احزاب راه راست و مام میهن، گرچه اسمشان متفاوت است اما رسمشان یکی است. این 2حزب در دهههای هشتاد و نود قرن بیستم چندبار ریاست دولت در ترکیه را بر عهده داشتهاند اما شدت فساد مالی و خلافهای شخصی رهبران آنان خاطره ناخوشایندی به جای گذاشته و بعید است بتوانند موقعیتی بهتر از دوره گذشته انتخابات بدست آورند.
این در حالی است که احزاب عدالت و توسعه، جمهوریخواه خلق و اقدام ملی وضعیت متفاوتی دارند و هر یک نوع خاصی از ملیگرایی را نمایندگی میکنند. حزب عدالت و توسعه که چهار سال و اندی زمام امور ترکیه را در دست داشته نوعی ملیگرایی معطوف به منافع ملی را نمایندگی میکند.
اعضا و رهبران حزب تمایلات مذهبی خود را پنهان نمیکنند و در امورات شخصی به آن پایبند هستند اما معتقدند حزب اسلامگرا و غیراسلامگرا معنا ندارد، حزب، حزب است و در چارچوب مرامنامه و قوانین کشور باید فعالیت کند. نگاهی به طیف طرفداران حزب عدالت و توسعه نیز حاکی از صحت این نکته است. اینگونه نیست که جمله طرفداران حزب عدالت و توسعه، با پوشش خاص و ظاهری همگون باشند. رجب طیب اردوغان رهبر حزب چنان دستور کار وسیعی برای حزب عدالت و توسعه تعریف کرده است که رأی دهندگان بینیاز از رجوع به سایر احزاب شدهاند.
اگر شاخصهای اقتصادی و سلامت رهبران حزب را ملاک قرار دهیم حزب عدالت و توسعه در طول زمامداری خود نقطه ضعفی نداشته و قاعدتا باید برنده انتخابات باشند. جمله تحلیلگران و رسانههای داخلی و خارجی مخالف حزب عدالت و توسعه، این حزب را حزبی اسلامگرا معرفی میکنند و بنا دارند با این برچسب رأیدهندگان را از روی کار آمدن آنان بترسانند.
در مقابل حزب عدالت و توسعه، حزب جمهوریخواه خلق قرار دارد که حزبی ملیگرا با گرایش شدید غربی است که شاخه سیاسی ارتش ترکیه توصیف میشود. حزب جمهوریخواه خلق نماد سکولاریسم در ترکیه معرفی میشود. یعنی اگر این حزب در ترکیه پیروز شود دمکراسی در این کشور تضمین میشود و اگر نه، دمکراسی به مخاطره خواهد افتاد. در کنار این احزاب حزب کوچک اقدام ملی نیز قرار دارد. این حزب شاید در بهترین شرایط بتواند حدنصاب ورود نماینده به پارلمان را به دست آورد و در پارلمان حاضر شود. همانگونه که از اسم حزب برمیآید حزب اقدام ملی یک حزب ملیگرای افراطی (ملیگرایی به مثابه ابزار سیاسی) است که در واقع جناح تندروی حزب جمهوریخواه خلق به شمار میرود.
در انتخابات امروز در ترکیه، مردم این کشور در معرض انتخاب این سه نوع از ملیگرایی هستند. اما پیروزی حزب عدالت و توسعه در ترکیه، آثار منطقهای جالبی خواهد داشت. در خاورمیانه بسیار سعی میشود میان سکولاریسم و دمکراسی رابطه مستقیم برقرار شود. گویی دولت هر چقدر سکولارتر باشد همانقدر دمکراتتر خواهد بود. پیروزی حزب عدالت و توسعه این گزاره را به شدت به چالش خواهد کشید.