دنیاى وارونه‌ى روباتى

اما حالا ديگر علم روباتيك به‌قدري پيشرفته شده كه خود روبات‌ها هم مربي دارند و براي اين‌كه به يك مربي روباتي تبديل شويم، بايد در كلاس‌هاي خاصي شركت كنيم.

بله، واقعيت دارد؛ ديگر فقط اين روبات‏ها نيستند كه در كلاس درس به معلم كمك مي‏كنند و برخي موضوع‌هاي درسي را به‌شيوه‏اي خلاق و جذاب به دانش‌آموزان ياد مي‏دهند. حالا خود روبات‏ها قابليت يادگيري دارند و خريدارانشان با كمي صبر و آشناشدن به علم روباتيك، به معلم روباتي تبديل مي‏شوند. عجب دنياي وارونه‏اي شده است!

«آندريا توماز»، مدير مؤسسه‌ي فناوري جورجيا است. جايي‌ كه درباره‏ي آموزش روبات‏ها تحقيق مي‏شود و به خريداران روبات‏هاي «كيوري» (iruC) ياد مي‏دهند چه‏طور روبات‏ها را آموزش دهند. كيوري يك روبات انسان‌نماست كه هدف از ساخت آن، كمك به ما آدم‌ها در زندگي روزمره است. اين دانشمند در گفت‏وگوي كوتاهي درباره‌ي نحوه‌ي اين آموزش‌ها توضيح داده است.

• اصلاً چه نيازي هست كه  روبات‎ها هم قابليت يادگيري داشته باشند؟

امروزه، روبات‏هاي شخصي به محيط‎هاي انساني راه پيدا كرده‌اند و مهندسان روباتيك نمي‎توانند به همه‎ي چيزهايي فكر كنند كه يك روبات بايد بداند. براي همين ما در آزمايشگاه به كاربران ياد مي‏دهيم چه‏طور به روبات‏ها ياد بدهند. براي اين كار از زاويه‌هاي مختلف به موضوع نگاه مي‏كنيم؛‌ از انواع اطلاعات گرفته تا انواع تعامل‎ها و نحوه‏ي يادگيري ماشين و الگوريتم‎ها.

• مي‎توانيد روش آموزش يكي از كارهاي معمولي را به روبات كيوري در آزمايشگاه توضيح دهيد؟

ما داريم به كيوري ياد مي‎دهيم در آشپزخانه كار كند. از باز كردن بسته‌ي پاستا و ماكاروني و ريختن آن در قابلمه تا ريختن سس روي غذا. يك روش اين است كه خودمان نحوه‏ي انجام اين كار را به روبات نشان دهيم؛ براي اين كار بايد بگوييم: «كيوري، بگذار به تو، ريختن ماكاروني را ياد بدهم.» و بعد بازوي روبات را براي انجام حركت مي‌كشيم تا متوجه چگونگي حركت لازم براي انجام اين كار شود.

بعد از اين‌كه انجام كار را نشانش داديم، بايد بگوييم: «آيا مي‏تواني نشانم دهي چه چيزي ياد گرفتي؟» اين‌جا روبات سعي مي‏كند آن چيزي را كه ياد گرفته، نشانمان دهد. شايد هم بپرسد: «در اين مرحله، مهم است كه دستم را در اين وضعيت قرار دهم؟» به اين ترتيب مي‏توان انجام‌دادن يك كار خاص را به كيوري آموزش داد.

• آيا شما نحوه‏ي كاركردن مردم را با روبات‎ها بررسي مي‏‌كنيد؟

حتماً! معمولاً كاربران با كمي تمرين، ياد مي‏گيرند كه چگونه به روبات‎ها آموزش بدهند. در پايان هم از آن‏ها مي‏پرسيم دوست داشتند چگونه با روبات‏ها در تعامل باشند. بيش‌تر آن‏ها مي‏گويند دوست داريم بعد از ديدن اين‌كه روباتمان كاري را انجام مي‎دهد، بتوانيم به آن بازخورد دهيم و احساسمان را به آن‌ها نشان دهيم. مثلاً بگوييم: «آفرين!» يا بگوييم «نه، كارت را درست انجام ندادي.»

دانستن نياز و خواسته‌ي كاربران، به ما كمك مي‎كند كه در طراحي و ساخت الگوريتم‏ها به آن‌چه مردم مي‌خواهند، توجه بيش‌تري كنيم.

• درست‌كردن ماكاروني هم يكي از چيزهايي است كه پيش‏بيني مي‏كنيد روبات‏ها بايد ياد بگيرند؟

من فكر مي‏كنم ما مي‏توانيم روبات‏ها را به همه‏ي بخش‏هاي زندگي‏مان وارد كنيم. بيش‌ترين چيزهايي كه در كنفرانس‏هاي روباتيك دنيا از روبات‏ها انتظار مي‏رود، امدادرساني، كمك به بخش آموزش و علوم پزشكي است. اما مردم عادي، بيش‌تر انتظار دارند روبات‏ها بتوانند خانه را جارو يا جمع و جور كنند!

• در فيلم «روبات و فرانك»^* ما روباتي را مي‏بينيم كه مي‏تواند از يك مرد مسن پرستاري كند، اين فيلم چه‏قدر علمي،‌تخيلي است؟

اين همان چيزي است كه مي‏خواهيم به آن برسيم. تعامل بيش‌تر با دنياي روبات‏ها نيازمند آن است كه قبل از هرچيز، كاربران از عهده‌ي  خريد روبات‌ها بربيايند؛ يعني پول كافي براي خريدشان داشته باشند. البته در اين ميان، نگراني‏هايي هم وجود دارد؛ مثل اين كه كسي به روبات‏ها نحوه‏ي سرقت جواهرات را ياد بدهد! ما بايد از همه‏ي زاويه‌ها راه‌يابي روبات‏ها را به زندگي روزمره بررسي كنيم و اين چيزي است كه به مرور اتفاق خواهد افتاد.

-------------------------------------------------

* فيلمي علمي، تخيلي محصول سال  2102 آمريكا