بی‌توجهی بیماری شمشاد جنگل‌های هیرکانی را گسترش داد

به گزارش ايرنا، "هادی کیادلیری" روز دوشنبه گفت: یکی از دلایل مهم ناکامی در برابر این بیماری، اقدام دیرهنگام بوده است که مکرر در مسائل مربوط به مقابله با آفات و بیماری‌های درختان جنگلی پیش می‌آید و آن قدر زمان را از دست می‌دهیم که کار از کار می‌گذرد.

در آن زمان اغلبِ توده‌های شمشاد در جنگل‌های هیرکانی سالم بود و با توجه به این که بیماری از غرب به شرق در حال گسترش بود، می‌توانستیم با قطع ارتباط، مانع پیشروی آن شویم.

برای مثال می‌شد با قطع درختان و سوزاندن آن‌ها، کانون آلودگی را در همان منطقه نگه داشت و از بین برد و یا این که از مواد ضد عفونی‌ کننده مانند آب اکسیژنه استفاده کرد.

رئیس دانشکده منابع طبیعی و کشاورزی دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تصریح کرد: الان که بیماری سوختگی شمشاد همه‌گیر شده و سرتاسر جنگل‌های شمال را در برگرفته است، چاره‌ای جز قطع درختان آلوده نداریم.

این جنگل‌شناس گفت: در جنگل مانند زمین‌های کشاورزی از سموم شیمیایی استفاده نمی‌شود زیرا موجب تخریب شدید زیست محیطی می‌گردد.

کیادلیری با بیان این که اما در دو صورت می‌توانیم به طور محدود از بعضی سموم شیمیایی در جنگل استفاده کنیم، گفت: یکی این که مطمئن باشیم همه گونه‌های مورد نظر خواهند مرد و دیگر آن که سلامت انسان‌ها در خطر باشد.

به گفته وی، هم اکنون توده‌های شمشاد در شمال کشور در سه حالت سالم و آلوده و خشک شده دیده می‌شود که هر کدام برنامه مدیریت خاص خود را دارد.

بخشی از درختان شمشاد توانستند در برابر این بیماری مقاومت کنند که باید با اجرای برنامه‌های پیشگیری، آن‌ها را همچنان سالم نگه داریم.

در توده‌های آلوده، با توجه به این که بیماری سوختگی از پایین درختان به سمت بالا منتشر می‌شود، باید با اجرای عملیات تُنُک کردن شدید از پایین و قطع نهال‌ها، مانع آلودگی درختان مادری شد.

این متخصص علوم جنگل اظهار کرد: قطع نهال‌ها خطری برای ادامه حیات توده‌های شمشاد ندارد زیرا خوشبختانه شمشاد جزو درختانی است که بذر فراوانی تولید می‌کند.

اگر توده‌ای به طور کامل آلوده و خشک شده باشد باید آن را احیا کنیم و زادآوری شمشاد را دوباره برگردانیم زیرا مکان این توده، رویشگاه طبیعی شمشاد است و فقط یک حادثه موجب نابودی درختان شمشاد شده است نه آن که به فرض اقلیم تغییر کرده باشد.
البته همه این‌ها برمی‌گردد به این که ما چقدر ابزار اجرایی داشته باشیم که در واقع دست ما در اجرا باز نیست و امکانات و اعتبارات لازم وجود ندارد.

بیماری سوختگی شمشاد بر اثر فعالیت دو نوع قارچ میکروسکوپی به نام‌های سیلندروکلادیوم بوکسیکولا (Cylindrocladium buxicola) و کالونکتریا پسودوناویکولاتا (Calonectria pseudonaviculata) به وجود می‌آید.

این بیماری باعث چروکیدگی و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در برگ گیاه و مرگ سریع و گسترده بافت‌ها در بخش عمده یا همه قسمت‌های هوایی گیاه می‌شود.

شمشاد هیرکانی با نام علمی Buxus hyrcana Pojark درختی همیشه سبز و بومی در جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران است که در فهرست گونه‌های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین‌المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد.

جنگل‌های هیرکانی با یک میلیون و 900 هزار هکتار وسعت دارای 90 گونه درختی و 211 گونه درختچه‌ای است و تا کنون 33 نوع آفت و هشت نوع بیماری در درختان آن شناسایی شده است.