گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران

به گزارش مونيتورينگ اخبار خارجي واحد مرکزي خبر، گزارش مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با عنوان اجراي توافقنامه پادمان‌هاي ان پي تي و شروط مرتبط با آن در قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد توسط جمهوري اسلامي ايران

• تحولات اصلي:

-مدير کل با وزير خارجه ايران، محمد جواد ظريف، در تاريخ هفتم فوريه دوهزار و پانزده ديدار و گفتگو کرد. آنها درباره اهميت ادامه گفتگو ميان آژانس و ايران در همه سطوح اتفاق نظر داشتند. مديرکل همچنين بر نياز به حل هر چه زودتر همه مسائل باقيمانده مرتبط با برنامه هسته‌اي ايران تاکيد کرد.

-ايران هيچ توضيحي ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملي باقيمانده را مشخص و روشن کند. همچنين ايران هيچ راهکار عملي در گام بعدي چارچوب همکاري پيشنهاد نکرده است.

-آژانس نظارت و راستي آزمايي را در رابطه با تدابير مربوط به مسائل هسته‌اي که در طرح مشترک اقدام آمده است ، همانطور که دوباره تمديد شد، ادامه داده است.

-از زماني که طرح مشترک اقدام اجرايي شد، ايران در تاسيسات هسته اي اعلام شده خود ، هگزا فلوريد اورانيوم uf6 را بيشتر از اورانيوم 235 پنج درصد غني سازي نکرده است و همه ذخيره uf6 که تا حد اورانيوم 235 بيست درصد غني شده باشد، يا به اکسيد اورانيوم تبديل شده است يا غناي آن کم شده است.

-غني سازي uf6 تا اورانيوم 235 پنج درصد به همان سرعت و اندازه اي که در گزارشهاي قبلي مدير کل آژانس آمده ، ادامه يافته است. ميزان چنين ماده هسته اي که به شکل uf6 غني شده تا اورانيوم 235 پنج درصد باقي مي ماند هفت هزار و نهصد و پنجاه و دو مميز نه دهم کيلوگرم است.

-هيچ قطعات اصلي و مهم اضافي در راکتور IR-40 نصب نشده است و هيچ موردي از توليد و آزمايش سوخت براي راکتور وجود نداشته است.

-ايران همچنان براي آژانس امکان دسترسي مديريت شده را به کارگاههاي مونتاژ سانتريفوژ ، کارگاههاي توليد روتر سانتريفوژ و تاسيسات ذخيره سازي فراهم کرده است.

• َA. مقدمه

1. گزارش مدير کل آژانس به شوراي حکام و به موازات آن به شوراي امنيت، درباره اجراي توافق پادمانهاي ان پي تي و شروط مرتبط با آن در قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد توسط جمهوري اسلامي ايران است. اين گزارش شامل اطلاعات از جمله مربوط به اجرا تدابير تحت بيانيه مشترک درباره چارچوب همکاري ( موسوم به چارچوب همکاري) و طرح مشترک اقدام است که دوباره تمديد شد.

2.شوراي امنيت تاييد کرده است که گامهاي مورد نظر شوراي حکام در قطعنامه هايش براي ايران الزام آور است. شروط مرتبط با قطعنامه مذکور شوراي امنيت طبق بند هفت منشور سازمان ملل متحد اتخاذ شده است ، بر اساس مفاد آن قطعنامه ها اجباري هستند. اجراي کامل تعهدات ايران به منظور مطمئن کردن جامعه بين المللي درباره ماهيت صرفا صلح آميز برنامه هسته اي ايران لازم است.

3. همانطور که قبلا هم گزارش شد، يازدهم نوامبر دوهزار و سيزده آژانس و ايران بيانيه مشترک درباره چارچوب همکاري را امضا کردند. در چارچوب همکاري ، آژانس و ايران توافق کردند در رابطه با فعاليتهاي راستي آزمايي که آژانس براي حل همه مسائل فعلي و گذشته انجام مي دهد، همکاري بيشتري داشته باشند و اين فعاليتها را به شکلي گام به گام پيش ببرند. تدابير و راهکارها توافق شده تا اين تاريخ در رابطه با چارچوب همکاري در پيوست شماره يک فهرست شده است.

4. همانطور که قبلا هم گزارش شد، بيست و چهارم نوامبر دوهزار و سيزده طرح مشترک اقدام ميان چين، فرانسه، آلمان، فدراسيون روسيه، انگليس و آمريکا ( سه کشور اروپايي بعلاه سه کشور غيراروپايي) و ايران امضا شد. طرح مشترک اقدام بيستم ژانويه دوهزار و چهارده ابتدا براي مدت شش ماه به اجرا درآمد. همانطور که گروه سه کشور اروپايي به علاوه سه کشور غير اروپايي (گروه سه به علاوه سه) و ايران درخواست کرده بودند و با حمايت شوراي حکام نيز( بر اساس بودجه فراهم شده) ، آژانس فعاليتهاي لازم نظارت و راستي آزمايي هسته اي مرتبط با طرح مشترک اقدام را شروع کرد که از جمله آنها فعاليتهايي اضافه بر آن چيزي بود که قبلا طبق توافق پادماني ايران و قطعنامه هاي مرتبط شوراي حکام و شوراي امنيت انجام مي شد. بيست و چهارم ژوئيه دوهزار و چهارده، طرح مشترک اقدام تا بيست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده تمديد شد.

