نگاه فرعی به تفسیر قرآن فرایند تحصیل و تبلیغ حوزه را دچار اختلال می‌کند

 و راه مبارزه و مقابله با آن، هم‌­اندیشی با مفسران قرآن است و دغدغه استادانی همچون حجت‌­الاسلام والمسلمین قرائتی، قرآن­‌محوری در تبلیغ شده است و کارگاه‌هایی نیز در این باره برگزار می­‌شود که کافی نیست.

حجت­‌الاسلام سید حسن مبارز، شاعر حوزوی و کارشناس قرآنی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، درباره رواج تفسیر قرآن و کرسی­‌های اخلاق در نظام آموزشی حوزه اظهار داشت: مسؤولان و مدرسان حوزه باید در قالب برگزاری جلسات هم­‌اندیشی و همایش­‌ها، طرحی را نوشته تا درس‌­ها و مباحث اخلاقی و تفسیر قرآن از پایه‌های ابتدایی حوزه تدریس و آموخته شود.

کارشناس دینی افزود: با این روش، طلاب بیش­تر با رویکرد تفسیری و اخلاقی سر و کار داشته و روبه رو می­شوند و زمینه پویایی در علم تفسیر و اخلاق در طلبه­ها و حوزه­های علمیه بیشتر خواهد شد.

وی به گسترش منبرهای قرآن محور اشاره کرد و گفت: در واقع قرآن را که کلام الهی و کتاب معارف و علوم دین ما می­باشد، و بسیاری از مسائل خود را از آن فرا می‌گیریم، مهجور شده است؛ این مهجوریت اتفاقی بوده که در طول سال­هایی صورت گرفته است و علوم بشری مختلفی همچون روان‌شناسی و ادبیات جایگزین علم تفسیر قرآن شده­اند؛ اما مشاهده می­شود که توجه­ها به قرآن که مبنا، اصل و اساس است، کمتر است.

مبلغ حوزه علمیه ابراز داشت: مهجور شدن قرآن در منبرها، آسیبی است که دچار آن شده­ایم و راه مبارزه و مقابله با آن، هم­اندیشی با مفسران قرآن است و دغدغه استادانی همچون حجت­الاسلام والمسلمین قرائتی، قرآن­محوری در تبلیغ شده است و کارگاه هایی نیز در این باره برگزار می­شود که کافی نیست.

• نگاه غالب حوزه نگاهی قرآن محور شود

حجت­ الاسلام مبارز با بیان این که باید قرآن و روایات با هم نقل شوند، خاطرنشان کرد: نگاه قرآن محوری باید یک نگاه غالب در حوزه شود و این نقد وجود دارد که منابع نیز قرآن محور نیست و بیشتر بنا بر احادیث و روایات گذاشته می­شود البته اینها نیز ارزشمند هستند؛ اما نباید طوری شود که اصل و اساس که قرآن است، کم رنگ شود؛ از این رو باید آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع) در کنار یکدیگر باشد.

این کارشناس دینی به تأثیر بیان آیات قرآن در سخنرانی‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: در روایات نقل شده است هنگامی که پیامبر قرآن را تلاوت می­کردند، حتی مشرکان نیز گوش فرا می­دادند و در صورتی که طلاب نیز در محافل و سخنرانی­های خود از کلام خدا استفاده کنند، طبق وعده خدا، در گفتارشان اثرگذار خواهد بود و کلام خداوند، راه را باز خواهد کرد.

مبلغ حوزه علمیه افزود: گاهی اوقات در محافل مشاهده می­شود که سخنران جلسه از موضوعات و علوم مختلف سخن گفته مي‌گويد، اما از کلام خداوند سخنی به میان نمی­آورد. طلاب می­توانند در تأیید و مؤید کلام خود نسبت به قرآن و معارف اهل بیت(ع)، از سایر علوم استفاده کنند.

