به گزارش مهر، طرح عدم کشت موقت در اراضی زراعی شبکه آبیاری زرینهرود که از مصوبه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه است، هفته جاری با حضور نماینده مجری ستاد و دبیر کمیته راهبری و سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه و جمعی از مدیران و مسئولان استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفته و در خصوص چگونگی اجرا و تخصیص و توزیع اعتبارات اجرایی این طرح بحث و تبادل نظر شد.
طرح نکاشت قرار است در 50 هزار هکتار از اراضی زراعی در بخش زرینهرود به اجاره دولت درآید و خسارتی که از نکاشتن محصول متوجه صاحبان اراضی می‌شود به آنان داده شود تا آب این بخش به دریاچه ارومیه برسد.
اعتبار در نظر گرفته شده برای طرح نکاشت 2 هزار و 500 میلیارد ریال است که دولت آن را تامین می‌کند، این طرح سه ساله و موقتی است اما میزان مبلغ خسارت افرادی که زمین‌های زراعی خود را نمی‌کارند فعلا یک ساله پرداخت می‌شود.
طرح نکاشت جزو 26 مصوبه ستاد احیای دریاچه ارومیه است که اجرای آن در زمان کشت پاییزه یعنی از آبان ماه آغاز می‌شود، مجری این طرح استانداری‌های آذربایجان غربی و شرقی است و ستاد احیای دریاچه ارومیه بر آن نظارت دارد.
- اجرای طرح‌های احیای دریاچه ارومیه نیازمند همکاری کشاورزان و مردم منطقه است
استاندار آذربایجان غربی پنجشنبه شب در نشست بررسی راهکارهای اجرای طرح نکاشت اظهار داشت: دریاچه ارومیه باید احیا شود و این برنامه استراتژیک دولت یازدهم و مورد تاکید ویژه ریاست جمهور است البته در کنار اجرای برنامه‌های نجات بخش دریاچه باید مشکلات احتمالی نیز بررسی و اقدامات لازم برای حل آنها انجام شود.
قربانعلی سعادت با تاکید بر لزوم اطلاع‌رسانی و توجیه به موقع کشاورزان برای مشارکت بهتر در اجرای برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه، افزود: اجرای طرح نکاشت در اراضی زراعی شهرستان‌های میاندوآب، بناب و ملکان در راستای احیای دریاچه ارومیه که راهبرد دولت تدبیر و امید است نیازمند مدیریت جهادی، جلب مشارکت مردم به‌ویژه کشاورزان و لحاظ نمودن کلیه ضوابط و جوانب اجتماعی، فنی و اجرایی است.
وی در ادامه با اشاره به پاسخگو نبودن کشاورزی سنتی در قبال اشتغال و معیشت مردم، افزود: باید در سه سال مدت اجرای برنامه‌های تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه، نسبت به تغییر الگوی کشت، اجرای طرح‌های مکانیزاسیون کشاورزی و آبیاری نوین در اراضی زراعی تحت پوشش طرح اقدام شود.
استاندار آذربایجان غربی ادامه داد: در نتیجه بحرانی که برای دریاچه ارومیه و در پی آن مسائل و مشکلاتی که پیش آمده باید به فکر راه‌حل و پیدا کردن راهکار بود و در این راستا باید در کنار کشاورزان باشیم و کمک نماییم تا کشاورزان دچار خسارت و آسیب نشوند.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد اشتغال جایگزین در منطقه گفت: محوریت توسعه استان از کشاورزی سنتی به سوی توسعه صنعت، معدن و ارتقا کشاورزی تغییر یافته است، همچنین با توجه به ظرفیت منطقه پیشنهاد ایجاد منطقه ویژه اقتصادی با کاربری صنایع پایین دست پتروشیمی و توسعه صادرات غیر نفتی به هیئت دولت ارائه شده است.
- 2500 میلیارد ریال برای طرح نکاشت اختصاص یافت
سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در این نشست به تشریح مصوبه هيئت دولت و اختصاص 2500 میلیارد ریال برای اجرای طرح نکاشت در 45 هزار هکتار از اراضی زراعی آذربایجان غربی و 37 هزار هکتار از اراضی آذربایجان شرقی و وظایف دستگاه‌های اجرایی در این خصوص پرداخت.
