طرح آسمان آبي، زمين پاك كه از اوايل دي‌ماه به‌طور رسمي در تهران اجرايي شده است توانسته توجه شهروندان را به اهميت تفكيك زباله از مبدا و كاهش توليد زباله جلب كند. پيش از اين هم مجتبي عبداللهي، معاون خدمات شهري شهرداري تهران از استقبال شهروندان از طرح آسمان آبي، زمين پاك گفته و اظهار داشته بود كه در روزهاي پاياني سال انتظار مي‌رود تفكيك زباله از مبدا توسط شهروندان جدي گرفته شود.
اگرچه در تهران روزانه حدود 7500تن زباله توليد مي‌شود و از اين مقدار حدود 2500تن را زباله‌هاي خشك تشكيل مي‌دهند اما هنوز هم جا دارد كه با برنامه‌ريزي و توجه به تفكيك زباله از مبدا مقدار پسماند توليدي در تهران را كاهش داد. با كاهش توليد زباله به‌طور حتم هزينه جمع‌آوري پسماند در تهران كه روزانه به حدود يك ميليارد و 200ميليون تومان مي‌رسد كاهش خواهد داشت كه مي‌توان اين اعتبار را در بخش‌هاي ديگر مورد نياز شهروندان سرمايه‌گذاري كرد.
- روند رو به رشد تفكيك زباله از مبدأ
خانمي كيسه تقريبا سنگيني را در دست دارد و به سمت كانكس دريافت پسماند خشك حركت مي‌كند. هرازگاهي مي‌ايستد و نفسي تازه مي‌كند. او كيسه‌اي بزرگ پر از روزنامه و مجله در دست داشته و قصد دارد آنها را به‌عنوان زباله خشك تحويل غرفه پسماند بدهد. خانم ابراهيمي مي‌گويد: در خانه 2فرزند دانشجو دارم كه تقريبا هر روز انواع روزنامه و مجله‌ها را مي‌خرند و به خانه مي‌آورند. به همين دليل در طول هر هفته مقدار زيادي كاغذ در خانه ما جمع مي‌شود. من هم اين كاغذ‌ها را هر هفته تحويل كانكس بازيافت مي‌دهم. محمود محمودي‌نيا، مسئول يكي از كانكس‌هاي نمونه جمع‌آوري پسماند خشك در منطقه14تهران است. وي كه غرفه‌اش روبه‌روي بازار روز شهيد‌محلاتي قرار دارد مي‌گويد: روزانه حداقل 20تا 25نفر مراجعه‌كننده داريم كه در نهايت موجب مي‌شود به‌طور ميانگين 150كيلوگرم انواع پسماند خشك را دريافت كنيم. وي در ادامه به يكي از مهم‌ترين معضلات در جمع‌آوري پسماند اشاره كرده و مي‌افزايد: متأسفانه هنوز برخي مردم زباله‌هاي‌تر و خشك را با هم تحويل مي‌دهند كه اين كار ما را سخت‌تر مي‌كند. با وجود آنكه اقدامات زيادي در زمينه آموزش به شهروندان صورت گرفته است اما هنوز برخي شهروندان به مسئله تفكيك زباله از مبدا توجه نمي‌كنند.
چندي پيش نيز مجتبي عبداللهي، معاون خدمات شهري شهرداري تهران در گفت‌وگو با همشهري تأكيد كرده بود: در 6ماهه سال‌جاري بيش از 934تن زباله خشك به‌صورت تفكيك شده از سطح شهر جمع‌آوري شد كه انتظار مي‌رود با افزايش ميزان آموزش و مشاركت شهروندان اين رقم در 6ماهه دوم نيز رو‌به‌رشد باشد و به ركورد جديدي برسيم.
- آموزش و ديگر هيچ
خانم كرد مسئول يكي ديگر از غرفه‌هاي جمع‌آوري پسماند در شهر است. وي نيز به همشهري مي‌گويد: با توجه به نزديك شدن به روزهاي پاياني سال، روزانه حتي تا 150نفر هم مراجعه‌كننده داريم و تقريبا در هر روز حدود 500تا 700كيلوگرم پسماند خشك جمع‌آوري مي‌كنيم. وي بيشترين پسماند دريافتي را كاغذ و كارتن دانسته و مي‌افزايد: بيشتر شهروندان دوست دارند در قبال زباله تحويلي پول دريافت كنند اما برخي هم مواد شوينده دريافت مي‌كنند.
اين در حالي است كه مسئولان كانكس‌ها روزانه خودشان زباله‌هاي خشك مانند كاغذ، شيشه و پلاستيك را از هم تفكيك مي‌كنند. ضمن اينكه افرادي نيز به‌طور مرتب تفكيك زباله از مبدا را در مجتمع‌هاي مسكوني، مجتمع‌هاي تجاري، بوستان‌ها و اماكن عمومي آموزش مي‌دهند. البته بخشي از زباله‌هاي خشك هم وجود دارند كه جزو زباله‌هاي حجيم محسوب مي‌شوند. اين زباله‌ها معمولا ميز و صندلي، كمدچوبي و وسايلي از اين دست هستند. شهرونداني كه چنين وسايلي دارند نيز براي تحويل مي‌توانند با شماره 137تماس بگيرند. سامانه137 اين آمادگي را دارد تا پسماند حجيم شهروندان را از شهر جمع‌آوري كرده و ضمن كمك به اقتصاد شهر، سيماي ظاهري پايتخت نيز با دور ريختن پسماند حجيم مخدوش نشود. حفظ محيط‌زيست شهر و سلامت شهروندان نياز به اراده جدي و مشاركت جمعي شهروندان دارد. حالا كه حداقل‌هاي لازم براي جمع‌آوري زباله‌هاي خشك نيز در شهر ايجاد شده است مي‌توان با تفكيك زباله از مبدا ضمن كمك به حفظ محيط‌زيست شهر، گام‌بزرگي در كاهش هزينه‌هاي شهر برداشت چراكه طبق تحقيقات صورت‌گرفته شيشه حدود 1500سال، پلاستيك 100سال و قوطي‌هاي كنسرو 300تا 400سال در طبيعت باقي مي‌مانند تا تجزيه شوند.
نظر شما