كنگو در برخي شهرها مسئولان وزارت بهداشت را ناچار كرد تا درخصوص اين بيماري مشترك بين حيوان و انسان هشدار دهند اما در عين حال خبر ورود گوشت‌هاي آلوده به كشور همان زمان تكذيب و بعد از مدت كوتاهي به فراموشي سپرده شد.
اما تمام آلودگي‌ها به گوشت و برنج و آب ختم نمي‌شود هنگام خريد انواع ميوه بايد نسبت به سلامت آنها هم مشكوك بود، چراكه به گفته كارشناسان استفاده از سموم شيميايي باعث شده تا آلوگي به عمق ميوه‌ها نفوذ پيدا كرده و خوردن آنها در بهترين حالت ممكن و در دراز مدت باعث بروز سرطان مي‌شود. اما با وجود همه هشدارهايي كه درخصوص آلودگي مواد غذايي داده مي‌شود عمدتا عكس العمل مسئولان در اين‌باره هشدار بوده است و بس؛ هشدارهايي كه هيچ اثري بر سلامت مردم نداشته است.
شير توشير بررسي ناخالصي‌ها
با گذشت چند روز از بالا گرفتن مناقشه استفاده از روغن پالم در توليد فرآورده‌هاي لبني تلاش دستگاه‌هاي اجرايي براي دفاع از عرضه لبنيات غيراستاندارد بيشتر شده است.اظهارنظر اخير وزير بهداشت در مورد تخلف شركت‌هاي لبني و استفاده از روغن پالم در توليد شير و لبنيات در حالي مطرح شده كه هنوز هيچ نتيجه مشخصي از بررسي كيفيت اقلام نمونه برداري شده توسط دستگاه‌هاي مسئول يا نام كالاها و برندهاي متخلف اعلام نشده است.
رئيس سازمان ملي استاندارد نيز در واكنشي دير هنگام به مباحث مطرح شده در مورد ناخالصي شير و لبنيات از محرز شدن تخلف يك شركت لبني در زمينه استفاده از روغن پالم در توليد محصولاتش خبر داده و با انتقاد از رويكرد وزير بهداشت در اعلام غيراستاندارد بودن اين محصولات اعلام كرد كه بهتر بود در اين زمينه مسائل به‌صورت بهتري بيان مي‌شد تا جامعه اين چنين نگران نشود. همچنين به‌زودي نتايج دقيق‌تر بررسي نمونه‌هاي محصولات لبني گرفته شده از بازار اعلام مي‌شود.
به گفته نيره پيروز بخت از 124نمونه گرفته شده از محصولات لبني تنها حدود 20تا 25درصد محصولات از چربي نباتي استفاده كرده و تنها يك مورد غيرمجاز تشخيص داده شد. همچنين از 300 فرآورده لبني، استفاده از روغن پالم تنها در توليد 8 فرآورده مجاز بوده و در توليد ساير محصولات غيرمجاز است. تقلب زماني رخ مي‌دهد كه استفاده از چربي گياهي خارج از اين محصولات بوده و روي بسته بندي آن نيز استفاده از چربي گياهي قيد نشده باشد. مديركل استاندارد استان تهران، اعلام تخلف يك شركت لبني در استفاده از روغن پالم را مربوط به بررسي‌هاي قبلي اين اداره كل دانسته و به خبرنگار ما اعلام كرد كه در بررسي‌هاي قبلي تخلف يك شركت لبني محرز و پرونده اين شركت به مراجع قضايي ارجاع شده است.
مسلم بيات با خودداري از اعلام نام اين شركت متخلف و بي‌اطلاعي از مبناي اظهارنظر رئيس سازمان ملي استاندارد در مورد بررسي ناخالصي شير افزود: اين سازمان از همه انواع شير و لبنيات در تهران و شهرستان نمونه برداري كرده و در حال بررسي استفاده از روغن پالم در اين محصولات است كه تا هفته آينده نتايج اين بررسي‌ها مشخص و اعلام خواهد شد.
با اين روند مشخص نيست كه چرا سازمان ملي استاندارد، اداره كل استاندارد استان تهران، وزارت بهداشت و درمان و ساير دستگاه‌هاي اجرايي حتي از اعلام نام برندهاي متخلف لبني يا محصولاتي كه در گذشته با استفاده از روغن پالم توليد شده خودداري مي‌كنند.
نظر شما