هرگونه فعاليت عمراني و حفاظتي و مرمتي در ميدان تاريخي نقش‌جهان اصفهان كه 8بهمن‌ماه 1313به ثبت ملي رسيد و در ارديبهشت سال 58نيز با نام ميدان امام خميني به فهرست ميراث جهاني يونسكو افزوده شد بايد با مشورت يونسكو و مجوز سازمان ميراث فرهنگي انجام شود. اقدام انجام شده بدون داشتن مجوز از سازمان ميراث فرهنگي درست يك شب پس‌از آن صورت گرفت كه شهردار اصفهان در گفت‌وگويي مفصل از تلاش‌هاي خود براي حفظ آثار تاريخي اصفهان سخن گفت.
نگاه متفاوت به ميراث ملموس و ناملموس
مرتضي سقاييان نژاد، ميزبان دومين اجلاس بين‌المللي شبكه جهاني همكاري‌هاي بين‌شهري براي پاسداري از ميراث ناملموس مي‌گويد: هر تمدن يك ميراث ظاهري دارد و يك ميراث باطن. او محوطه تاريخي پرسپوليس را ميراث ظاهري خواند و انديشه‌اي كه موجب شكل‌گيري آن تمدن شد را ميراث باطني و ناملموس. در مورد ميدان نقش جهان گفت كه مستطيل ساخته شده كه در فلسفه يكپارچگي است. بازار پشت به قبله و مسجد رو به قبله ساخته شده كه يعني دنيا و آخرت. مدرسه شيخ لطف‌الله رو به طلوع خورشيد و كاخ عالي قاپو رو به غروب است يعني زايش دانش و فناپذيري قدرت. به گفته او تفكر رايج در ميان مردم آن‌زمان موجب پديد آمدن اين معماري شد و اين تفكر ميراث ناملموس است.
خبرنگاري از شهردار اصفهان مي‌پرسد حالا كه متروي اصفهان نقش جهان را تهديد مي‌كند يا گذرآقانجفي موجب تخريب بخش‌هايي از محله‌هاي پشت ميدان نقش جهان شده است، نگاه شهردار اصفهان به صيانت از آثار ملموس چيست؟
سقاييان نژاد پاسخ مي‌دهد: «مگر مترو از زير موزه لوور عبور نكرده؟ مگر از زير ميدان تاريخي گلادياتورها در ايتاليا مترو رد نشده؟ مترو عيب ندارد اما بايد سطح حفاظت را بالا برد. يعني وقتي به يك اثر تاريخي مي‌رسيم به جاي 14متر 40متر پايين برويم. »
گلايه از بي‌توجهي ميراث به آثار تاريخي اصفهان
شهردار اصفهان گلايه‌هايي نيز از سازمان ميراث فرهنگي و برخي كارشناسان و دوستداران ميراث فرهنگي اصفهان دارد. به گفته او، سازمان ميراث فرهنگي سياست‌زده و همچنان حياط خلوت است. ان‌جي‌اوها نيز بدون مطالعه موضوعات را به دهان‌ها مي‌اندازند.سقاييان‌نژاد مي‌گويد: آيا مي‌توان گفت شهردار كه 35سال است در اصفهان كار و زندگي كرده عليه ميراث فرهنگي اين شهر كار مي‌كند؟
او با وارد كردن انتقادات جدي به سازمان ميراث فرهنگي از فرسايش منجر به تخريب در برخي آثار ثبت جهاني شده اصفهان خبر داد و گفت: 13هزار خانه در اصفهان داخل طرح قرار دارند. ميراث فرهنگي براي آنها چه كرده است؟ ميراث فرهنگي اصلا بودجه ندارد. برويد در بافت‌هاي تاريخي بررسي كنيد ببينيد شهرداري اصفهان كار كرده يا ميراث فرهنگي؟ وي گفت: آيا اگر ميدان امام را به من مي‌دادند، مي‌گذاشتم اين وضعيتي كه براي عالي قاپو اتفاق افتاده، اتفاق بيفتد؟ مسجد تاريخي امام را ببينيد كه ستون‌هايش تا نيمه نم كشيده‌اند. طبقه دوم چهلستون را ببينيد كه چوب‌هايش را موريانه‌ها خورده‌اند. او صراحتا از نبود منطق ميراث فرهنگي در اصفهان و برخي باندبازي‌ها در اجراي طرح‌ها بدون‌نام بردن از جريان‌ها يا افراد خاص سخن گفت.
سقاييان‌نژاد با يادآوري ماجراي برج جهان نما كه به‌گفته او 2رئيس‌جمهور كلنگ احداث آن‌را زده بودند برخي برخوردها در حوزه ميراث فرهنگي را سياسي خواند و پرسيد: چطور شد كه يك مرتبه جهان‌نما بد شد؟ ساختمان مخابرات و استانداري بلندتر از برج جهان‌نما نبودند؟ پس چطور اين اتفاق براي جهان نما افتاد؟
درست چند ساعت پس از اين گفت‌وگو، كارگران شهرداري اصفهان با همراهي اعضاي فدراسيون چوگان بدون آنكه حتي رئيس ميراث استان اصفهان را در جريان بگذارند نيمه‌هاي شب به ميدان نقش جهان اصفهان رفتند و با بيل و كلنگ شروع به برچيدن بخشي از كفپوش‌هاي ميدان كردند تا عصر همان‌روز 6چوگان باز در زمين چمن‌پوش شده چوگان كنند. توجيه اين اقدام «زمينه‌سازي براي ثبت جهاني چوگان» بود.
نظر شما