درخواست از سفرای خارجی برای استرداد اشیای تاریخی ایران

محمدحسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي در جمع سفراي اروپايي در موزه ملي ايران، قاچاق اشياي تاريخي و فرهنگي را سومين تجارت پرسود غيرقانوني پس از تجارت مواد مخدر و اسلحه اعلام كرد.

• هزار پرونده قضايي قاچاق اشياي تاريخي

سرهنگ كربلايي، رئيس يگان حفاظت ميراث فرهنگي نيز صبح ديروز در حاشيه نمايشگاه دستاوردها و كشفيات يگان حفاظت ميراث فرهنگي كه در كاخ گلستان تهران برپا شد به خبرنگاران گفت كه در 10 ماه نخست سال 59 هزار و 746 شيء از قاچاقچيان اشياي تاريخي كشف شد كه از اين ميان تنها 11 هزار و 723 شيء اصالت داشتند.

سرهنگ محمد كربلايي اما در پاسخ به اين سؤال همشهري كه در ايران چه تعداد در شبكه قاچاق اشياي تاريخي فعاليت دارند گفت كه در 10 ماه نخست سال، هزار‌ و 29 نفر در ارتباط با قاچاق اشياي تاريخي دستگير شدند و هزار‌و‌نه پرونده نيز با موضوع خريدوفروش و قاچاق اشياي تاريخي تشكيل شده است. مسئولان يگان حفاظت سازمان ميراث فرهنگي مي‌گويند بخشي از 11 هزار و 723 شيء اصيل كه در 10 ماه نخست سال كشف شد، شامل تعدادي از گچبري‌هاي ساساني، سكه‌ها و ظروف شيشه‌اي است كه در كاخ گلستان تهران به نمايش درآمده است.

كمي آنسوتر از كاخ گلستان تهران، رئيس سازمان ميراث فرهنگي به جمع 40 سفير خارجي رفت تا با تقدير از سفير بلژيك در ايران به دليل تلاش‌ها براي بازگرداندن 349 قطعه اشياي تاريخي متعلق به خوروين، به سفراي خارجي بگويد حركت بلژيك الگويي براي دولت‌ها و ملت‌هاي فرهنگ‌دوست‌شان باشد تا اموال تاريخي و فرهنگي را به خاستگاه اصلي خود بازگردانند.مسعود سلطاني‌فر گفت: آثار باستاني خوروين بخشي از قطعه گمشده فرهنگ بومي ايران بود كه با تلاش سازمان ميراث فرهنگي و همكاري مقامات فرهنگ‌دوست بلژيك به ايران بازگردانده شد.

محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي نيز در جمع سفراي خارجي، اشياي تاريخي را سومين تجارت پرسود و غيرقانوني در جهان خواند. او در جمع سفراي خارجي كه به بازديد از اشياي تاريخي خوروين در موزه ملي ايران رفته بودند اعلام كرد كه خريدوفروش اشياي تاريخي رو به افزايش است كه بيشتر آنها از ايران، يونان، ايتاليا، مصر، عراق و افغانستان غارت و به ديگر نقاط جهان صادر مي‌شوند.

حجم بالاي غارت اشياي تاريخي در جهان موجب شد تا كنوانسيون 26 ماده‌اي ممانعت از ورود، صدور و انتقال غيرقانوني اشياي تاريخي در شانزدهمين اجلاس عمومي يونسكو در سال 1970 تصويب شود. معاون ميراث فرهنگي در مراسم تقدير از سفير بلژيك در تهران كه در موزه ملي ايران و در حاشيه بازديد از اشياي تاريخي خوروين برگزار شد، اعلام كرد: براساس مفاد كنوانسيون يونسكو، حفاظت از ميراث فرهنگي تنها هنگامي موثر است كه همكاري تنگاتنگ ميان كشورها در سطح ملي و بين‌المللي وجود داشته باشد.

محمدحسن طالبيان تاكيد كرد: تجارت غيرقانوني اشياي تاريخي خسارت جبران‌ناپذيري به آثار و ميراث فرهنگي ملي و بومي كشورها وارد مي‌كند.

• بازگرداندن اشياي تاريخي از لندن

كنوانسيون يونيدرا در سال 1995 در ايتاليا نيز خريد و فروش اشياي فرهنگي مسروقه يا آثار تاريخي را كه به‌صورت غيرقانوني به كشور ديگري انتقال يافته‌اند ممنوع كرد. با تكيه بر همين معاهدات بين‌المللي است كه به گفته محمدحسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي، ايران توانسته است 118 اثر تاريخي متعلق به محوطه باستاني جيرفت را در سال 83 از لندن مسترد كند و در سال 91 نيز 18 اثر ديگر متعلق به جيرفت را باز هم از لندن به تهران مسترد كند. با تكيه بر همين معاهدات، كاشي‌هاي تاريخي يك امامزاده در شهرستان آمل از انگلستان به ايران مسترد شد. تعدادي از اشياي تاريخي نيز از امارات متحده عربي بازپس گرفته شد.
كنوانسيون 1970 يونسكو و كنوانسيون يونيدرا موجب شده‌اند تا تلاش‌هاي ايران در بازپس‌گيري 349 قطعه اشياي تاريخي از كشور بلژيك به نتيجه برسد و اين اشيا در موزه ملي ايران به نمايش عمومي گذاشته شود.