اين امر موجب شده تا به‌رغم تمديد اجراي آزمايشي اين قانون براي ششمين سال، اجراي قانون ماليات ارزش افزوده زمينه سردرگمي موديان مالياتي و زيان مصرف‌كننده نهايي با سوءاستفاده وتخلف برخي واحدهاي صنفي مشمول و غيرمشمول اين قانون را فراهم سازد.
اين در حالي است كه سياستگذاران مالياتي كشور دايره وسيع شمول اين قانون و ضرورت اطلاع‌رساني صحيح براي اجراي آن به موديان مالياتي را يكي از علل طولاني شدن فرايند اجراي اين قانون و سوءاستفاده برخي واحدهاي صنفي با دريافت اين ماليات يا مقاومت برخي ديگر در اجراي اين قانون و پرداخت حقوق دولت قلمداد كرده و چنين استدلال كنند كه اجراي اين قانون در كشور فرانسه نيز 10سال زمان برده است.
از سوي ديگر ناآگاهي مصرف‌كنندگان از كم و كيف اجراي اين قانون و فهرست گروه‌هاي كالايي و خدمات مشمول آن موجب شده تا برخي متخلفين در سايه اجراي اين قانون، اين ماليات را دريافت كرده و حتي به دولت نيز پرداخت نكنند. اكنون حتي برخي فعالان صنفي با تفسير به رأي اين قانون و بدون ابلاغ سازمان امور مالياتي دريافت ماليات 8تا 32درصدي ارزش افزوده از مصرف‌كننده را اعمال كرده و برخي ديگر نيز گرچه مشمول دريافت و پرداخت اين ماليات شده‌اند اما از اجراي اين قانون سر باز زده و به‌دنبال اتخاذ سازوكارهايي براي دور زدن مجريان قانون هستند؛
موضوعي كه رئيس سازمان امور مالياتي از آن به‌عنوان تقلب، كلاهبرداري و سوءاستفاده ياد كرده و خواستار برخورد تشكل‌هاي صنفي ذيربط با اين تخلفات با ابطال پروانه كسب اين واحدها شده است. تلاش برخي رستوران‌ها و تالارها با تغيير جواز فعاليت خود به چلوكبابي با دريافت ماليات ارزش افزوده و نپرداختن آن به سازمان امور مالياتي، دريافت اين ماليات توسط واحدهاي صنفي هم سنخ كه هنوز مشمول اين قانون نشده‌اند، مانند اغذيه‌فروشي‌ها و فست فودها، مهمان‌پذيرها، دريافت چند باره ماليات ارزش افزوده براي يك كالا توسط واحدهاي صنفي متعدد و... ازجمله مصاديق اين تخلفات است.
- گروه‌هاي مشمول و معاف
به‌طور كلي مي‌توان از دريچه اجراي قانون ماليات ارزش افزوده كالاها و خدمات و واحدهاي صنفي مختلف را به 2 گروه معاف از پرداخت ماليات ارزش افزوده و مشمولان پرداخت اين ماليات تقسيم بندي كرد. براساس ماده 12اين قانون عرضه برخي كالاها وخدمات از پرداخت ماليات ارزش افزوده معاف شده است. كالاها و خدماتي در 17گروه كالايي تقسيم بندي شده و قانونگذار اعلام كرده كه اين اقلام از پرداخت ماليات ارزش افزوده 8درصدي معاف هستند بنابراين هرگونه دريافت ماليات از اين اقلام غيرقانوني و تخلف است.
علاوه بر معافيت 17گروه كالا و خدمات معاف از پرداخت ماليات ارزش افزوده، دريافت اين ماليات از كالاها، خدمات و واحدهاي صنفي مشمول با توجه به دايره وسيع شمول آن و نياز به آموزش موديان مالياتي خود به يكي از عوامل تشديد تخلفات در اجراي اين قانون تبديل شده است.