داوود رضا عرب همچنین بر تشکیل کمیته‌هایی در حوزه‌های آب و کشاورزی به صورت متمرکز برای بررسی مسائل و تصمیم‌گیری در خصوص مسائل و مشکلات پیش رو تاکید کرد و اظهار داشت: کاهش آب تخصیص یافته در حوزه کشاورزی و همچنین محدودیت کاشت در این استان در واقع به نفع خود کشاورزان بوده، چرا که با روند ایجاد شده در ارتباط با خشکی دریاچه ارومیه اگر یک کار اساسی در خصوص احیای دریاچه ارومیه صورت نگیرد سبب نابودی تمام زمین‌های کشاورزی این استان می‌شود.
وی ادامه داد: کنترل و کاهش مصرف آب حوزه کشاورزی در آذربایجان غربی توسط مسئولان ذی‌ربط هرچه سریع‌تر صورت گیرد و تامین منابع مالی در خصوص اجاره زمین‌های کشاورزی کشاورزان به عهده دولت تدبیر و امید است.
عرب تهیه برنامه اطلاع‌رسانی و آموزش و جلب مشارکت زارعین محلی در راستای پذیرش و همکاری در اجرای طرح، تهیه برنامه آگاهی‌رسانی به مسئولان محلی و نمایندگان مجلس و منطقه و جلب مشارکت آنان، هماهنگی و برآورد خسارت زارعین ناشی از محدودیت موقت کشت آبی و تعیین پرداخت خسارت به زارعین را از جمله وظایف حوزه استانداری دو استان برشمرد.
وی، تهیه و ارائه نقشه کاداستر و تهیه سامانه بانک اطلاعات کشاورزان، تهیه برنامه مطالعات و اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای برای اراضی باغی پایاب بند انحرافی سد نوروزلو، تهیه و اجرای برنامه جبران کاهش تولیدات ناشی از اعمال محدودیت موقت و تامین نیازهای صنایع وابسته از جمله وظایف حوزه جهاد کشاورزی و تدوین و اجرای برنامه عملیاتی تامین آب مورد نیاز باغات، انجام اصلاحات فنی بر روی تاسیسات خروجی و بدنه سد بوکان، تدوین و اجرای برنامه نظارت و پایش مستمر برای جلوگیری از هرگونه برداشت آب در پایین دست بوکان و حفاظت فیزیکی از تاسیسات و کانالها به منظور جلوگیری از تنش‌های اجتماعی و بروز غرق‌شدگی را نیز از وظایف حوزه آب عنوان کرد.
- ساماندهی مصرف آب در اراضی کشاورزی اصلی‌ترین گزینه جلوگیری از خشکی دریاچه ارومیه در کوتاه مدت
نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی نیز پنجشنبه در نشستی جداگانه بررسی راهکارهای ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال93 که با حضور ائمه جماعت شهرستان‌ها، فرمانداران، مدیران کل دستگاه‌های اجرایی و دبیران کمیته‌های پنجگانه شورای استانی احیای دریاچه ارومیه برگزار شد، ساماندهی مصرف آب در اراضی کشاورزی را اصلی‌ترین گزینه عملی برای جلوگیری از خشکی دریاچه در کوتاه مدت دانست.
هادی بهادری با بیان این که متاسفانه به دلیل فرهنگ غلط مصرف‌گرایی در جامعه میزان مصرف آب به خصوص در بخش کشاورزی بسیار بالا بوده به طوری که نسبت به کشورهای پرآب در جهان آب بسیار بیش‌تری را صرف تولید محصول می‌کنیم افزود: بحران دریاچه ارومیه یکی از موضوعات مهم ملی و منطقه‌ای است و احیای آن مهم‌ترین مطالبه مردم استان از مجموعه مسئولان و مدیران در دولت است.
نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی ادامه داد: آنچه که معلوم است باید در بخش کشاورزی تغییرات و تحول بزرگی انجام گیرد و در برنامه‌ای زمانبندی شده بتوانیم شاهد تحول بزرگی در حوزه کشاورزی و مصرف آب در استان باشیم.
بهادری همچنین اظهار داشت: با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید به دستور ریاست محترم جمهور برای احیای این دریاچه اقدامات گسترده‌ای آغاز شد و در مدت 6 ماه با مشارکت مسئولان اجرایی، متخصصان و دانشگاهیان و کارشناسان داخلی و خارجی طرح احیای دریاچه ارومیه تهیه و در اختیار دولت قرار گرفت.
معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی با اشاره به تشکیل شورای استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در استان‌های مجاور دریاچه ارومیه اظهار داشت: برای اجرای پروژه‌های مصوب ستاد احیای دریاچه ارومیه کمیته‌های پنجگانه‌ای تشکیل شده است که روند اجرای طرح‌ها را پیگیری خواهند کرد.
وی با بیان این که اگر لایه‌های خاک روی بستر دریاچه بنشیند دیگر احیا نمی‌شود، گفت: در طی سه سال آینده باید مانع خشکی کامل دریاچه شویم و این امر با مدیریت کشت در حوضه زرینهرود امکان‌پذیر است.
وی گفت: مصرف آب در کشور ایران بسیار بالاتر از متوسط جهانی است و مصرف بی‌رویه و بدون مدیریت منابع آبی باید کنترل و تقلیل شود تا مشکلات آینده در ایران، آذربایجان غربی و حوضه دریاچه ارومیه کاهش یابد.
بهادری افزود: ما در حال حاضر با مشکل آبرسانی به روستاهای آذربایجان غربی مواجه هستیم و به بیشتر روستاها به سختی آبرسانی می‌کنیم به طوری که در حال حاضر بسیاری از زمین‌های کشاورزی استان خشک شده‌اند.
وی ادامه داد: الگوی زندگی، کسب و کار و پیشه و معیشت مردم منطقه باید تغییر یابد چرا که کشاورزی ما به رغم مصرف آب فراوان بازدهی کم دارد و مقرون به صرفه نیست و باید زمینه‌های جایگزینی کشاورزی نوین را به جای سنتی در سطح اراضی استان ایجاد کنیم.
- سالانه 1.6 میلیارد متر مکعب بیش از برنامه‌ریزی‌ها در کشور آب مصرف می‌شود
دبیر علمی ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه نیز در این نشست گفت: کل منابع آب موجود برای برنامه‌ریزی و مصرف در کشور سه میلیارد و 160 میلیون متر مکعب است که با وجود این میزان، 4.8 میلیارد متر مکعب سالانه آب در کشور مصرف می‌شود.
مسعود تجریشی اضافه کرد: متاسفانه 70 درصد آب تجدیدپذیر در حوزه دریاچه ارومیه، 85 درصد در کشور مورد مصرف قرار می‌گیرد که البته این رقم در استان خراسان، بیش از 100 درصد است.
وی در ادامه به بیان برخی آمار علمی و پژوهشی در خصوص حوضه دریاچه ارومیه پرداخت و گفت: متوسط بارش باران از سال 1330 تا 1370 در حوضه آبریز دریاچه ارومیه 385 میلی‌متر بود که این میزان از سال 72 تا 91 به 317 میلی‌متر رسیده است.
تجریشی با اشاره به این که در این مدت کل پتانسیل آب تجدیدپذیر حوضه آبریز از هشت هزار و 875 میلیون متر مکعب به هفت هزار و 24 میلیون متر مکعب رسیده که نشان‌دهنده 20 درصد کاهش است عنوان کرد: امسال گرم‌ترین سال جهان از سال 1856 میلادی بود که به تبع آن در کشور نیز شاهد گرم‌ترین سال بودیم.
وی اضافه کرد: تا سال 70 شمسی، افزون بر پنج میلیارد متر مکعب آب سالانه وارد حوضه دریاچه ارومیه می‌شد که این میزان آب ورودی به دو و نیم میلیارد متر مکعب در دو دهه گذشته رسیده است.
