ناباروري يكي از زوجين، ناقل بيماري‌هاي صعب‌العلاج بودن يا هر دليل ديگري مانع چشيدن طعم پدر و مادر شدن توسط 3ميليون زن و شوهر ايراني است. خيلي از آنها البته مسير درمان را دنبال مي‌كنند و البته عده‌اي نيز سراغ فرزندخواندگي مي‌روند. اما فرايند فرزندخواندگي تا سال گذشته آنقدر سخت و پيچيده بود كه گاهي زوجين واجد شرايط بايد يك دهه منتظر مي‌شدند تا بتوانند كودكي را از بهزيستي به فرزندي بپذيرند.
حالا بازنويسي قانون حمايت از كودكان و نوجوانان بدسرپرست و بي‌سرپرست راه فرزندخواندگي را كمي آسان‌تر از گذشته كرده، ولي هنوز هم اين مسير سختي‌هاي زيادي دارد. اگرچه عبدالرضا عزيزي، رئيس كميسيون اجتماعي مجلس معتقد است براساس قانون جديد شرايط فرزندخواندگي آسان‌تر و بوروكراسي اداري كمتر شده و سازمان بهزيستي هم موظف است تا راحت‌تر از قبل مراحل واگذاري فرزند به خانواده‌ها را تأييد كند،
اما رئيس سازمان بهزيستي كشور مي‌گويد با وجود آسان شدن شرايط فرزندخواندگي هنوز هم به ازاي هر 5.7 زوج (15زن و شوهر) فقط يك كودك براي واگذاري وجود دارد. به گفته همايون هاشمي، حدود 23هزار كودك و نوجوان تحت سرپرستي سازمان بهزيستي هستند كه 13هزارو500 نفر از آنها در خانواده‌ها ساماندهي شده‌اند. تعدادي از اين بچه‌ها نيز با نظارت سازمان تحت پوشش خانواده‌اي امين موقت (شبه خانواده) هستند كه زمان نگهداري از آنها محدود و تازماني خواهد بود كه والدين بچه‌ها صلاحيت لازم را براي نگهداري‌شان به‌دست بياورند. همچنين 9هزارو500 نفر از اين بچه‌ها در خانه‌هاي كودك و نوجوان بهزيستي زندگي مي‌كنند.
سازمان بهزيستي سالانه يك هزار و 200كودك بدون سرپرست را به خانواده‌هاي متقاضي فرزندخواندگي واگذار مي‌كند. از مجموع 23هزار كودك تحت سرپرستي بهزيستي، 87درصد‌شان بدسرپرست هستند كه بايد دست‌كم براي مدت 2سال منتظر رأي دادگاه بمانند تا تكليف آنها براي واگذاري يا عدم‌واگذاري به خانواده‌هاي متقاضي مشخص شود؛ 2سال انتظاري كه گاهي زمان براي فرزندخوانده را از بين مي‌برد چراكه حدود 90درصد متقاضيان فرزندخواندگي تمايل دارند تا كودك زير 3سال را به سرپرستي قبول كنند.
به گفته رئيس سازمان بهزيستي كشور بيشتر از 75درصد خانواده‌ها متقاضي سرپرستي فرزندان دختر هستند، اين در حالي است كه حدود 51درصد كودكان تحت سرپرستي بهزيستي پسر و 49درصد دختر هستند؛ اين يعني شانس دختران براي خانواده‌دارشدن بيشتر از پسران است. با اين حال شرط و شروطي كه خانواده‌ها براي فرزندخواندگي تعيين مي‌كنند در كنار شرايط قانوني بعضا باعث طولاني شدن مدت زمان واگذاري فرزندان به خانواده‌ها مي‌شود.
همايون هاشمي به همشهري مي‌گويد: با تصويب قانون جديد و در نهايت تصويب آيين‌نامه‌هاي اجرايي پيش‌بيني مي‌شود كه حدود 50درصد كودكان و نوجوانان تحت پوشش بهزيستي براساس فرايند تخصصي مددكاري وارد خانواده‌هاي متقاضي واجد شرايط سرپرستي بشوند.به گفته او اساس قانون سلب ولايت قهري و سرپرستي از والدين واجد صلاحيت غيرقانوني بوده در نهايت اين كودكان بايد به آغوش خانواده اصلي خودبرگردند به همين علت تعدادي از اين كودكان و نوجوانان بدسرپرست هيچگاه نمي‌توانند به خانواده‌هاي واجد شرايط فرزندخواندگي واگذار شوند.
هرچند عده‌اي از دشوار بودن مسير فرزندخواندگي با اين توجيه كه تنها خانواده‌هايي كه علاقه زيادي دارند موفق به اين كار شوند و تضميني قطعي‌تر براي آينده اين كودكان به‌وجود بيايد اما خيلي‌ها هم منتقد شرايط فعلي هستند. داوطلبان قبول كردن كودكان بي‌سرپرست، موانع اداري را بيش از اندازه پيچيده و طولاني مي‌دانند، مسئولان بهزيستي خواستار توجه مردم به همه اين كودكان در همه سن‌ها هستند و البته كارشناسان نيز تأكيد مي‌كنند ادامه زندگي اين كودكان زير چتر يك خانواده از نظر روحي و تربيت ترجيح زيادي نسبت به بزرگ شدن‌شان در مراكز حمايتي دارند. از سويي ورود مردم به اين حوزه باعث كاهش هزينه‌هاي نهادهاي حمايتي مي‌شود. همه اينها يعني بايد فرزندخواندگي بيشتر از گذشته مورد توجه قرار بگيرد و براي بازكردن گره‌هاي آن كاري كرد، شايد قفل بسياري از زندگي‌ها و البته آسيب‌هاي اجتماعي نيز باز شود.
نظر شما