حجت­ الاسلام مبارز درباره غافل­نشدن از قرآن گفت: امام راحل در کتاب آداب الصلوه خود اشاره می­کنند «نمی­توانیم بگوییم که قرآن کتاب اخلاقی یا علمی است، بلکه کتاب هدایت است» و نباید از جنبه‌­های علمی قرآن غافل شویم، همان گونه که در قرآن به علم تأکید بسیار شده است و می­‌فرماید «هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون.»

• دریافت مبنای معرفتی از قرآن

این کارشناس دینی با اشاره به قراردادن مبنای معرفت­ شناسی بر اساس قرآن خاطرنشان کرد: یکی از شاخه­های فلسفه، بحث معرفت­ شناسی است و باید به جای دریافت مبنای معرفتی از دانشمندان غربی، مبنای معرفت­شناسی دینی بر اساس قرآن را مطرح کنیم که قرآن به چه مقدار به مسأله علم توجه داشته است.

مبلغ حوزه علمیه به تأثیر پرداختن به مفاهیم قرآنی در موفقیت و ارتقای سطح علمی طلاب اشاره کرد و اظهار داشت: اگر جامعه روحانیت را به این نگاه علمی و معرفتی و سمت و سویی ببریم که نگاه به علم، همان علمی باشد که انسان را به رشد و کمال می­رساند و مبنای خود را مبنای قرآنی قرار دهیم، به صورت طبیعی بازدهی آن، مطابق قرآن خواهد شد و اثر آن بر اساس مبنای قرآنی می‌شود.

وی درباره زمان پرداختن طلاب به تفسیر قرآن گفت: به صورت طبیعی وقتی که­ طلبه‌­ای می­‌خواهد وارد مباحث قرآنی شود، بایستی با مسائلی از جمله ادبیات عرب، صرف و نحو آشنایی داشته باشد و اگر سوی دیگر، نباید پرداختن به تفسیر قرآن به این مقدار به تأخیر افتد.

حجت ­الاسلام مبارز با بیان این که نباید نگاه به تفسیر قرآن، نگاهی فرعی باشد، ابراز داشت: در برخی از نهادها از جمله مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و جامعه­المصطفی و برخی مراکز دیگر، رشته‌های تفسیر قرآن و علوم قرآنی به صورت تخصصی و در قالب سطوح مختلف تحصیلی در حال برگزاری است، اما باید برنامه ­ریزی دقیقی در سطح حوزه صورت بگیرد که نگاه به تفسیر قرآن، نگاه فرعی نباشد.

• قرآن جزء دروس اصلی حوزه قرار بگیرد

این کارشناس دینی افزود: تا هنگامی که قرآن، جزء دروس اصلی حوزه قرار نگیرد و صحبت­هایی درباره اصل­ بودن قرآن انجام شود، اثر نخواهد داشت، چرا که باید حرکت در عمل صورت گیرد تا علوم قرآنی و تفسیر قرآن جزء دروس اصلی حوزه علمیه شود.

مبلغ حوزه علمیه با اشاره به مطرح شدن تفسیر قرآن به عنوان دروس اصلی حوزه گفت: بایستی در سال­های ابتدایی طلبگی، به دروس مربوط به قرآن از جمله تجوید، بلاغت و ... پرداخته شود، اما باید تفسیر قرآن به عنوان دروس اصلی حوزه مطرح شود و متأسفانه در حال حاضر در علوم قرآنی به جز حرکت­هایی که گاهی اوقات انجام شده است، کار مفید چندانی صورت نگرفته است.

وی خاطرنشان کرد: کارهای جمعی برنامه­ریزی شده و مدونی در این زمینه که بتواند قانع­ کننده باشد و در مجامع علمی به آن­ها پرداخته شود و قابل نمود باشد، وجود ندارد.

حجت ­الاسلام مبارز درباره معیار قرارگرفتن قرآن در حوزه اظهار داشت: اگر حوزه علمیه می­خواهد امروزه در مقابل حوزه­های علمیه جهان از جمله الازهر و عربستان حرفی برای گفتن داشته باشد، باید معیار خود را قرآن قرار دهد و همچنین باید بازگشتی جدی به قرآن داشته باشیم و بر اساس قرآن بتوانیم از مبانی حقه دینی و شیعی خود دفاع کنیم.