روز گذشته در انفجار‌هاي زنجيره‌اي در شهر القبه در شمال ليبي دست كم 50 نفر كشته شدند. به گزارش خبرگزاري فرانسه، در تازه‌ترين اختلافات ميان كشورهاي جهان عرب درباره گروه تروريستي داعش و كيفيت تعامل با آن، قطر سفير خود را از مصر فراخواند و همزمان شوراي همكاري خليج‌فارس از مواضع قاهره در قبال دوحه انتقاد كرد اما ديري نپاييد كه شوراي همكاري از اين موضع خود عقب نشست تا جلوه ديگري از اين اختلافات نمايان شود. يك مقام قطري اعلام كرد كه دوحه پس از آن سفير خود را از قاهره براي رايزني و مشورت‌هاي بيشتر فراخواند كه در جلسه اتحاديه عرب در سطح نمايندگان در قاهره، بيانيه‌اي درباره بازخوردهاي قتل 21صياد مسيحي مصري به‌دست داعش در ليبي صادر شد.
در اين بيانيه، كشورهاي عضو اتحاديه عرب اعلام كردند كه حملات هوايي مصر به مواضع داعش در شهر درنه ليبي در واكنش به جنايت قتل 21شهروند مسيحي برايشان قابل درك است. با وجود اين، نماينده قطر در اين نشست با اعلام اينكه ملاحظاتي درباره اين بند دارد، از امضاي بيانيه خودداري ورزيد.
- تبادل اتهام تروريسم
اما اين خودداري قطر، واكنش شديد طارق عادل، نماينده دائم مصر در اتحاديه عرب را برانگيخت. خبرگزاري الشرق الاوسط مصر گزارش داد كه در پي خودداري نماينده قطر از امضاي اين بيانيه، طارق عادل اعلام كرد كه اكنون ديگر واضح شده كه قطر موضعي تأييدآميز درباره تروريسم دارد.
اين اظهارات، واكنش تندي را اين‌بار از جانب دوحه برانگيخت و سعد بن علي المهندي مدير اداره كل امور عربي وزارت خارجه قطر در بيانيه‌اي با «هيستيريك» خواندن واكنش نماينده مصر اعلام كرد كه اقدام مصر ضرورت مبارزه با تروريسم را با قتل و سوزاندن ديوانه‌وار شهروندان خلط مي‌كند. قطر ضمن محكوم‌كردن اظهارات نماينده مصر، گفت: اعلام ملاحظه درباره اين بند متناسب با اصول و مباني همكاري عربي مشترك است كه مي‌بايد براساس آن، هر كشوري پيش از روي‌آوري به گزينه دخالت نظامي يكجانبه در كشور ديگري از اتحاديه بايد با كشورهاي اتحاديه عرب رايزني كند.
قطر همچنين در سطح عملي و براساس عرف ديپلماتيك سفير خود را از قاهره به‌منظور رايزني بيشتر فراخواند. اندكي بعد رسانه‌هاي خبري اظهارات عبداللطيف الزياني، دبيركل شوراي همكاري خليج‌فارس را منتشر كردند كه براساس آن، وي اتهامات مصر به قطر درباره حمايت از تروريسم را رد كرده، آنها را باطل و در تضاد با واقعيت خواند.
اختلافات مصر و قطر درباره گروه تروريستي داعش و اظهارات اخير برخي مقام‌هاي ليبي درباره دست داشتن قطر و تركيه در حمايت از گروه تروريستي داعش در ليبي، در وهله نخست نشان از پايان ماه عسل ميان قاهره و دوحه دارد كه با مرگ ملك عبدالله بن عبدالعزيز پادشاه سابق عربستان، عملا مي‌توان آن را پايان يافته تلقي كرد.
افزون بر آن، اظهارات ضد‌و‌نقيض دبيركل شوراي همكاري خليج‌فارس به‌ويژه پس از سكوت مقام‌هاي مصري در قبال اظهارات نخست وي، نشان از دستپاچگي كشورهاي اين حوزه درباره كيفيت تعامل با مصر در دوره كنوني است؛ خاصه اينكه در روزهاي گذشته به‌صورت مكرر نوارهايي صوتي از مقام‌هاي قاهره در رسانه‌ها منتشر شد كه در آن عبدالفتاح السيسي رئيس‌جمهور مصر از مقام‌هاي شوراي همكاري خليج‌فارس با لحني تحقيرآميز ياد مي‌كند.
در عين حال، اختلافات نه‌چندان دور ميان قطر و برخي كشورهاي عضو شوراي همكاري از يك سو و نياز اين كشورها به مصر به مثابه يك عمق استراتژيك در شرايط كنوني، باعث واكنش‌هاي ضد‌و‌نقيض و در نهايت قرباني‌كردن قطر به بهاي جلب رضايت مصر در برهه كنوني شده است. افزون بر اين اختلافات كه ريشه تمام آنها در حال حاضر به گروه تروريستي داعش و ظهور و قوت گرفتن آن در نقاط مختلف جهان عرب برمي‌گردد، كشورهاي عربي اخيرا و در واكنش به هرگونه اقدام خونبار داعش عليه شهروندانشان در نقطه‌اي ديگر از اين گستره فراخ جغرافيايي، اقدام به بمباران يكجانبه سرزمين‌هاي همديگر مي‌كنند.
يكي از اين حملات، اقدام يكجانبه اردن در بمباران بخش‌هايي از عراق و سوريه بود. جنگنده‌هاي اردني پس از انتشار خبر زنده زنده سوزانده شدن خلبان اردني به‌دست داعش در سوريه، مواضع اين گروه تروريستي را در استان الرقه در شرق سوريه و در استان كركوك در شمال شرق عراق بمباران كردند. پيش از اين تحولات هم، امارات جنگنده‌هايي را در اختيار مصر گذاشت و مصر و امارات در اقدامي مشترك مواضع گروه تروريستي فجر ليبي در شمال ليبي را بمباران كرده بودند. آنچه دعواي اخير ميان قطر و مصر را به دنبال داشته، اتهام قطر به مصر براي بمباران مواضع گروه‌هايي غير از داعش در خاك ليبي است. با توجه به رويارويي نظاميان مصر با اخوان‌المسلمين، قطر مي‌گويد مصر به بهانه داعش مواضع گرو‌هاي وابسته به اخوان ليبي را بمباران كرده است.
- شهرهاي ويران و تأمين امنيت صهيونيست‌ها
ويراني شهرها و مرگ شهروندان بي‌دفاع در اين حملات شايد آشكارترين بازخورد اين حملات باشد اما در كنار اينها، سرگرم كردن كشورهاي عربي در سطوح رسمي و مردمي به مسئله داعش و به جان هم افتادنشان در سطوح ميداني، سياسي، نظامي و ديپلماتيك مي‌تواند يكي از خطرناك‌ترين بازخوردهاي ظهور داعش و تحركات آن در جهان عرب باشد؛ مسئله‌اي كه مي‌تواند كيان و گفتمان ملت‌هاي عربي درباره تمركز بر چالش محوري آنان يعني مسئله فلسطين را كاملا به حاشيه رانده، باعث شود رژيم صهيونيستي با خيالي آسوده اقدامات خود را در سطوح مختلف از قبيل توسعه شهرك‌سازي‌ها، خودداري از پرداخت درآمدهاي مالياتي فلسطينيان، ادامه محاصره غزه و به حاشيه كشاندن مسئله فلسطين ادامه بخشد.
نظر شما