در گروه كالاها، خدمات و مشاغل مشمول پرداخت قانون ماليات ارزش افزوده نيز اكنون تقسيم‌بندي دوگانه‌اي را شاهدهستيم كه خود محور اصلي تخلف برخي واحدهاي صنفي است.تا‌كنون سازمان امور مالياتي اجراي قانون ماليات ارزش افزوده را در 5 مرحله با فراخوان و آموزش موديان مالياتي مشمول اين قانون اجرايي كرده است كه با اين روند برخي واحدهاي صنفي هم سنخ مشمول دريافت اين ماليات شده و برخي ديگر گرچه بايد اين ماليات را دريافت كنند اما به‌دليل اينكه هنوز دريافت اين ماليات توسط سازمان امور مالياتي به آنها ابلاغ نشده، اين واحدها ثبت نام نكرده و اظهارنامه مالياتي ارائه نداده‌اند، هنوز نبايد نسبت به دريافت آن اقدام كنند.
با وجود اين، برخي واحدهاي صنفي متخلف كه اجراي اين قانون به آنها ابلاغ نشده و اقدامي براي اجراي آن انجام نداده‌اند، نسبت به دريافت ماليات ارزش افزوده 8درصدي از مصرف‌كنندگان نهايي اقدام كرده و اين ماليات را به سازمان امور مالياتي نيز نمي‌پردازند. اين موضوع با واكنش سازمان امور مالياتي مبني بر برخورد با متخلفين مواجه شده است.
علي عسكري رئيس سازمان امور مالياتي با گلايه از اين واحدهاي صنفي وظيفه برخورد با اينگونه تخلفات را برعهده اتحاديه‌هاي صنفي مي‌داند كه قبلا در توافق با اين سازمان خواستار اجراي تدريجي اين قانون در برخي صنوف هم سنخ و هم سنگ شده‌اند.
تازه‌ترين خبرها حاكي از آن است كه به‌زودي فراخوان براي آموزش واحدهاي صنفي هم سنخ با اجراي مرحله ششم قانون ماليات ارزش افزوده آغاز خواهد شد. همچنين با توجه به گستردگي فهرست اقلام كالاها، خدمات و مشاغلي كه مشمول قانون ماليات ارزش افزوده بوده و اجراي اين قانون براي آنها آغاز شده است، اين سازمان تنها سرفصل‌هاي كلي اين گروه‌ها را اعلام كرده است؛ گروه‌هايي كه هر كدام ده‌ها قلم كالا، خدمات يا مشاغل را شامل مي‌شود.
به اعتقاد دست اندركاران سازمان امور مالياتي ضرورتي براي اعلام تك تك اقلام كالايي يا خدمات و مشاغل مشمول اجراي قانون ماليات ارزش افزوده يا مراجعه مصرف‌كنندگان براي اطلاع از همه اين موارد وجود ندارد بلكه بايد واحدهاي صنفي مشمول كه اجراي اين قانون پس از ثبت نام، ارائه اظهارنامه و آموزش در مراحل 5گانه سپري شده به آنها ابلاغ شده اين ماليات را دريافت و به اين سازمان پرداخت كنند اما واحدهاي صنفي مشمولي كه هنوز اجراي قانون به آنها ابلاغ نشده حق دريافت اين ماليات را ندارند.
به‌طور مثال درحالي‌كه رستوران‌ها و تالارها مشمول دريافت اين ماليات هستند هنوز كبابي‌ها حق دريافت آن را نداشته يا به‌رغم اجرايي شدن اين قانون براي هتل‌هاي يك تا بيش از 3 ستاره، متل‌ها و هتل آپارتمان‌ها، هنوز اجراي اين قانون براي مهمان‌پذيرها ابلاغ نشده كه مقرر است. همچنين به‌رغم اجراي اين قانون توسط بنكداران، عمده فروشان و فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي و بزرگ، دريافت اين ماليات در واحدهاي صنفي خرده‌فروشي غيرقانوني است.
نظر شما