5. بيست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده، طرح مشترک اقدام تا سي ژوئن دوهزار و پانزده تمديد شد. آژانس براي فعاليتهاي لازم نظارت و راستي آزمايي ، مجموعا به چهار ميليون و ششصد هزار يورو به صورت بودجه داوطلبانه فوق العاده نياز داشت. تا شانزدهم فوريه دوهزار و پانزده ، شماري از کشورها قول دادند مجموعا شش ميليون يورو کمک کنند.

6. اين گزارش به تحولات از زمان گزارش قبلي مدير کل و همچنين مسائل مروبط به درازمدت مي پردازد.

B.

7. شوراي حکام در قطعنامه نوامبر دوهزار و يازده ، تاکيد کرد حياتي است که ايران و آژانس گفتگوهاي خود را با هدف حل فوري همه مسائل باقيمانده به منظور فراهم کردن شفاف سازي مربوط به آن مسائل از جمله دسترسي به همه اطلاعات، اسناد، سايتها ،مواد و پرسنل در ايران ، فشرده تر کنند. شوراي حاکم در قطعنامه خود به تاريخ سپتامبر دوهزار و دوازده به اين نتيجه رسيد که همکاري ايران با خواسته هاي آژانس به منظور حل همه مسائل باقيمانده اساسي است و فوريت دارد تا اعتماد بين المللي به صرفا صلح آميز بودن ماهيت برنامه هسته اي ايران بازگردد.

8. همانطور که در گزارشهاي قبلي مديرکل آژانس آمده است، در اکتبر و نوامبر دوهزار و چهارده، مقامات ايران و آژانس بحثها و گفتگوهايي در رابطه با اجراي دو راهکار عملي توافق شده در ماه مه دوهزار و چهارده در گام سوم چارچوب همکاري که همچنان اجرا نشده باقي مانده است، انجام دادند. اين تدابير و راهکارها مربوط به شروع انفجار مواد منفجره با قدرت بالا و محاسبات انتقال نوتروني است( پيوست شماره يک ). ايران هيچ توضيحي ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملي باقيمانده را روشن و شفاف سازي کند. دوم نوامبر دوهزار و چهارده توافق شد که نشست فني ديگري براي بحث بيشتر درباره اين تدابير و راهکارهاي عملي هر چه زودتر برگزار شود اما به درخواست ايران اين نشست تا پيش از بيست و چهارم نوامبر دوهزار و چهارده نباشد( ضرب الاجل در آن زمان پايان اعتبار طرح مشترک اقدام بود ).

9. هفتم فوريه دوهزار و پانزده ، مدير کل آژانس گفتگوهايي با وزير خارجه ايران، آقاي محمد جواد ظريف ، در مونيخ انجام داد. آنها درباره اهميت ادامه گفتگوها ميان آژانس و ايران در همه سطوح توافق کردند. مدير کل همچنين بر نياز به حل هر چه سريعتر همه مسائل باقيمانده مربوط به برنامه هسته اي ايران تاکيد کرد.

10. از زمان گزارش قبلي مدير کل ، ايران هيچ توضيحي ارائه نکرده است که آژانس بتواند دو راهکار عملي باقيمانده ايران را روشن و شفافسازي کند. آژانس همچنان آماده است سوالات بيشتري از ايران بپرسد تا بتواند اين شفافسازي را آسانتر کند.

11. همانند گزارشهاي قبلي، در چندين مناسبت از اوت دوهزار و چهارده ، آژانس از ايران دعوت کرده است تدابير و راهکارهاي عملي جديدي ارائه کند تا ايران آنها را در گام بعدي چارچوب همکاري اجرا کند. ايران هيچ راهکار عملي جديدي ارائه نکرده است.

مدير کل آژانس بين المللي انرژي اتمي در ادامه گزارش خود با عنوان «اجراي توافقنامه پادمانهاي ان پي تي و شروط مرتبط با آن در قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد توسط جمهوري اسلامي ايران» مي افزايد:

‍C. تاسيسات اعلام شده در چارچوب توافق پادماني با ايران

12. براساس توافق پادماني، ايران وجود هجده تاسيسات هسته اي و 9 موقعيت خارج از آنها (LOFs) را که مواد هسته اي به طور معمول در آن استفاده مي شود به آژانس اعلام کرده است. گرچه برخي فعاليتهاي ايران در بعضي از اين تاسيسات خلاف قطع نامه هاي شوراي حکام و شوراي امنيت است، اما آژانس کماکان نبود انحراف مرتبط با مواد هسته اي را در اين تاسيسات و موقعيتهاي خارج از آن (LOFs)‌ تاييد مي کند.

