هواپیمای ایران 140 هواپیمایی کوچک برای حمل 35 تا 100 نفر مسافر از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر است.
هواپیمای مسافربری دارای سه گروه بهره بردار می‌باشد:
1- خطوط هوایی که بلیط خود را با تخفیف ارائه می کنند یا هر روز از حومه به شهر و بلعکس سفر می‌کنند و همچنین هواپیماهای بزرگ امکان پرواز در آن مسیر ها را ندارند (Commuter Airlines).
2- مراکز نظامی برای جابجایی پرسنل از یک منطقه به منطقه دیگر (Government Militaries).
3- شرکت‌های بزرگ باربری برای استفاده در خطوط منطقه‌ای (Large Legacy Carriers).
در دهه 60 که هواپیماهای جت وارد بازار مسافربری شدند، پیش بینی می‌شد هواپیماهای پراپ به طور کامل از رده خارج شوند. ولی هواپیماهای بزرگ جت برای مسیرهای کمتر از 400 مایل (740 کیلومتر) اقتصادی نبودند، لذا خطوط هوایی در دهه 80 نسل جدید توربوپراپ ها را سفارش دادند (مثل هواپیمای Havilland Canada Dash 8) از طرفی در دهه 90 با پیشرفت موتورهای جت و کاهش مصرف سوخت آن‌ها، هواپیماهای جت منطقه‌ای نیز وارد عرصه شدند. در حال حاضر بین این دو نوع هواپیما رقابت سختی به وجود آمده به طوری که ازحدود 5400 فروند هواپیمای منطقه‌ای در جهان بیش از نیمی از آن را هواپیماهای توربو پراپ به خود اختصاص داده‌اند.
انتخاب هواپیمای توربوپراپ با ظرفیت حمل 6 تن بار و با توان جابجایی 60 مسافر و بار همراه برای مسیرهای در حد 700 km و با زمان پرواز 1.5 ساعت در سال 1375 با حضور کارشناسان وزارتخانه‌های راه و ترابری ، صنایع و دفاع و نمایندگان خطوط هوایی کشور انجام پذیرفت.
به دنبال انتخاب نوع هواپیما از کلیه سازندگان این نوع هواپیما دعوت به مشارکت گردید. با توجه به مسائل اقتصادی و روابط بین‌المللی کشورمان هواپیمای آنتونف 140 از کشور اکراین انتخاب گردید. شرکت طراحی آنتونف بزرگترین طراح هواپیما در بلوک شرق می باشد .
در زمان عقد قرارداد (سال 1375) این هواپیما در مرحله تکمیل طراحی و تولید اولین نمونه‌های آزمایشی قرار داشت.
شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) واقع در شاهین شهر به عنوان محل تولید این هواپیما انتخاب گردید. میزان مشارکت ایران در ساخت این هواپیما، دریافت مدارک طراحی و تولید و امتیاز به مقدار صد در صد و اجرای عمق عملی ساخت در حدود 70 درصد می باشد. (صرفا به علت رعایت مسائل اقتصادی و صرفه و صلاح کشور ، هسا هر زمان اراده نماید می تواند صد در صد هواپیما را تولید نماید.)
علیرغم انعقاد قرارداد در دسامبر سال 1995 به علت تاخیر در تکمیل مراحل طراحی و تست نمونه‌های اولیه و اخذ گواهینامه تایپ این هواپیما از طرف اکراین و عدم تامین اعتبارات کافی برای آماده نمودن تاسیسات و خرید تجهیزات مورد نیاز عملا اولین فروند هواپیمای تولیدی هسا در سال 1379 از خط تولید خارج گردید.
در سال‌های 1379 تا 1383 به علت کاهش شدید قیمت نفت و عدم پرداخت اعتبارات مورد نیاز هسا نتوانست اقلام وندور هواپیما (موتور، سیستم‌ها و اویونیک) که بیش از 60 درصد قیمت هواپیما را تشکیل می‌دهد، تهیه نماید و در نتیجه تولید مستمر و قابل اعتماد برقرار نگردید و در نتیجه قراردادهای فروش قابل توجهی با مشتریان منعقد نگردید. همچنین به علت اینکه برای اولین بار تولید هواپیما مسافربری در ایران انجام می‌گرفت، هیچ کدام از ساختارهای قانونی و تجاری آن مانند نحوه بیمه کردن و نرخ بیمه، نحوه تامین اعتبارات بانکی و سود مشارکت، نحوه ثبت هواپیما و گرفتن تضمین‌های لازم بانکی و ده‌ها مسئله قانونی دیگر در ایران شکل نگرفته بود و هنوز نیز برطرف نشده است.
با روی کار آمدن دولت نهم عنایت بیشتری به این پروژه شد و بخشی از بدهی‌های پروژه بخشیده شد و اعتباراتی جهت خرید این هواپیما برای خطوط هوایی کشور تخصیص داده شد و پروژه بسیار فعال شد.
در حال حاضر چهار فروند از این هواپیما تولید شده است.
منبع: ايرنا به نقل از هوانوردی و هوافضای پارسی
نظر شما