اين اتفاق در كشور ما هم افتاده است؛ مناطقي همچون لرستان، ايلام، كرمانشاه، كردستان و سيستان و بلوچستان از 50سال گذشته در محروميت نگه داشته شده‌اند و شتاب توسعه آنها در سال‌هاي پس از انقلاب هم به اندازه مناطقي همچون تهران، اصفهان، مشهد، شيراز، اهواز و ديگر كلانشهرها نبوده است. به همين دليل اين مناطق جاذب جمعيت شده‌اند و جمعيت هم در سطوح مختلف به اين مناطق مهاجرت كرده و ماندگار شده است. اين مهاجرت از 50سال گذشته تا‌كنون ادامه داشته است. چون مهاجرت تابع محروميت‌هاي استان‌هاي ديگر است، اين پديده قطعا در سال‌هاي آينده نيز ادامه خواهد داشت.
نكته مهم در مهاجرت افراد به شهرهاي برخوردار اين است كه اين مسئله به‌صورت سلسله وار ادامه پيدا مي‌كند يعني وقتي فردي اقدام به مهاجرت مي‌كند به‌دنبال وي خانواده و بستگانش هم به مرور مهاجرت مي‌كنند. اما از آنجا كه ظرفيت كلانشهرها به اندازه‌اي نيست كه تمام افراد مهاجر در نهادهاي اجتماعي و اقتصادي جذب و مستقر شوند، به‌طور طبيعي حاشيه نشيني به‌وجود مي‌آيد. هم‌اكنون بخش قابل توجهي از جمعيت كشور يعني حدود 12ميليون نفر حاشيه‌نشين هستند كه بيشتر آنها هم در 6كلانشهر سكونت دارند. اين جمعيت عظيم علاوه بر مشكلات اقتصادي، مشكلات عاطفي، فرهنگي و اجتماعي دارند كه در دهه‌هاي آينده ممكن است مشكلات امنيتي همچون سرقت، قتل و زورگيري و حتي ناامني‌هاي كلان اجتماعي را به‌صورت گسترده در جامعه ايجاد كنند. بايد توجه داشت كه اين افراد در حاشيه شهرهاي حساس ايران مثل تهران، كرج، اصفهان، مشهد، سنندج، كرمانشاه و بندرعباس و تبريز ساكن هستند، به اين ترتيب حاشيه نشيني حتي مي‌تواند امنيت كشور را به خطر بيندازد.
اما اين مشكلات با مسائل امنيتي حل و فصل نمي‌شوند و زماني كه كشور به تعادل و توسعه همه جانبه برسد مي‌توان به اصلاح مشكلات اميدوار بود. در كنار مسائل اقتصادي بايد مسائل اجتماعي و فرهنگي را هم در مناطق محروم مورد توجه قرار داد،چرا كه بخشي از دلايل مهاجرت به حاشيه شهرها مسائل اقتصادي است و بخشي به‌دليل مسائل فرهنگي و اجتماعي است اما نكته مهم اين است كه دولت مأمور تأمين زندگي حداقل‌هاست نه نگهداري حداكثرها، پس اگر دولت فعال عمل كند و توسعه مناطق محروم را مدنظر داشته باشد مي‌توان چنين مشكلاتي را حل كرد. اگرچه تا‌كنون اقدامات زيادي در مناطق محروم انجام شده اما بيشتر از اين مناطق به مناطق برخوردار رسيدگي شده است به همين دليل است كه مشاهده مي‌شود بهترين امكانات رفاهي و اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي در تهران و كلانشهرهاست و ساير مناطق بهره چنداني از اين امكانات نبرده‌اند. اگر دستگاه‌ها در حيطه وظايفشان عمل كرده و تمام اقدامات در تهران متمركز نشود محروميت اقتصادي و فرهنگي و... از بين رفته و كمتر شاهد حاشيه‌نشيني خواهيم بود.
نظر شما