D. فعاليت هاي مرتبط با غني سازي

13. برخلاف قطعنامه هاي مرتبط شوراي حکام و شوراي امنيت؛ ايران همه فعاليت هاي مرتبط با غني سازي اش را در تاسيسات اعلام شده ذيل متوقف نکرده است. باوجود اين از بيستم ژانويه 2014، ايران UF6غني شده تا اورانيوم 235 با غناي بيش از 5 درصد توليد نکرده است و همه ذخيره UF6 غني شده تا اورانيوم 235 با غناي بيست درصد خود را رقيق سازي يا به اکسيد تبديل کرده است. همه فعاليت هاي هسته اي ايران در تاسيسات اعلام شده مطابق پادمان هاي آژانس است و همه مواد هسته اي، زنجيره سانتريفوژها و ايستگاه هاي تغذيه و خارج سازي در آن تاسيسات زير نظر برنامه نظارتي آژانس قرار دارد.

14. ايران اعلام کرده است هدف از غني سازي UF6 تا اورانيوم 235 با غناي پنج درصد توليد سوخت تاسيسات هسته اي است. علاوه بر اين ايران اعلام کرده است هدف از از غني سازي UF6 تا اورانيوم 235 با غناي بيست درصد توليد سوخت رآکتورهاي تحقيقاتي است.

15. از زماني که ايران غني سازي را در تاسيسات اعلام شده خود آغاز کرده است، غني سازي در تاسيسات ذيل انجام شده است:

14174.9 کيلوگرم UF6 (877.6 کيلوگرم افزايش از گزارش قبلي مدير کل) غني شده تا اورانيوم 235 با غناي 5 درصد، که از اين ميزان 7952.9 کيلوگرم (337.4 کيلوگرم کاهش از گزارش پيشين آژانس) به صورت UF6 غني شده تا اورانيوم 235 با غناي پنج درصد باقي مانده است و بقيه آن غني سازي يا اکسيد شده است.

تا زماني که ايران غني سازي UF6 را تا اورانيوم 235 با غناي بيست درصد متوقف کرد، 447.8 کيلوگرم از اين مواد توليد شد که همه آن رقيق يا اکسيد شد.

D.1. نطنز

16. کارخانه غني سازي سوخت(FEP) کارخانه غني سازي براي توليد اورانيوم با غناي پايين (LEU) است و نخستين بار در سال 2007 عملياتي شد. کارخانه به سالن توليد A و سالن توليد B تقسيم مي شود. بر اساس اطلاعات طراحي که ايران ارائه کرده است، هشت واحد هر کدام شامل هجده زنجيره سانتريفوژ براي سالن توليد A در نظر گرفته شده است؛ در مجموع بيست و پنج هزار سانتريفوژ در 144 زنجيره. هم اکنون يک واحد سانريفوژ هاي IR-2m ، پنج واحدIR-1 دارد و دو واحد ديگر بدون سانتريفوژ است. ايران قرار است اطلاعات طراحي سالن B را در اختيار آژانس قرار دهد. آژانس تاييد مي کند سالن توليد B بدون سانتريفوژ است.

17. در واحدي که سانتريفوژهايIR-2m داردتا هشتم فوريه2015 اوضاع در مقايسه با گزارش پيشين دبيرکل تغيير نکرده است: شش زنجيره مشتمل بر سانتريفوژهاي IR-2m به طور کامل نصب شده است؛ هيچ کدام از زنجيره ها با UF6 طبيعي تغذيه نشده است و کارهاي مقدماتي نصب دوازده زنجيره سانتريفوژهاي IR-2m به پايان رسيده است.

18. در پنج واحدي که شامل سانتريفوژهاي IR-1 است تا هشتم فوريه 2015 اوضاع در مقايسه با گزارش پيشين مديرکل آژانس تغيير نکرده است: نود زنجيره به طور کامل نصب شده است و از اين تعداد پنجاه و چهار عدد با UF6 طبيعي تغذيه شده است. آن طور که پيش تر گزارش شد، کار مقدماتي نصب 36 زنجيره مشتمل بر سانتريفوژ هاي IR-1 در دو واحد بدون سانتريفوژ به پايان رسيده است.

19. درفاصله پانزدهم نوامبر 2014 و دوم دسامبر 2014، آژانس در کارخانه غني سازي سوخت نطنز بازرسي هاي فيزيکي و عيني موجودي انبار انجام داد تا موجودي اعلام شده ايران را راستي آزمايي کند. از آغاز به کار مجموعه نظنز در سال 2007 تا هفتم فوريه 2015، ايران زنجيره سانتريفوژها را با 156734 کيلوگرم UF6 طبيعي تغذيه و در مجموع 13730 کيلوگرم UF6 غني شده تا اورانيوم 235 با غناي پنج درصد توليد کرده است.

20. تا بيست و چهارم نوامبر 2014، ايران حدود 4118 کيلوگرم UF6 غني سازي شده تا اورانيوم 235 با غناي دو درصد را به اورانيوم طبيعي تبديل کرده است.

21. بر اساس نتايج آناليز نمونه هاي محيطي برگرفته از کارخانه توليد سوخت نطنز و ساير فعاليت هاي راستي آزمايي، آژانس نتيجه مي گيرد فعاليت اين تاسيسات آن گونه است که ايران در پرسشنامه اطلاعات طراحي مربوطه (DIQ) اعلام کرده است.