تجریشی خشکسالی‌ها و کاهش آب‌های سطحی و سفره‌های زیرزمینی به بیش‌ترین حد خود رسیده و 300 هزار هکتار سطح زیر کشت آبی جای خود را به 490 هزار هکتار کشت آبی داد که متاسفانه صدمات زیادی را به دریاچه ارومیه وارد کرده است.
دبیر علمی ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه گفت: تراز دریاچه ارومیه در اوایل شهریور سال گذشته دو و نیم میلیارد متر مکعب بود که امسال این تراز به 1.8 میلیارد متر مکعب رسیده است.
تجریشی افزود: حداقل نیاز آبی دریاچه ارومیه برای احیای سطح اکولوژیک بدون احتساب تلفات و تبخیر 12 میلیارد متر مکعب است.
وی ادامه داد: این میزان نیاز آبی طی برنامه‌ریزی‌های انجام شده از محل طرح انتقال آب از رودخانه زاب، رودخانه ارس و آب‌های نامتعارف و پساب‌ها در طی سال‌های آینده تامین می‌شود.
تجریشی اظهار داشت: در طول سه سال آینده باید کاشت در زیرحوضه دریاچه ارومیه را محدود و هرگونه بهره‌برداری از آب ممنوع کنیم و علاوه بر آن، آب را از کشاورزان در این زیرحوضه بخریم تا بتوانیم سالانه حداقل 510 میلیون متر مکعب آب را وارد دریاچه بکنیم.
- اجرای محدودیت کاشت تا سه سال آینده در آذربایجان غربی
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در این نشست در خصوص اجرای طرح نکاشت با بیان این که محدودیت کاشت تا سه سال آینده در آذربایجان غربی برای کمک به احیای دریاچه ارومیه اجرا می‌شود عنوان کرد: بنابر مصوبات صورت گرفته در هیئت وزیران در تاریخ 23 شهریورماه امسال مقرر شده که از کشت زمین‌های زراعی در اطراف زرینهرود جلوگیری شود.
اسمعیل کریمزاده ادامه داد: با انجام عدم کاشت در این حوزه حدود صد در صد از زمین‌های کشاورزی شهرستان میاندوآب را در بر گرفته و این موضوع در طول مدت سه سال آینده انجام می‌گیرد.
رئیس جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اضافه کرد: طرح الگوی کشت یکی از برنامه‌های اجرایی کشاورزی بوده که بنابر این طرح باید سطح الگوی کشت و معیشت این استان تغییر پیدا کند.
وی ادامه داد: بنابر برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در ستاد احیای دریاچه ارومیه باید 40 درصد از آب مصرفی در حوزه کشاورزی آذربایجان غربی صرفه‌جویی شود.
کریمزاده تاکید کرد: تحقق این امر تنها منوط به یک دستگاه نبوده و نیازمند تمام دستگاه‌ها، اصحاب رسانه، ائمه جمعه و فرمانداران شهرستان‌های این استان است.
وی در پایان عنوان کرد: تا 20 روزه آینده آمار دقیقی از زمین‌های زراعی که دارای سند زراعی بوده، مشخص شده و زمین‌های کشاورزی که دارای سند بوده و در اطراف زرینهرود قرار گرفته شدند به صورت اجاره در اختیار دولت قرار می‌گیرد.
دریاچه ارومیه در حال حاضر کم‌تر از یک میلیارد متر مکعب آب دارد در حالی که در تراز اکولوژیک باید 14 میلیارد متر مکعب آب داشته باشد.
خشکی دریاچه ارومیه تاکنون خسارت‌های زیادی را در منطقه بر جای گذاشته که از بین رفتن آرتمیا تنها موجود زنده این دریاچه، به خطر افتادن زندگی حیات وحش جزایر آن، کاهش تنوع جمعیت جانوری حوزه دریاچه، وزش بادهای نمکی، شوری منابع آب زیر زمینی و... از جمله آنها است.
نظر شما